Rynek zbóż pozostawiony sam sobie, może nieźle namieszać

W tym tygodniu ceny pszenicy na Matifie  w poniedziałek zaliczyły rekord zbliżając się do 400 euro na majowym kontrakcie. W kolejnych dniach giełdy jednak zluzowały i choć w czwartek na otwarciu mamy kolejne kilkunastoeurowe wzrosty, to na koniec dnia pszenica w notowaniach na maj zamyka się na 4-eurowym minusie, na czwartkowym zamknięciu (10.03.2022 r.) kosztuje 368,25 euro/t.

Poniedziałkowy wyskok giełd zbiegł się z osłabiająca się złotówką i w portach pojawiły się nawet ceny 2100 zł/t pszenicy. Obecnie jednak i giełda, i nieco mocniejsza złotówka powodują, że eksporterzy płacą w portach 1870–1905 zł/t. Tak wysokie ceny kuszą, ale trzeba pamiętać, że dopiero teraz ma być w Gdańsku ładowany Panamax przypływający po pszenicę. Stąd zresztą te wysokie ceny, bo oferta ponad 1900 zł dotyczy właśnie dostaw do Gdańska/Gdyni. Większych ruchów w portach możemy się spodziewać dopiero w kwietniu, więc nie wszyscy są skłonni czekać. Bo przecież kasa za zboże ma być wykorzystana na zakup nawozów i paliwa.

W naszych portach zacznie się niebawem większy ruch, a w ukraińskich portach Morza Czarnego wciąż trwa blokada. Przed tygodniem Ministerstwo Infrastruktury Ukrainy poinformowało, że w ukraińskich portach morskich jest 80 zagranicznych statków handlowych. Nie mogą opuścić portów, gdyż jest to niebezpieczne ze względu na rosyjską agresję militarną. Przeładunek w portach jest praktycznie wstrzymany. Pocieszające jest to, że nie wykryto także jak to nazwano „krytycznych zniszczeń” infrastruktury portowej. Niesamowitą wręcz informacją jest, to że w lutym, w miesiącu w który przecież pod koniec zaczęła się rosyjska bestialska agresja na Ukrainę, kraj ten zdążył jeszcze wyeksportować rekordowe 5,1 mln ton zbóż. W tej ilości było to 3,8 mln t. kukurydzy, 1 mln t. pszenicy i 153,8 tys. t jęczmienia.

Świat handlowy analizuje także poziom bezpieczeństwa żywnościowego na Ukrainie. Z danych Ukraińskiej Służby Statystycznej wynika, że w sezonie 2021/22 roku produkcja pszenicy na Ukrainie wyniosła 30,1 mln t. Konsumpcja krajowa 7 mln t, zostanie w całości pokryta z własnej produkcji. Na 1 marca Ukraina wyeksportowała 18 mln ton pszenicy (12,1 mln t pszenicy spożywczej i 5,9 mln t paszowej). Zapasy pszenicy spożywczej na poziomie 3,7 mln t (reszta to jakość paszowa), pozwolą na zaspokojenie rocznego spożycia.

O swoje zapasy zaczynają się bardziej martwic Turcja i Bułgaria.

– Ze względu na mniejsze plony, Turcja będzie potrzebować większego importu, aby zaspokoić całkowite zapotrzebowanie na ponad 25 mln t. Oznacza to około 10 mln t importu pszenicy. Lokalne zapasy pszenicy wyczerpują się sezonowo i możemy obserwować aktywniejszy import do końca sezonu – wypowiadał się Veysel Kaya, ekspert Sunseedman (APK-Inform).

Bułgaria, która długo była wśród 4 największych eksporterów pszenicy w UE teraz planuje zwiększyć swoje rezerwy zboża i skupić tyle zboża od lokalnych producentów, aby zaspokoić potrzeby krajowe na rok do przodu.

