Ile kosztuje ochrona buraka i czy może być tańsza?

Czas wykopków buraczanych to także okres podsumowań i możliwość obliczenia poniesionych kosztów oraz potencjalnego zysku. W tym roku problemy w ochronie buraka nie zaskoczyły - były to tradycyjnie dwa zagrożenia: chwasty z komosą na czele oraz chwościk buraka. W międzyczasie, zwłaszcza na wiosnę na południu Polski, straty wyrządził szarek komośnik. Na północy, na Żuławach była wysoka presja płaszczyńca burakowego. Natomiast skośnik na szczęście nie skosił. gdyż w chwili pierwszego pokolenia było mokro i jaja złożone w serca buraków zostały zalane dzięki czemu presja kolejnych pokoleń była mniejsza.

Na polach w Falęcinie, na północ od Torunia Zakład Produkcyjno Handlowy Agromix Niepołomice wraz z firmą UPL Polska prowadzi badania różnych systemów ochrony przed chwastami i ochrony fungicydowej. Jednym z celów badania było rozpoznanie skuteczności i kosztów ochrony przed chwastami bez substancji desmedifam, która została w tym roku wycofana z użycia. Ponadto rozpoznawano technologię odchwaszczania bez kolejnych zagrożonych wycofaniem substancji: fenmedifamu i chlorydazonu. Lokalizacja pod Toruniem jest jednym z doświadczeń, gdyż firmy chcą rozpoznać działanie w różnych warunkach glebowych i klimatycznych.

– Niezależnie od poletka, warto zwrócić uwagę, że w ochronie buraka przed chwastami bardzo ważne jest wykonanie pierwszego zabiegu, to jest w chwili, gdy komosa biała jest w fazie liścieni. Są one wąskie, często niepozorne, dlatego ważne jest, aby w chwili zabiegu nie były one złożone i rozkładały się poziomo, równolegle do powierzchni gleby. Zapewnia to lepsze pokrycie cieczą roboczą – przekonywał Roman Szewczyk właściciel firmy Agromix Niepołomice. Jest jeszcze jeden warunek – siewki nie powinny być pokryte pyłem czy kurzem. Na polach o glebie lessowej czy innych o dużej zawartości części spławianych zauważalna jest mniejsza skuteczność środków nalistnych, zwłaszcza w rzędach za kołami ciągnika, które wzbijają się w czasie przejazdu tumany kurzu i pokrywają liście chwastów. Kolejne zabiegi też nie powinny być zanadto opóźniane, gdyż chwasty, szczególnie komosa szybko wyrastają i nabierają odporności na zastosowaną dawkę środka.

Poniżej wyniki z obserwacji programów razem z kosztami ochrony. Wyniki plonowania i zawartości cukru podane zostaną po ich zważeniu i ocenie.

Poletko nr 3, na którym nie obserwowałem chwastów:

• Zabieg zerowy (przed wschodami, czyszczący) - Roundup 360 Plus (1 l/ha) + adiuwant AS 500 SL (1,5 l/ha)
• 1. zabieg nalistny - Ethofol 500 SC (0,33 l/ha) + Safari 50 WG (0,015 kg/ha) + Lontrel 300 SL* (0,1 l/ha) + Venzar 500 SC (0,2 l/ha) + Metafol Pro 700 SC (0,25 l/ha**) + adiuwant Atpolan BIO 80 EC Premium (1,5 l/ha).
• 2. zabieg nalistny - Ethofol 500 SC (0,33 l/ha) + Safari 50 WG (0,015 kg/ha) + Lontrel 300 SL* (0,1 l/ha) + Venzar 500 SC (0,2 l/ha) + Metafol Pro 700 SC (0,25 l/ha**) + adiuwant Atpolan BIO 80 EC Premium (1,5 l/ha).
• 3. zabieg nalistny - Ethofol 500 SC (0,33 l/ha) + Safari 50 WG (0,015 kg/ha) + Lontrel 300 SL* (0,1 l/ha) + Venzar 500 SC (0,2 l/ha) + Metafol Pro 700 SC (0,25 l/ha**) + adiuwant Atpolan BIO 80 EC Premium (1,5 l/ha).
  * z herbicydem Cliophar Super koszty ochrony nieco spadną bez obniżenia skuteczności
  ** na glebach ciężkich, o wysokiej zawartości cząstek ilastych można zwiększyć dawkę herbicydu Metafol Pro 700 SC do 0,75 l/ha w każdym zabiegu.

Wg wyliczeń firmy koszt tego programu wyniósł 727,42 zł/ha. Jednak jeżeli mimo tych zabiegów pojawia się kolejne wschody komosy to należy powtórzyć opryskiwanie z komponentów używanych we wcześniejszych zabiegach.

