Forum Rolników i Agrobiznesu – Dobrostan i zdrowie w produkcji świń

Drugą sesję „Dobrostan i zdrowie w produkcji świń” rozpoczął prof. dr hab. Roman Kołacz z UP we Wrocławiu, który również moderował cały panel, wykładem na temat tego czym właściwie jest dobrostan i jak realizować go praktyce, tak aby przynosił zyski. 

Specyfiką dużych kompleksów hodowlanych jest wysoki stopnień koncentracji zwierząt, technizacja, a nawet robotyzacja funkcji związanych z ich obsługą, żywieniem z użyciem skoncentrowanych pasz, wykorzystanie ras lub ich krzyżówek, chrakteryzujących się wysoką wartością genetyczną, skróconym okresem odchowu prosiąt przy matkach i izolacją od naturalnych czynników środowiska (ściółki, światło, wybiegi).

Coraz częściej w tych technologiach stosuje się precyzyjną hodowlę zwierząt (Precision Livestock Farming), która wykorzystując mikrosensory, kamery, mikrofony staje się narzędziem umożliwiającm ciągłe, automatyczne monitorowanie warunków środowiska w budynkach fermowych oraz stanu zdrowia i dobrostanu zwierząt w czasie rzeczywistym. 

Cechą charakterystyczną nowoczesnej produkcji jest także jej wysoka specjalizacja, oznaczająca, że hodowca świń nie prowadzi chowu innych gatunków zwierząt, a jedynie zajmuje się produkcją materiału hodowlanego lub warchlaków albo tuczników. Specjalizacja dotyczy także budynków produkcyjnych, zaprojektowanych i wyposażonych dla poszczególnych grup produkcyjnych świń (pomieszczenia porodowe, warchlakarnie, tuczarnie). Specjalizacja to w końcu podnoszenie wiedzy i kwalifikacji właścicieli ferm i personelu tam zatrudnionego.
Niektórzy europejscy hodowcy kwestionują założenia dobrostanu, twierdząc, że istnieje konflikt między wymogami dobrostanu a dochodowością z tytułu produkcji. Wiele badań wskazuje, że eliminacja stereotypii i schorzeń o środowiskowej etiologii (MMA, biegunki okresu ssania, mikoplazmozy, kulawizny) w ostatecznym rozrachunku bilansuje straty wynikające z rozgęszczenia obsady. 

Obniżony stopień ekspozycji zwierząt na czynniki zakaźne i nieinfekcyjne, i związany z tym spadek zachorowalności oraz wzrost przyrostów masy ciała umożliwiają częściową lub całkowitą eliminację promotorów wzrostu pochodzenia syntetycznego i antybiotyków, co – przy światowych cenach farmaceutyków – znacznie obniża koszty produkcji i zwiększa biologiczną wartość produktu. 

HyCare – pięć kroków do perfekcji

Koncepcją HyCare – integralną metodę higieny w hodowli trzody chlewnej opracowano w MS Schippers w 2014 r. We współpracy z Uniwersytetem Wageningen w 2016 r. otwarto w Holandii własną fermę badawczą HyCare. Zewnętrzne badania firmy żywieniowej De Heus udowodniły, że, trzymając się zasad programu HyCare, rozprzestrzenianie się infekcji na fermie można zmniejszyć aż  5-krotnie (rys. 1.).

– Redukcja zużycia antybiotyków tą metodą wyniosła 95%, przy zerowym wykorzystaniu tlenku cynku. Podejście HyCare prowadzi do 10% wyższego wzrostu i o 5% lepszego współczynnika konwersji paszy. Uzyskane wyniki były spójne przez wszystkie lata i we wszystkich fermach, które dostosowały się do tej koncepcji. Ogólny stan zdrowia stada wzrósł. Było to monitorowane nie tylko przez okresowe badanie próbek krwi, śliny i gnojowicy. Bardzo mocnymi wskaźnikami było znaczne zmniejszenie śmiertelności, kanibalizmu. Rentowność produkcji wzrosła 2–4 €/tucznika – tłumaczył Pim Biewenga. 

Pięć kroków HyCare

– gładkie powierzchnie,
– czyszczenie i dezynfekcja,
– czysta i optymalna woda pitna,
– zwalczanie szkodników,
– metodologia, zabezpieczona protokołami i kontynuacja przez MS Schippers Polska.