Coraz mniej stad i zwierząt gospodarskich. Jak temu zapobiec?

Sprawą zwierząt gospodarskich zainteresowała się grupa posłów Lewicy.

„W ostatnich miesiącach docierają z różnych części kraju informacje o spadającej liczbie gospodarstw rolnych zajmujących się chowem i hodowlą zwierząt, w tym w szczególności trzody chlewnej. Sytuacja ta budzi w wielu powiatach wzburzenie społeczne i rozgoryczenie. Jest to zrozumiałe, bowiem rolnicy tracą często dorobek pracy wielu pokoleń członków swojej rodziny” – napisali w interpelacji Marcin Kulasek, Włodzimierz Czarzasty, Arkadiusz Iwaniak oraz Romuald Ajchler, którzy poprosili o wyjaśnienia w tej sprawie.

Ogromna skala zmian

W odpowiedzi MRiRW poinformowało, że wg danych ARiMR pochodzących z systemu Identyfikacji i Rejestracji Zwierząt, na 31 grudnia 2015 r. zarejestrowanych było:

• 470 025 stad bydła: 6 425 539 szt. bydła;

• 143 395 stad świń: 10 443 718 szt. świń;

• 8 403 stad kóz: 41 249 szt. kóz;

• 8 555 stad owiec: 270 174  szt. owiec;

Z kolei 31 grudnia 2021 r. zarejestrowanych było:

• 314 381 stad bydła: 6 351 952 szt. bydła;

• 70 133 stad świń: 10 214 024 szt. świń;

• 9  639 stad kóz: 58 763 szt. kóz;

• 10 127 stad owiec: 262 259 szt. owiec.

Jak odwrócić tendencję?

Zwłaszcza w przypadku stad świń widać jak bardzo przez ostatnie kilka lat doszło do koncentracji produkcji. MRiRW przypomina jednak, że jednym z kluczowych czynników wpływających na rozwój poszczególnych rynków rolnych, w  tym również trendów rozwoju pogłowia zwierząt gospodarskich jest opłacalność produkcji i ceny uzyskiwane przez rolników.

„Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi podejmuje i będzie stale podejmowało działania o charakterze łagodzącym okresowe spadki opłacalności produkcji zwierzęcej, a także inne działania zmierzające do stabilizacji sytuacji na rynkach rolnych w celu zapewnienia optymalnych warunków umożliwiających zrównoważony rozwój polskiej wsi i rolnictwa” napisał w odpowiedzi na interpelację wiceminister rolnictwa Lech Kołakowski.

Jaka pomoc w Planie Strategicznym? 

W ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 MRiRW przewiduje się, że rolnicy zajmujący się chowem lub hodowlą zwierząt, w tym świń, będą mogli, na ogólnych zasadach, ubiegać się o pomoc w ramach następujących interwencji:

• „Inwestycje przyczyniające się do ochrony środowiska i klimatu”: na inwestycje ograniczające presję produkcji rolnej na zasoby środowiska naturalnego i klimatu przykładowo na inwestycje związane z przechowywaniem nawozów naturalnych oraz wentylacją budynków inwentarskich,

• "Inwestycje w gospodarstwach rolnych w zakresie OZE i poprawy efektywności energetycznej”: na wyposażenie gospodarstw w mikroinstalacje produkujące energię z wody lub biogazu rolniczego, systemy odzyskiwania ciepła wydalanego z budynków inwentarskich oraz systemów poprawiających efektywność energetyczną budynków gospodarskich służących produkcji rolnej.

Pomoc w ramach walki z ASF

Ponadto, w ramach Planu Strategicznego, planuje się wsparcie dla sektora produkcji  świń w ramach interwencji „Inwestycje  zapobiegające  rozprzestrzenianiu  się ASF”,  która będzie kontynuacją wsparcia udzielanego rolnikom w ramach PROW 2014-2020. O pomoc będą mogli ubiegać się rolnicy prowadzący chów lub hodowlę świń na poziomie co najmniej 50 sztuk lub świń ras rodzimych objętych programami ochrony zasobów genetycznych lub świń czystorasowych wpisanych do ksiąg hodowlanych i uczestniczących w realizacji programów hodowlanych zatwierdzonych przez MRiRW. W przypadku chowu lub hodowli świń ras rodzimych i świń czystorasowych nie będzie obowiązywał warunek dotyczący liczby świń w stadzie.

Zakłada się, że maksymalna wysokość pomocy udzielonej jednemu beneficjentowi na realizację inwestycji służących bioasekuracji nie przekroczy 100 tys. zł., zaś intensywność pomocy wyniesie: do 80% kosztów kwalifikowalnych operacji lub do 80% ustalonych stawek.

Zrównoważona produkcja

W projekcie Planu Strategicznego przewidziano również interwencję „Inwestycje w gospodarstwach rolnych  zwiększających konkurencyjność (dotacje)” oraz interwencję „Rozwój małych gospodarstw”. W obu tych interwencjach nie założono odrębnego wsparcia dla producentów świń, niemniej mogą oni skorzystać z pomocy na inwestycje pozwalające, m.in. na wzrost efektywności czynników wytwórczych, w tym produkcji zwierzęcej, w sposób zrównoważony. Ponadto, inwestycje dotyczące produkcji prosiąt stanowią jedno z kryteriów wyboru, które są brane pod uwagę w ukierunkowywaniu pomocy na realizację celu interwencji „Inwestycje w gospodarstwach rolnych zwiększających konkurencyjność”.

Dopłaty do produkcji

W projekcie Planu Strategicznego dla WPR na lata 2023-2027 zaproponowano utrzymanie dotychczasowego wsparcia związanego z produkcją do zwierząt, z pewnymi zmianami dotyczącymi warunków kwalifikowalności w przypadku płatności do bydła i płatności do krów. Płatności te mają charakter powszechny, są skierowane do wszystkich hodowców całym kraju i do wszystkich ras. Nie dotyczą hodowców trzody chlewnej.

Dobrostan +

W ramach Planu Strategicznego dla WPR planuje się kontynuowanie wsparcia w formie ekoschematu „Dobrostan zwierząt” w zakresie dotychczasowych gatunków/grup zwierząt, jak również rozszerzenie go o nowe  gatunki/grupy zwierząt, czyli o kury nioski, kurczęta brojlery, indyki utrzymywane z przeznaczeniem na mięso, opasy, konie i kozy. Uczestnictwo w tych działaniach może poprawić sytuację dochodową gospodarstw zajmujących się produkcją zwierzęcą – podsumowuje MRiRW.