ASF: Bioasekuracja po nowemu. Ile gospodarstw nie spełnia wymogów?

Sprawa rozporządzenia Komisji Europejskiej wprowadzającego nowe obowiązki dla producentów świń w strefach ASF wzburzyła branżę hodowców świń. Teraz wróciła do niej opozycja, która zapytała o szczegóły ministra rolnictwa.

- Od organizacji rolniczych napływają bardzo niepokojące sygnały, że pomimo wejścia w życie nowych unijnych wymogów m.in. w zakresie bioasekuracji w Polsce nadal brak konkretnych przepisów i wytycznych. Zdaniem hodowców może to przyczynić się do upadku kolejnych tysięcy gospodarstw hodujących trzodę chlewną oraz w jeszcze większym stopniu pogrążyć cała branżę. Niepokój budzą szczególnie nowe wymagania w zakresie konieczności ogrodzenia budynków, gdzie utrzymywane są świnie, ściółka czy pasze oraz konieczność posiadania tzw. planu bezpieczeństwa biologicznego, zawierającego opis podstawowych czynności jakie podejmuje się w gospodarstwie w celu ochrony przed wnikaniem wirusa ASF – napisali w interpelacji posłowie Dorota Niedziela oraz Kazimierz Plocke z klubu Koalicja Obywatelska. 

Ministerstwo rolnictwa przyznało, że unijne przepisy w tym zakresie już obowiązują na podstawie rozporządzenia wykonawczego Komisji Europejskiej z 7 kwietnia 2021 r., które zaczęło obowiązywać od 21 kwietnia 2021 r.

- Niezależnie od powyższego w najbliższym czasie w części zmienione zostaną także odpowiednie przepisy krajowe – napisał w odpowiedzi na interpelację wiceminister Szymon Giżyński. 

JAKIE ZMIANY WPROWADZIŁA KOMISJA EUROPEJSKA?
 

Zdaniem ministerstwa rolnictwa wymagania weterynaryjne wprowadzone rozporządzeniem wykonawczym oparte są, co do zasady, na dotychczas obowiązujących przepisach prawa za wyjątkiem wprowadzenia wymogu:

• ogrodzenia pomieszczeń, gdzie utrzymywane są świnie oraz budynków gdzie przechowywana jest pasza i ściółka,

• posiadania planu bioasekuracji zatwierdzonego przez właściwy organ, zawierającego opis podstawowych czynności jakie podejmuje się w gospodarstwie w celu ochrony przed wnikaniem wirusa ASF. 

Wymagania, które muszą znaleźć się w planie bioasekuracji są z reguły wymaganiami o charakterze organizacyjnym, mającymi na celu odpowiednie rozplanowanie pracy oraz przygotowanie określonych procedur i instrukcji dla danego gospodarstwa i, co do zasady, nie powinny powodować dodatkowych kosztów obciążających rolników informuje resort rolnictwa. 

Z kolei pozostałe wzmocnione środki bioasekuracji gospodarstw, o których mowa w unijnym rozporządzeniu wykonawczym są co do zasady analogiczne z uprzednio wprowadzonymi na terytorium Polski wymaganiami weterynaryjnymi i jako takie powinny być spełniane przez hodowców świń także przed 21 kwietnia 2021 r

Ile stad trzody chlewnej w Polsce nie spełnia nowych wymogów zawartych w rozporządzeniu wykonawczym Komisji Europejskiej? Na to pytanie resort rolnictwa nie potrafi odpowiedzieć. Do tej pory kontrole wymogów bioasekuracji były przeprowadzane przez organy Inspekcji Weterynaryjnej w sposób ciągły. Od momentu wejścia w życie rozporządzenia wykonawczego Komisji Europejskiej, wymóg posiadania ogrodzenia czy „planu bezpieczeństwa biologicznego” nie obowiązywał i tym samym nie podlegał weryfikacji, w związku z czym liczba gospodarstw nie spełniających tego rodzaju wymagań nie jest aktualnie dostępna. 

- Takie dane będą możliwie do pozyskania dopiero po wykonaniu przez Inspekcję Weterynaryjną weryfikacji spełniania nowych wymagań – zapewnił wiceminister rolnictwa Sz. Giżyński, który przypomniał, że nowych standardów nie muszą spełniać  gospodarstwa, które nie wprowadzają świń na rynek lub dokonują przemieszczeń w obrębie tego samego obszaru objętego ograniczeniami I, II lub III.

Aktualnie zaleca się przy tym, aby w przypadku gospodarstw, które dokonują przemieszczeń świń wyłącznie na terytorium Polski, a które nie spełniają nowych wymogów w postaci np. ogrodzeń czy posiadania tzw. „planu bezpieczeństwa biologicznego”, świnie przed wysyłką były poddawane badaniom laboratoryjnym w kierunku ASF. 

Resort rolnictwa zapewnia, że GLW współpracuje ze związkami reprezentującymi hodowców świń oraz przetwórców mięsa wieprzowego, skupionymi wokół „Branżowego Porozumienia ds. Walki z ASF”, w celu wypracowania najbardziej optymalnych rozwiązań dotyczących sukcesywnego wdrażania nowych wymogów.

Zostały także opracowane wzory dokumentów pomocne we wdrażaniu nowych norm, w szczególności z przeznaczeniem dla mniejszych hodowców świń oraz kontrolujących lekarzy weterynarii, co powinno ułatwić spełnienie wymagań przyjętych w powyższym rozporządzeniu.

Zgodnie z informacjami zawartymi w Centralnej Bazie Systemu Identyfikacji i Rejestracji Zwierząt na terenie Polski zarejestrowanych jest 10 260 919 sztuk trzody chlewnej w 88 263 stadach.   wk