Forum Zootechniczno-Weterynaryjne w Poznaniu: jak żywić i leczyć krowy, by ograniczyć koszty produkcji?
Do najbardziej aktualnych wyzwań, jakie stoją przed hodowcami w dobie zauważalnych zmian klimatycznych i światowego kryzysu energetycznego, należą profilaktyka weterynaryjna i optymalne żywienie zwierząt – podkreślał prof. Zbigniew Sobek, przewodniczący komitetu organizacyjnego XVII edycji Forum Zootechniczno-Weterynaryjnego w Poznaniu.
Celem spotkania w Poznaniu było przedstawienie i popularyzacja innowacyjnych systemów żywienia, hodowli i profilaktyki weterynaryjnej u krów mlecznych oraz trzody chlewnej. Forum było wpisane w obchody jubileuszu 100-lecia Polskiego Towarzystwa Zootechnicznego, które wraz z Polskim Towarzystwem Nauk Weterynaryjnych było organizatorem Forum.
Liczy się precyzja
Na ważne zagadnienie zwrócił uwagę dr Robert Mikuła z UP w Poznaniu, który w telegraficznym skrócie przedstawił kilka kluczowych elementów, których celem jest zmniejszenie emisji niepożądanych związków do środowiska przy jednoczesnym obniżeniu kosztów żywienia. Składają się na tzw. żywienie precyzyjne, które może okazać się kluczowe pod kątem ograniczania kosztów produkcji mleka.
– Wypracowanie indywidualnej strategii żywienia precyzyjnego to już nie moda, ale konieczne wyzwanie stawiane producentom mleka – mówił dr Mikuła. W praktyce chodzi o ciągłą analizę poszczególnych etapów żywienia krów, ich optymalizacji i monitorowaniu wyników w celu jak najdokładniejszego pokrycia potrzeb pokarmowych zwierząt, tj. bez ich przekraczania lub niedostatecznego zaspokajania.
Precyzyjne żywienie to m.in. analiza norm żywieniowych, wartości pokarmowej dostępnych pasz, optymalne zbilansowanie dawki pokarmowej i wybór systemu żywienia krów (TMR, PMR). Kolejne składowe to ocena struktury paszy, optymalne żywienie mineralno-witaminowe, odpowiedni dobór i wykorzystanie pasz z zakupu, w tym dodatków paszowych. To także szeroki monitoring zwierząt w zakresie wydajności i składu mleka, wykorzystania dawki pokarmowej (sita kałowe), lokomocji, aktywności, przeżuwania, jak również stanu otłuszczenia, pobrania paszy, termowizji do oceny racic oraz statusu metabolicznego na podstawie analiz krwi.
Zmiany klimatyczne a żywienie krów
Istotnym problemem, który zapewne będzie się nasilał w kolejnych latach jest stres cieplny w oborach. Jak mówił prof. Zygmunt M. Kowalski z UR w Krakowie, krowy bardzo słabo sobie z nim radzą ze względu na fermentację w żwaczu. Te wysoko wydajne cierpią bardziej niż te, które mają zmniejszony metabolizm. Podczas Forum prelegent z Krakowa skupił się jednak nie tyle na krowach w laktacji, ale w okresie zasuszenia. Okazało się, że krowa, która nie jest narażona na stres cieplny przed porodem produkuje więcej mleka po porodzie.
Najbardziej oczywistym skutkiem braku opadów jest też brak lub niedobory pasz, które wymuszają stosowanie zamienników. Najczęściej cechują je niższa jakość i wartość pokarmowa od pasz pierwszego wyboru. To zwiększa ryzyko występowania ketozy (a wraz z nią przemieszczenia trawieńca, zapalenia wymienia i macicy) a także kwasicy – mniej pasz objętościowych zachęca do stosowania większego udziału pasz treściwych w dawce pokarmowej.
Profilaktyka i leczenie zapaleń wymienia
W polskich oborach zdecydowanie dominują bakterie środowiskowe i jak zwracał uwagę dr n. wet. Sebastian Smulski z UP w Poznaniu, najważniejszą bronią w walce z nimi jest odpowiednia dezynfekcja przedudojowa. – Zastosowanie środków do higieny wymienia 6-krotnie zmniejsza liczbę bakterii bytujących na strzyku – mówił dr Smulski. Niestety, hodowcy popełniają wiele błędów, które wiążą się ze sporymi stratami. Jednym z nich jest nieprzestrzeganie właściwych czasów dezynfekcji przedudojowej i poudojowej.
– Minimalny czas, jaki powinien upłynąć między nałożeniem piany, a jej wytarciem to 40 sekund, a najlepiej, żeby odstęp wynosił 60–90 sekund – zalecał dr Smulski, zwracając uwagę, żeby zabieg obejmował również nasadę strzyka. Jest często pomijana i poprzez gumy strzykowe staje się wektorem, którym chorobotwórcze drobnoustroje przechodzą z wymienia na wymię.
Kolejnym ważnym tematem była terapia zapaleń wymienia. Według lek. wet. Tomasza Pelca z UP w Poznaniu, głównym narzędziem do redukcji zużycia antybiotyków w Polsce będzie terapia selektywna dla krów w okresie zasuszenia i już dziś musimy się do tego przygotować, bo niestety nie nadaje się do wszystkich obór. Pierwszym przeciwskazaniem jest obecność bakterii zakaźnych, drugim – wysoka liczba komórek somatycznych w mleku. Zdaniem specjalisty jej wykorzystanie w stadach, gdzie LKS przekracza 300 tys./ml mleka, jest wysoce niebezpieczne.
Więcej o precyzyjnym żywieniu, stresie cieplnym i terapii mastitis znajdziesz na łamach dodatku specjalnego top bydło.
mj/fot. Jajor
