Ceny zbóż: czy domniemane obietnice znów zaszkodzą rynkowi?

Spadają ceny ukraińskiej pszenicy

Podczas, gdy na unijnym forum ministrowie rolnictwa krajów UE dyskutowali na temat ewentualnych rekompensat dla rolników, którzy pod wpływem nadmiernego importu zbóż z Ukrainy do krajów z nią graniczących, w samej Ukrainie pod wpływem spowolnienia działania korytarza zbożowego ceny spadają.

Na celowe utrudnianie ukraińskiego eksportu zbóż przez Morze Czarne dokonywane przez rosyjskie służby kontrolne mówiła szefowa działu rynków rolnych APK-Inform.
– Rosjanie celowo ograniczają liczbę inspekcji statków na Bosforze do 2–3 dziennie, zamiast wymaganej dla normalnego funkcjonowania eksportu 15–18 i więcej. Wydłużają czas inspekcji, poprzez sprawdzanie parametrów, które nie są regulowane dokumentami i nic nie mają wspólnego z przedmiotem kontroli – informuje Anna Tanska z APK-Inform.

Ukraińscy eksperci jedocześnie przekazują, że ostatnio pomimo wzrostu czasu odprawy i rosnącego ryzyka spadają ceny frachtu i kosztów logistyki drogowej i kolejowej. Tym samym pomimo, iż ceny pszenicy w samej Ukrainie pozostają bez zmian to już ceny tej samej pszenicy dostarczonej na bazie portów dalekomorskich spadły o 5–10 USD/t i wynoszą 180–205 USD/t CPT port.

Eksport z Rosji dwa razy większy, ale 1 mln ha do przesiania

Nieodmiennie kontynuowany jest bardzo dynamiczny eksport pszenicy z Rosji, w samym tylko styczniu br. Rosja wyeksportowała 3,7 mln t, co jest wynikiem ponad dwa razy większym niż to było w analogicznym okresie roku ubiegłego. A styczniowy eksport kukurydzy wynosząc 492 tys. t był niemal 60% większy od ubiegłorocznego.

Łącznie od 1-30 stycznia 2023 r. Rosja wyeksportowała 4,39 mln t zbóż co jest wynikiem prawie dwukrotnie lepszym od stycznia 2022 r. Zdaniem Rosyjskiej Unii Zbożowej (RGU) przez okres pierwszych siedmiu miesięcy Rosja wyeksportowała 31 mln t pszenicy, a na kolejne 5 miesięcy bieżącego sezonu szacowana jest ekspedycja jeszcze 21 mln t.

W prognozach na kolejny sezon eksperci grupy IKAR zwracają uwagę na obfite opady deszczu i śniegu, które uniemożliwiły zasiew ozimin, a teraz mrozy i warstwa lodu jeszcze pogarszają sytuację. Ich zdaniem szczególnie w regionie Wołgi uprawy ozime mogą wymarznąć i trzeba będzie zasiać ponownie ok. 1 mln ha, a trzeba podkreślić, że oziminy do zbioru na rok 2023 r. zasiano na powierzchni 17,7 mln ha, podczas gdy w poprzednim sezonie powierzchnia zasiewów  upraw ozimych wynosiła 18,4 mln ha.

Wojna informacyjna USDA, kontra Rosstat

Od lat przyzwyczailiśmy się jednak, ze na rosyjskie statystyki musimy patrzyć przez palce. Wszak rosyjskie u nas „wsio bolsze” jest już przysłowiowe. Tym razem podawane przez rosyjskich statystyków rządowych dane wzięło na tapetę amerykańskie USDA, które wprost szacunki dochodzące z Rosji uznało za nierealne.

– Analiza pogody i poprzednich zbiorów przeprowadzona przez agencję nie potwierdza wysokich plonów, które szacuje Rosja – powiedział podczas paryskiej konferencji zbożowej Mark Zekanowski, przewodniczący Rady Prognoz Rolnych USDA

Przypomnijmy, że Rosstat zbiory pszenicy w Rosji w roku 2022 oszacował na 104,43 mln t, a USDA w swoim najnowszym raporcie podażowo-popytowym dotyczącym rynku zbożowego podtrzymał poprzednią prognozę wynoszącą 91 mln t.

