Program azotanowy po nowemu. Kiedy będzie można stosować nawozy azotowe w 2023 roku?

Sejmowa Komisja Ochrony Środowiska rozpatrzyła informację rządu na temat ochrony wód przed zanieczyszczeniem azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych.

Trwa przegląd programu azotanowego

Od 2017 r. kwestie są regulowane „Programem działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu”. Obecnie trwa przegląd tego programu.  To między innymi efekt raportu Komisji Europejskiej z wykonania dyrektywy azotanowej za lata 2016- 2019. Sformułowana została w nim rekomendacja dla Polski dotycząca skupienia wysiłków na ograniczeniu eutrofizacji wód śródlądowych i morskich. Podkreślono, iż rolnictwo stanowi istotną presję w zakresie tego zjawiska, choć rząd przekonuje, że sytuacja poprawia się. Analizy stężeń azotanów w wodach powierzchniowych i podziemnych wykazały ich spadek.

Jakie zmiany w programie azotanowym?

Po przeprowadzonych kompleksowych analizach, w stosunku do obowiązującego od 2020 r. Programu działań, wprowadzono zmiany dotyczące:

• zastosowania elastycznego wiosennego terminu nawożenia,
• aktualizacji wskaźników produkcji nawozów naturalnych i zawartego w nich azotu,
• sposobu obliczania maksymalnych dawek nawozów azotowych,
• dodania równoważników nawozowych dla ścieków i osadów ściekowych

- Obecnie trwa uzgadnianie sposobu rozpatrzenia uwag zgłoszonych przez ministerstwa do projektu rozporządzenia Rady Ministrów – poinformował posłów obecnych na posiedzeniu Komisji wiceminister infrastruktury Grzegorz Witkowski

Jaki termin nawożenia?

Odpowiednio dobrany termin stosowania nawozów zawierających azot jest istotnym czynnikiem wpływającym na plonotwórczość roślin. Ma to kluczowe znaczenie dla produkcji roślinnej, aby można było uzyskać wysokie plony, a jednocześnie nie dopuścić do strat w obrębie tego makroskładnika. Przeprowadzone na potrzeby przeglądu Programu działań analizy wykazują, że istnieje potrzeba wprowadzenia elastycznego terminu nawożenia.

Rekomendowaną formą zmiany obowiązujących przepisów Programu działań jest wykorzystanie wskaźnika przekroczenia wartości progowych sumy temperatur warunkujących rozpoczęcie fizjologicznych i metabolicznych zmian w zakresie wzrostu i rozwoju roślin

Jako termin rozpoczęcia stosowania nawozów azotowych mineralnych oraz płynnych i stałych nawozów naturalnych proponuje się datę przejścia średniej dobowej temperatury powietrza przez próg: 3°C - dla roślin zasianych jesienią oraz 5°C - dla pozostałych gatunków roślin.

Jako przejście przez próg danej temperatury należy wskazać termin, w którym przez 5 dni następujących po sobie, każdego dnia, średnia dobowa temperatura powietrza przekroczyła 3°C lub termin, w którym przez pięć dni następujących po sobie, każdego dnia średnia dobowa temperatura powietrza przekroczyła 5°C.

Według jakiego źródła odczytywać przejście przez próg danej temperatury?

Jak informuje resort infrastruktury, o uchwaleniu ostatecznej wersji aktualizacji Programu działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu wykazy powiatów, w których nastąpiło przejście średniej dobowej temperatury powietrza przez próg 3 °C i powiatów, w których nastąpiło przejście średniej dobowej temperatury powietrza przez próg 5 °C, określa Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowy Instytut Badawczy.

Szczegóły techniczne dotyczące publikacji wykazu powiatów, na terenie których nastąpiło przejście średniej dobowej temperatury powietrza przez próg 3°C  i 5°C są uzgadniane z jednostkami, które mają być zaangażowane w ten proces.

Kiedy wejdzie w życie nowy program azotanowy?

Program działań jest przyjmowany przez Radę Ministrów w drodze rozporządzenia. Uwagi i opinie do dokumentu były zbierane do 18 listopada 2022 r. Aktualnie trwają dalsze prace legislacyjne nad projektem. Zdaniem ministerstwa infrastruktury rząd przyjmie dokument w styczniu 2023 r.

 wk

Fot. Sierszeńska