Jeszcze jedna uwaga do tego programu ochrony - wbrew przewidywaniom agronomów, zastosowanie herbicydu zawierającego triflusulfuron (Safari) w fazie liścieni buraków nie powodowało wystąpienia fitotoksyczności względem buraka. Eksperci z firm wskazują na to, że mieszanina z obniżonymi dawkami herbicydów jest skuteczna dzięki dodatkowi odpowiedniego adiuwanta i sprawdza się warunkach suszy. Zastąpienie Atpolan BIO 80 EC Premium innym adiuwantem może spowodować wystąpienie fitotoksyczności na burakach, a także może obniżyć skuteczność chwastobójczą. Nie zalecają też zastępowania herbicydów UPL zamiennikami, ponieważ mogą wykazywać słabsze działanie i dużą zmienność w zależności od użytej partii produktu.


Poletko nr 5. Firmy tego programu jeszcze nie zalecają, gdyż wymaga on powtórzeń w co najmniej jeszcze jednym roku. Mimo to wygląda on obiecująco, choć obserwowałem nieliczne osobniki komosy, średnio wyrośniętej (na oko 0,2–0,5 szt./m²):

• Zabieg zerowy (przed wschodami, czyszczący) - Roundup 360 Plus (1 l/ha) + adiuwant AS 500 SL (1,5 l/ha)
• 1. zabieg nalistny - Ethofol 500 SC (0,33 l/ha) + Safari 50 WG (0,015 kg/ha) + Lontrel 300 SL (0,1 l/ha) + Venzar 500 SC (0,2 l/ha) + Metafol Pro 700 SC (0,25 l/ha) + adiuwant Trend 90 EC (0,1%).
• 2. zabieg nalistny - Ethofol 500 SC (0,33 l/ha) + Safari 50 WG (0,015 kg/ha) + Lontrel 300 SL (0,1 l/ha) + Venzar 500 SC (0,2 l/ha) + Metafol Pro 700 SC (0,25 l/ha) + adiuwant Trend 90 EC (0,1%).
• 3. zabieg nalistny - Ethofol 500 SC (0,33 l/ha) + Safari 50 WG (0,015 kg/ha) + Lontrel 300 SL (0,1 l/ha) + Venzar 500 SC (0,2 l/ha) + Metafol Pro 700 SC (0,25 l/ha) + adiuwant Trend 90 EC (0,1%).

Koszt tego programu z innym adiuwantem wyniósł 619,42 zł/ha.

Poletko nr 2, czyste bez chwastów dwuliściennych z pojedynczym osobnikiem zaschniętej chwastnicy jednostronnej. Program także wykonany w małej liczbie powtórzeń i jeszcze nie zalecany przez firmy. Charakterystycznym wyznacznikiem jego jest brak triflusulfuronu, polecanego często do likwidacji samosiewów rzepaku (uwaga – w kolejnych zabiegach dawki niektórych środków różnią się):

• Zabieg zerowy (przed wschodami, czyszczący) - Roundup 360 Plus (1 l/ha) + adiuwant AS 500 SL (1,5 l/ha)
• 1. zabieg nalistny - Ethofol 500 SC (0,33 l/ha) + Lontrel 300 SL (0,1 l/ha) + Venzar 500 SC (0,25 l/ha) + Metafol Pro 700 SC (0,5 l/ha) + Tanaris (0,1 l/ha) + adiuwant Atpolan BIO 80 EC Premium (1,5 l/ha).
• 2. zabieg nalistny - Ethofol 500 SC (0,33 l/ha) + Lontrel 300 SL (0,1 l/ha) + Venzar 500 SC (0,2 l/ha) + Metafol Pro 700 SC (0,5 l/ha) + Tanaris (0,1 l/ha) + adiuwant Atpolan BIO 80 EC Premium (1,5 l/ha).
• 3. zabieg nalistny - Ethofol 500 SC (0,33 l/ha) + Lontrel 300 SL (0,15 l/ha) + Venzar 500 SC (0,2 l/ha) + Metafol Pro 700 SC (0,8 l/ha) + Tanaris (0,1 l/ha) + adiuwant Atpolan BIO 80 EC Premium (1,5 l/ha).

Koszt tego programu wyniósł wg wyliczeń firm 715,88 zł/ha.


Specjaliści z firmy wskazali także na konieczność mycia opryskiwacza. Zabiegi w buraku często mają miejsce po opryskiwaniu zbóż, szczególnie na wiosnę za pomocą chlorosulfuronu czy tribenuronu. Pozostałości tych substancji, często w cieczy o wysokim pH lub z dodatkiem fosforu powodują wypłukanie ze zbiornika ich resztek i fitotoksyczność buraka lub innych upraw, szczególnie rzepaku. Mycie opryskiwacza wodą lub mieszaniną z wykorzystaniem płynu do mycia naczyń nie gwarantuje pełnego usunięcia pozostałości herbicydów. Dlatego polecany był preparat Clean Max.