Można zakładać, że różnica pomiędzy dwoma stanowiskami stanowi produkcję na terenach okupowanych, które Rosja sobie zagrabiła w trakcie poprzedniej i obecnej wojny. Na pewno USDA nie bierze pod uwagę i nie przypisuje Rosji zbiorów pszenicy na Krymie, a te zwykle wynoszą ok 1,2 mln t. Co także z innymi okupowanymi terenami? A przecież tak istotna różnica stanowi 1,5% światowej produkcji pszenicy i ponad 4% jej globalnych zapasów. Nie mówiąc już o tym, że pozostające niewyjaśnione 11 mln t, to więcej niż cała UE będzie miała pszenicy zgromadzonej na koniec bieżącego sezonu.

Rynek reaguje w sposób stonowany

Na giełdzie Matif w tym tygodniu pszenica długo zachowywała się dość neutralnie. Jak już jakieś kilku-eurowe ruchy się pojawiają, to w następnym dniu były korygowane,  jednak we środę i czwartek mieliśmy spadki i to właśnie dlatego pszenica w kontraktach marcowych kosztując 283 €/t na czwartkowym zamknięciu (2.02.23 r.), ląduje o 5 euro niżej niż przed tygodniem.

Także w krajowych skupach ruch jest niewielki. Ale dotyczy to nie tylko cen ale i podaży. Taki to skutek odniosły telefony z agencji wykonywane do rolników z pytaniami o ilości zbóż, które jeszcze na gospodarstwach pozostały w połączeniu z informacjami o wnioskach złożonych przez naszego ministra rolnictwa na forum KE. – Ruch jest wyłącznie telefoniczny. Rolnicy dzwonią, ale nikt nie przywozi – mówi magazynier z punktu skupu.

Podaż, która zaczynała się już uruchamiać zatrzymała się ponownie. – Jak jeszcze w poprzednim tygodniu były dostawy, to po informacjach pokazanych w telewizji, jak to nasz rząd walczy o polskiego rolnika w Brukseli, dostawy stanęły. Kolejny już raz mieszają ludziom w głowach, coś tam im może skapną, a problem z masą zboża tylko się przesunie, co spowoduje jeszcze większy dramat – mówi doświadczony handlowiec.
– Już raz tak przy nawozach było, jak to się skończyło widzieliśmy wszyscy. Lepiej, by już politycy w rynku nie grzebali, bo ich jedna reakcja, powoduje że potem znów wszystko trzeba naprawiać – zaraz dodaje.

W cenach też ruch stanął. Niewielkie obniżki cen pszenicy tak 15–20 zł/t są jeszcze na Wschodzie kraju, ale np. na Warmii i Mazurach wydarzyły się w tym tygodniu podobne podwyżki. Stąd pszenica konsumpcyjna średnią cenę zmieniła bardzo nieznacznie i dalej kupowana jest najczęściej po 1080–1270 zł/t.

W portach eksporterzy pszenicę 12,5% kupują po 1350 zł/t, pszenica z 13,5% zawartością białka jest o 10 zł/t droższa, a za 14% dostaniemy 1380 zł/t.

Z portowych cenników poznikało żyto i pszenżyto, to i w kraju ceny stanęły. Żyto nadal jest skupowane po 850–1000 zł/t, a pszenżyto po 900–116 zł/t.

Także jęczmień już nie tanieje a najczęściej oferowane ceny mieszczą się pomiędzy 900–1200 zł/t.

Kukurydza na eksport nadal jest kupowana po 1250 zł/t, a w kraju obowiązują ceny 1000–1200 zł/t.

Owies dopiero w ostatnich dwóch tygodniach zaliczył zjazd cenowy, bo znajdziemy tu 900 zł/t i 1120 zł/t. Tylko najdrożej płacący młynarze za dobra konsumpcje zapłacą 1200 zł/t, a 1400 zł/t oferują za owies z certyfikatami Eko.

Najnowszy komentarz naszego eksperta przeczytasz tutaj!

Aktualne ceny skupu w punktach w kraju zobaczysz tutaj!

Juliusz Urban Fot. firmowe