Grzegorz Puda –  o sytuacji na rynkach rolnych w Senacie

Na wstępie swojego wystąpienia przed senacką komisją rolnictwa minister Grzegorz Puda przeprosił za swoją nieobecność na poprzednim posiedzeniu. Senatorowie poczuli się wtedy urażeni i przerwali obrady. - Chciałem bardzo serdecznie podziękować za zaproszenie i przeprosić za sytuację z ostatniego posiedzenia. Sprawdziłem dlaczego była taka sytuacja i zawiodły służby naszego ministerstwa -wyjaśnił minister Puda.

W zdanej senatorom relacji minister rolnictwa podkreślił, że od wiosny istotnym czynnikiem kształtującym sytuację na rynkach rolnych jest pandemia Covid-19. Negatywne skutki pandemii to ,m.in. osłabienie i zerwanie łańcuchów dostaw, rosnąca liczba zakażeń stanowiła zagrożenie dla stabilności rynków rolnych w tym poprzez utrudnienie działalności przetwórstwa rolno-spożywczego. Jednocześnie załamał się rynek HoReCA – Na trudną sytuację związaną z Covid-19 i ASF mogą niedługo nałożyć się problemy związane z brakiem dwustronnej umowy o wolnym handlu z Wielką Brytanią – powiedział G. Puda.

W związku z pandemią wirusa podjęto również działania. Od początku maja Komisja Europejska uruchomiała dopłaty do prywatnego przechowalnictwa do produktów zwierzęcych i mlecznych co pozwoliło na ustabilizowanie sytuacji rynkowej. W ramach PROW zorganizowano jednorazową, ryczałtową pomoc w wybranych sektorach produkcji zwierzęcej. Wnioski rolnicy składali do 7 października do ARiMR.

Na szczęście udało się utrzymać wymianę handlową, co było istotne bo na rynkach zagranicznych Polska lokuje ok. 40% produkcji przemysłu przetwórczego. Eksportujemy 80% mięsa wołowego, 50% mięsa drobiowego. – Tu pomimo trudnych warunków odnotowujemy pozytywne wyniki eksportu rolno-spożywczego. Za pierwsze 9 miesięcy 2020 r. wartość eksport wyniosła ponad 25 mld euro, co oznaczało wzrost o 6,7% w stosunku do analogicznego okresu rok poprzedniego. A dodatnie saldo wymiany handlowej towarami spożywczymi wzrosło o ok. 11% i wyniosło 8,5 mld euro- mówił G. Puda.

Sytuacja na poszczególnych rynkach rolnych jest zróżnicowana. Ogólnie rzecz biorąc lepsza jest sytuacja na rynkach roślinnych. Zbiory zbóż wzrosły o 15% do 33 mln t a ceny są wysokie. Produkcja cukru będzie większa i wyniesie 2,35 mln t. Przy zapotrzebowaniu krajowym na poziomie 1,73 mln t będzie to oznaczać duży eksport. Produkcja owoców będzie wyższa o 6%, a warzyw o 4%. Utrzymuje się również wysoki eksport pszenicy konsumpcyjnej. - Wysokie ceny zbóż z jednej strony wpływają na poprawę dochodowości rolników, z drugiej strony są przyczyną wzrostu cen produktów zbożowych np. mąki, ale także pasz, co odbija się wzroście na kosztów opłacalności produkcji zwierzęcej – wyjaśnił minister Puda.

Powrócił wzrostowy trend w cenach mleka. We wrześniu średnia cena skupu mleka była o 3,5% wyższa niż w sierpniu oraz 6% wyższa niż we wrześniu 2019 r. Rośnie także skup mleka, który jest wyższy niż w zeszłym roku o 2,6%. W związku z wystąpieniem ptasiej grypy produkcja mięsa drobiowego może spaść o 9%. Już teraz notujemy spadek eksportu. Sytuacja na rynku wołowiny jest stabilna choć ceny są niskie. Rynek ten znajduje się pod presją obostrzeń związanych z Covid-19 oraz groźbą bezumownego Brexitu. Najgorsza sytuacja jest oczywiście na rynku wieprzowiny. Od marca utrzymuje się trend spadkowy a poziom cen jest najniższy od 5 lat. Obecnie ceny skupu spadły o 30% w porównaniu z zeszłym rokiem. – Silna presja cenowa jest związana z ASF. Od momentu wykrycia ASF w Niemczech na początku września tego roku i wstrzymania importu przez Chiny presja cenowa dotyczy praktycznie całego rynku UE – tłumaczył senatorom G. Puda, który potwierdził, że istnieje szansa na wprowadzenie dopłat do prywatnego przechowalnictwa, na które gorączkowo oczekują producenci świń.

Realizacja zaliczek płatności obszarowych jest zdaniem MRiRW rekordowa. - Jest to bardzo ważne w obecnej trudnej sytuacji żeby rolnicy otrzymali te pieniądze bez względnej zwłoki – mówił G. Puda. Do 26 listopada wypłacono 11,4 mld zł zaliczek unijnych dotacji, w tym 9,8 mld w ramach dopłat bezpośrednich.
Podczas dyskusji nad informacją o sytuacji na rynkach rolnych senatorowie przestrzegali ministra przed próba powrotu do tzw. Piątki dla Zwierząt. – Jeżeli ta ustawa wróci to będzie ona bardzo szkodliwa dla polskiego rolnictwa. Bardzo proszę, żeby zostawić tę ustawę – mówił senator Józef Łyczak z Prawa i Sprawiedliwości.

- Apel w sprawie ustawy przyjmuję. Myślę, że musimy się zastanowić jaki będzie dalszy los tej ustawy. Czy ona będzie dalej procedowana jako projekt poselski czy może lepiej, żeby był to projekt rządowy z pełnymi konsultacjami – odpowiedział minister Grzegorz Puda.

Przewodniczący senackiej komisji rolnictwa życzył ministrowi Pudzie sukcesów oraz radził być bardziej zdecydowanym. – Życzę panu odwagi, bo jak pan będzie taki delikatny i miły to niewiele pan osiągnie. Tu potrzebne są radykalne działania w kierunku trzody chlewnej. Nasza historia pokazuje, że jak trzoda ruszy to i kraj ruszy. I wieś rusza, a spóźnione działania nic nie dają. Dlatego apelujemy, abyście z Komisją Europejską podjęli natychmiast działania – powiedział senator Jerzy Chróścikowski z Prawa i Sprawiedliwości. wk

Fot. Bujoczek