Ochrona przed chwościkiem z zastosowaniem adiuwanta i miedzi jako nawóz

Nowym adiuwantem firmy Agromix do stosowania w zabiegach fungicydowych w buraku jest produkt Lewar pH- Fungi Premium. Jego jednym z zadań jest ograniczanie znoszenia cieczy. Rzeczywiście kilka kropel dodanych do opryskiwacza plecakowego podczas prezentacji zupełnie zmieniło zachowanie fizyczne wachlarza rozpylonej cieczy na bardziej zwarty, bez frakcji bardzo drobnych kropel.

Zaprezentowano doświadczenie z różnymi fungicydami. Na wyniki plonowania korzeni i cukru musimy jeszcze poczekać. Na razie można jedynie przedstawić zastosowane środki w tym nawóz zawierający miedź w postaci emulsji olejowej. Ten produkt oprócz dostarczania cennego mikroskładnika ma jeszcze dwa zadania. Miedź działa fungistatycznie i bakteriostatycznie. Powierzchniowo na drodze kontraktowego zwalczania ogranicza rozwijające się na powierzchni liści grzyby i bakterie. Dzięki temu dodatek miedzi zapewnia zwalczanie zarodników chwościka, w tym tych uodpornionych na fungicydy układowe. Forma olejowej emulsji działa jak adiuwant zapewniający lepsze rozprowadzenie cieczy użytkowej po liściu.

Przeprowadzono doświadczenie, które ma sprawdzić, czy dodatek nowego adiuwanta a także nawozu miedziowego zwierającego wodorotlenek miedzi pozwoli na podniesienie skuteczności fungicydów a także czy możliwe jest stosowanie dawek obniżonych środków grzybobójczych. Zastosowane mieszaniny do zwalczania chorób grzybowych:

• Pełne dawki bez miedzi i adiuwanta: termin A – Zakeo Xtra 280 SC (1 l/ha); termin B – Spyrale 475 EC (1 l/ha).
• Pełne dawki + miedź + bez adiuwanta: termin A – Zakeo Xtra 280 SC (1 l/ha) + Plonuran Płynny (1,5 l/ha); termin B – Spyrale 475 EC (1 l/ha) + Plonuran Płynny (1,5 l/ha).
• Pełne dawki + miedź + adiuwant: termin A – Zakeo Xtra 280 SC (1 l/ha) + Plonuran Płynny (1,5 l/ha) + Lewar pH- Fungi Premium (0,5% objętości); termin B – Spyrale 475 EC (1 l/ha) + Plonuran Płynny (1,5 l/ha) + Lewar pH- Fungi Premium (0,5% objętości).
• Obniżone dawki + miedź + bez adiuwanta: termin A – Zakeo Xtra 280 SC (0,8 l/ha) + Plonuran Płynny (1,5 l/ha); termin B – Spyrale 475 EC (0,8 l/ha) + Plonuran Płynny (1,5 l/ha).
• Obniżone dawki + miedź + adiuwant: termin A – Zakeo Xtra 280 SC (0,8 l/ha) + Plonuran Płynny (1,5 l/ha) + Lewar pH- Fungi Premium (0,5% objętości); termin B – Spyrale 475 EC (0,8 l/ha) + Plonuran Płynny (1,5 l/ha) + Lewar pH- Fungi Premium (0,5% objętości).
• Pełne dawki + adiuwant bez miedzi: termin A – Zakeo Xtra 280 SC (1 l/ha) + Lewar pH- Fungi Premium (0,5% objętości); termin B – Spyrale 475 EC (1 l/ha) + Lewar pH- Fungi Premium (0,5% objętości).
• Obniżone dawki + adiuwant bez miedzi: termin A – Zakeo Xtra 280 SC (0,8 l/ha) + Lewar pH- Fungi Premium (0,5% objętości); termin B – Spyrale 475 EC (0,8 l/ha) + Lewar pH- Fungi Premium (0,5% objętości).
• Bez fungicydów z miedzią i adiuwnatem Atpolan: termin A – Plonuran Płynny (1,5 l/ha) + Atpolan 80 EC Premium (1,5 l/ha); termin B –Plonuran Płynny (1,5 l/ha) + Atpolan 80 EC Premium (1,5 l/ha).

Gdy tylko otrzymamy wyniki plonowania i zawartości cukru przedstawimy je tutaj.
tcz