Jesteś w strefie Premium
Hiszpańska walka z ASF
Hiszpania walczyła z afrykańskim pomorem świń przez dekadę. O tym, co ostatecznie pozwoliło pozbyć się wirusa z Półwyspu Iberyjskiego z prof. Vizcaino, hiszpańskim specjalistą chorób świń rozmawia Paulina Janusz-Twardowska.
Hiszpania walczyła z wirusem ASF przez 10 lat, co ostatecznie okazało się kluczem do sukcesu?
Ile kosztowała Hiszpanię walka z wirusem?
Jak zmieniła się hiszpańska produkcja świń po epidemii ASF?
Czy jest szansa na zatrzymanie ekspansji wirusa w Polsce?
Jakie zasady bioasekuracji są najważniejsze?
Dziękuję za rozmowę.
- prof. prof. José Manuel Sánchez-Vizcaino: Hiszpania zwalczała afrykański pomór świń w latach 1985-1995. W tym czasie choroba objęła cały kraj. G
lobalny program eradykacji opierał się na wczesnym wykrywaniu nosicieli i zakażonych zwierząt poprzez diagnostykę laboratoryjną (wykrywanie wirusa i przeciwciał) oraz na depopulacji wszystkich zainfekowanych zwierząt lub nosicieli wirusa, a także egzekwowaniu ścisłych środków sanitarnych, specjalnie ukierunkowanych na zwiększenie bezpieczeństwa biologicznego w gospodarstwach. Specjalny kredyt o niskim oprocentowaniu był przyznany rolnikom, na wprowadzenie bioasekuracji w gospodarstwach. Weterynaria kładła także nacisk na szczegółową kontrolę przemieszczania zwierząt. W tym celu utworzono specjalne weterynaryjne jednostki terenowe do zwalczania ASF. Hiszpańska produkcja świń była i nadal jest spolaryzowana na dwóch biegunach. Dzieli się na intensywną produkcję fermową i obszar chowu zagrodowego, zlokalizowany głównie w południowej i południowo-zachodniej Hiszpanii – nasz słynny "jamón iberico". W części o intensywnej produkcji świń, szybko udało się wdrożyć opisane środki i procedury. Sytuacja była jednak znacznie trudniejsza na południu kraju, gdzie kontakt świń z dzikami był bardziej prawdopodobny i gdzie obecne były kleszcze Ornithodoros erraticus – wektor ASF. Główne działania mające na celu kontrolę tej sytuacji zostały osiągnięte dzięki zwiększeniu bioasekuracji w gospodarstwach, a także wprowadzenie nowego testu ELISA do wykrywania wirusa u kleszczy. Zwalczanie zostało pomyślnie zakończone w 1995 r.
Ile kosztowała Hiszpanię walka z wirusem?
- J.M. S-V.: Skoordynowany program mający na celu wyeliminowanie ASF w Hiszpanii, zatwierdzony w 1985 r., otrzymał początkowe wsparcie finansowe w wysokości ponad 43 mln euro, pochodzące ze Wspólnoty Europejskiej. Oprócz tego, w okresie od lipca 1994 r. Do grudnia 1996 r. Wspólnota Europejska finansowała 50% kosztów testów serologicznych, uboju i niszczenia świń, czyszczenia i dezynfekcji oraz dochodzeń epidemiologicznych, maksymalnie do 7,2 mln euro.
Jak zmieniła się hiszpańska produkcja świń po epidemii ASF?
- J.M. S-V.: Pomimo obecności ASF, nasz sektor zwiększył się z 5 milionów świń w 1960 r. do 16,7 mln w 1989 r., co stanowi wzrost o ponad 170%. W ciągu kilku lat gospodarstwa rodzinne zostały zastąpione przez intensywne fermy, które zasiedlono nowymi rasami i w których stosowano nowe techniki rozrodu. Hiszpański potencjał był jednak ograniczony w związku z zakazem eksportu spowodowanym przez występowanie ASF w kraju. W tym czasie Hiszpania była już częścią Unii Europejskiej, ale sektor wieprzowy nie mógł czerpać korzyści z handlu wewnątrzwspólnotowego. W grudniu 1995 r. Hiszpania została oficjalnie uznana za wolną od ASF, a droga do zwiększania produkcji stanęła otworem. Teraz Hiszpania jest w 5 największych producentów wieprzowiny na świecie. Tak więc wyeliminowanie ASF było najlepszą rzeczą, jaką mogliśmy zrobić.
Czy jest szansa na zatrzymanie ekspansji wirusa w Polsce?
- J.M. S-V.: Kraje w przeszłości dotknięte pomorem świń były w stanie wykorzenić chorobę, więc dlaczego nie Polska? Różnica między afrykańskim a klasycznym pomorem świń polega na tym, że na ASF nie wynaleziono jeszcze szczepionki. Mimo to eliminacja choroby jest możliwa bez szczepionki. Z doświadczeń wiemy, że troska i świadomość ludzi to klucz do sukcesu. Rolnicy, myśliwi i lekarze weterynarii powinni współpracować, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się ASF, zwiększając środki bezpieczeństwa biologicznego w gospodarstwach i na terenach łowieckich. Działania powinny koncentrować się na zmniejszaniu zagęszczenia dzików, dzięki czemu można ograniczyć kontakt pomiędzy tymi zwierzętami. Choć Unia Europejska ustanowiła już kilka strategii ograniczania liczebności dzików na terenach dotkniętych ASF, 95% zgłoszeń pomoru w UE to przypadki choroby właśnie u dzików. Widać, że ograniczenie populacji tych zwierząt to konieczność. W innym przypadku wirus – już w postaci przewlekłej – będzie występował wśród dzikich zwierząt, co może przyczynić się do sporadycznych wybuchów choroby również w stadach świń. Niebagatelną więc rolę gra bioasekuracja gospodarstw i maksymalne oddzielenie chlewni od środowiska dzików, np. przez szczelne ogrodzenie fermy.
Jakie zasady bioasekuracji są najważniejsze?
- J.M. S-V.: Lokalizacja chlewni jest jednym z najważniejszych punktów bioasekuracji. Gospodarstwa powinny znajdować się poza obszarami bytowania dzików, a także posiadać trwałe ogrodzenie. Inne podstawowe środki bezpieczeństwa: to zakup zwierzą zez sprawdzonych źródeł, nie stosowanie karmienia zlewkami, utrzymanie świń w zamknięciu. Niemniej jednak środkom zastosowanym w gospodarstwach musi towarzyszyć redukcja populacji dzików oraz szybka reakcja w przypadku stwierdzenia przypadku ASF z dzika (szybkie usuwanie tusz, czyszczenie i dezynfekcja obszaru itp. ). Ważne jest, aby pamiętać, że kiedy infekcja ASF znajduje się w jednym obszarze przez pewien czas to postać endemiczna choroby staje się faktem. Ta sytuacja jest już obserwowana w populacji dzików w kilku obszarach, co utrudniło wczesne wykrycie choroby. Konieczny jest już nadzór serologiczny i wirusologiczny.
Dziękuję za rozmowę.
Przeczytaj również
Masz pytanie lub temat?Napisz do autora