UOKiK i marchewkowa afera: pierwsza decyzja w sprawie nieuczciwego wykorzystywania przewagi kontraktowej

Po skargach rolników z lutego br. zgłaszanych do UOKiK, wszczęto postępowanie przeciwko Spółce Cykoria, która jest producentem koncentratów spożywczych, suszów owocowych i przypraw. Rolnicy zgłaszali wiele uwag dotyczących warunków zawartych w umowach, które były bardzo niekorzystne dla samych rolników. 

Spółka umawiała się z dostawcami, że będzie kupować od nich marchew aż do końca marca następnego roku, a o terminie i miejscu dostawy poinformuje ich zaledwie z trzydniowym wyprzedzeniem. Co więcej, niektórzy na wezwanie do dostawy mogli czekać całą zimę, ryzykując utratę części zbiorów lub odrzucenie marchwi przez odbiorcę ze względu na obniżenie jakości.

Wątpliwości urzędu wzbudziło także wydłużanie terminów płatności. Zgodnie z prawem, strony mogą ustalić czas na uregulowanie należności dłuższy niż 30 dni, ale nie powinien on przekraczać 60 dni. 

Tymczasem Cykoria zastrzegała sobie, że zapłaci rolnikom w ciągu 60 dni, ale ten termin liczyła nie od dostarczenia produktu lub faktury, tylko od końca miesiąca, w którym je otrzymała. 
Oznacza to, że w niektórych przypadkach dostawcy mogli czekać na pieniądze nawet ok. trzech miesięcy.
Ostatnim przejawem wykorzystywania przewagi kontraktowej mogło być zobowiązywanie plantatorów do wyrażenia zgody na potrącenie części ich wynagrodzenia na składkę dla Związku Producentów Cykorii Przemysłowej i Warzyw.

- Uznaliśmy, że przyjęcie zobowiązania pozwoli na szybkie wyeliminowanie praktyk szkodliwych dla rolników. Cieszy fakt, że spółka od razu zadeklarowała współpracę z urzędem. Mam nadzieję, że w kolejnych postępowaniach z zakresu przewagi kontraktowej inni przedsiębiorcy zaprezentują podobną postawę – mówi prezes UOKiK, Marek Niechciał

Cykoria zobowiązała się do skrócenia o dwa miesiące okresu skupu marchwi i zagwarantowania odbioru 85 proc. surowca do końca roku, w którym zaczął się skup. Ponadto dostawcy będą odstawiali surowiec w każdym miesiącu proporcjonalnie do całej umówionej ilości (po kilkanaście procent miesięcznie). Wydłuży się też termin informacji o dostawie – z trzech do siedmiu dni, a Cykoria będzie podczas dostawy informować o dacie kolejnej. Ograniczy to ryzyko utraty plonów przez rolników i ułatwi im organizację pracy.

Spółka będzie płaciła swoim kontrahentom w ciągu 45 dni od dostawy lub otrzymania faktury. 

Ponadto, plantatorzy nie będą już musieli odliczać od swojego wynagrodzenia składki na branżowy związek producentów cykorii.

Umowy muszą być zmienione w ciągu  miesiąca od uprawomocnienia się decyzji. Cykoria będzie musiała potem złożyć sprawozdanie z realizacji zobowiązania.

UOKiK zachęca poszkodowanych rolników, będących w podobnych sytuacjach do składania skarg, w pełni anonimowych, aby nie dawali się oszukiwać przetwórcom.