Zbadasz mleko w gospodarstwie – Mobilne Centrum Analizy Mleka

W listopadzie 2019 r. zakończyła się realizacja Projektu o nazwie Mobilne Centrum Analizy Mleka – MCAM, którego efektem jest zaprezentowany na terenie Instytutu Zootechniki PIB w Balicach w dniu 15.11.2019 r. specjalistyczny pojazd laboratoryjny. Projekt ten, był finansowany ze środków Narodowego Centrum Badań i Rozwoju w ramach programu Bridge Alfa. 

Prace realizowano w ramach Konsorcjum, które tworzą Instytut Zootechniki Państwowy Instytut Badawczy oraz firma Farm Innovations Sp. z o.o. Efektem tych prac jest wykonanie i wdrożenie do eksploatacji Mobilnego Centrum Analizy Mleka, pozwalającego na przeprowadzenie szerokiego spektrum analiz mleka i siary oraz natychmiastowe uzyskanie wyników praktycznie w każdym gospodarstwie zlokalizowanym w Polsce. 
 
Dotychczas rolnik, aby uzyskać informacje o jakości mleka produkowanego przez swoje krowy był zmuszony, albo samodzielnie pobrać próbę mleka i wysłać do laboratorium stacjonarnego w swojej okolicy i czekać na wykonanie analiz, albo prowadzić ocenę mleka w ramach rutynowej kontroli użytkowości mlecznej realizowanej przez związki hodowców. Dzięki działalności Mobilnego Centrum Analiz Mleka, czyli pierwszego w Polsce samochodu służącego do mobilnej analizy mleka w gospodarstwie hodowcy, będzie możliwe natychmiastowe wykonanie szeregu badań związanych z jakością mleka. 

Samochód będzie mógł dotrzeć do dowolnego gospodarstwa w Polsce po uprzednim zgłoszeniu takiej potrzeby na specjalnie opracowanej stronie internetowej lub telefonicznie. Poprzez przeprowadzenie szybkich analiz mleka u siebie w gospodarstwie, hodowca będzie miał możliwość natychmiastowej reakcji na zaistniałe problemy natury żywieniowe, czy też zdrowotnościowej stada. 
Dodatkowym atutem jest automatyczne przesyłanie wyników badań w czasie rzeczywistym do specjalistycznego oprogramowania do zarządzania stadem „stado.pl”, które może być zainstalowane u hodowcy. Mobilne laboratorium jest wyposażone w nowoczesną aparaturę (analizatory) służącą m.in. do badania składu mleka, oznaczania ilości bakterii i komórek somatycznych w mleku oraz szybkiego wykrywania pozostałości antybiotyków w mleku. 

Do kluczowych elementów analitycznych MCAM należą: 

• Milkoscan Mars 6 – analizator mleka, pozwalający na pomiar do sześciu kluczowych pa-rametrów (tłuszcz, białko, laktoza, sucha masa, sucha masa beztłuszczowa, punkt zama-rzania) oraz badania przesiewowe na zafałszowania w przeciągu minuty bez potrzeby sto-sowania środków chemicznych, 
• BacSomatic - pierwszy zintegrowany analizator liczący bakterie i komórki somatyczne na potrzeby weryfikacji jakości higienicznej mleka, Urządzenie umożliwia precyzyjny pomiar liczby bakterii i komórek somatycznych w czasie krótszym niż 9,5 minuty oraz sam po-miar liczby komórek somatycznych poniżej 1,5 minuty,
• Heratherm IMC 18 – mały inkubator mikrobiologiczny z chłodzeniem zaprojektowany do prowadzenia długotrwałych hodowli bakterii w optymalnych warunkach w celu analizy danej próbki mleka,
• Bioeasy –szybki test do wykrywania pozostałości antybiotyków w mleku. Testy pozwalają uzyskać szybki wynik analizy mleka surowego, pasteryzowanego, sterylizowanego, mleka w proszku i serwatki.

Pojazd wyposażony jest w specjalistyczne szuflady chłodnicze do przechowywania w warunkach chłodniczych próbek mleka lub siary, komputer z drukarką do nadawania numerów próbkom oraz TV w celu prezentacji możliwości laboratorium lub pokazów filmów instruktażowych. 
 
Wszystkie analizy będą wykonywane bezpośrednio po pobraniu próbki i na miejscu przekazywane zlecającemu je hodowcy.

Planowane jest również wykorzystanie MCAM w celu stworzenia systemu zarządzania siarą bydlęcą jako sposób poprawy efektywności produkcji i jakości siary bydlęcej oraz dodatkowe źródło korzyści dla gospodarstw. W tym celu planuje się budowę banków siary nie tylko bezpośrednio u hodowców, ale także regionalnych przy związkach hodowców. 

Źródło: Piotr Wójcik, Instytut Zootechniki Państwowy Instytut Badawczy w Balicach k. Krakowa
Fot. Piotr Wójcik, Instytut Zootechniki Państwowy Instytut Badawczy w Balicach k. Krakowa