– Państwo planuje zakup około 1,5 mln ton pszenicy z 3 mln t, które wciąż znajdują się w krajowych silosach i może ograniczyć eksport pszenicy do czasu realizacji planowanych zakupów – powiedział wicepremier Bułgarii Assen Wasiliew (Reuters).

U nas niestety takich ruchów, chroniących krajowy rynek jakoś nie widać. Przecież i bezpieczeństwo żywnościowe kraju jest ostatnio tematem wielu analiz. Natomiast rolnicy zajmujący się hodowlą narzekają na coraz większe ograniczenia w możliwościach zakupu i horrendalnie rosnące ceny, które tylko potęgują zamieszanie.

­Firmy zbożowe z północy kraju mówią, że mocno w handlu się ruszyło. – W te dni, gdy ceny poszły do góry, telefon miałem gorący od rozmów, sporo się kupowało. Po spadku cen znów zapanowała cisza – mówi właściciel firmy handlowej z centralnej Polski. – Towaru jest jednak sporo, ale 90% telefonów dotyczy pszenicy – dodaje. – Nasi handlowcy podpisują bardzo dużo umów – mówi pani z działu handlu zbożami sporej firmy handlowej.

Nie wszędzie jest jednak większy, bo odległość od portu w czasie mniejszej podaży paliwa i potężnie rosnących kosztów limituje odległy handel. – Nie jestem w stanie skalkulować biznesu, bo nie wiem ile będzie mnie kosztował w kwietniu transport do portu. Już dziś stawki transportowe skoczyły o 50%, a co będzie potem. Podpiszę kontrakt na 1000 t, każą mi to zwieźć w jeden tydzień. Skąd wezmę wtedy transport i ile zapłacę? – martwi się znający doskonale portowe realia handlowiec.

Również rolnicy nie wiedzą co robić, bo jak było w portach 2100, to w kraju można było sprzedać nawet po 1900 zł/t. – Teraz ceny spadły ale może tylko na chwilę. Przecież widzimy co się dzieje z cenami nawozów, czy z paliwami. Wolę mieć pszenicę niż kasę, ale w tamtych cenach to pewnie bym sprzedał – mówi rolnik z Kujaw. – 150 zł/t to spora różnica – dodaje.

Generalnie rolnicy w większości kraju, poza tymi z północy nastawiają się na rynek krajowy, który także mocno poszedł do góry. Pszenica konsumpcyjna w krajowych skupach w ciągu tygodnia podrożała średnio o 180 zł/t i aktualnie jest po 1380–1850 zł. Najczęściej 1600–1700 zł/t.

Paszówka również podobnie podskoczyła, kosztuje 1250–1750 zł/t, a średnia cena jest na poziomie ok. 1500 zł/t.

Żyto jest zbożem, które w tym tygodniu zalicza najmniejsze wzrosty. Pomimo, że w portach eksporterzy proponują 1300 zł/t, to na krajowym rynku średnia cenowa wynosi 1121 zł/t a najczęściej jest skupowane po 1100–1200 zł/t. Choć można znaleźć ceny zarówno 900, jak i 1360 zł/t.

Pszenżyto w portach podrożało o 50 zł/t i eksporterzy proponują 1400 zł/t. W krajowych skupach ceny wzrosły mocniej, średnio o 125 zł/t. Kupujący wystawiają cenniki zawierające najczęściej propozycje 1150–1350 zł/t, ale maksymalne oferty dochodzą do 1450 zł/t.

Jęczmień podskoczył nieco mniej, ale i tak są to podwyżki rzędu 115 zł/t średnio. Jak naprawdę chce się kupić, to trzeba wyłożyć 1200–1250 zł/t, ale jak mówią kaszarnicy i za 1300 zł/t nie ma ofert na wyrównany jęczmień.

Kukurydza jest liderem podwyżek i także podczas szybkich korekt rynkowych nie zechciała stanieć. Powodem są wciąż podstawiane nawet mniejsze statki po kukurydze płynąca do Rotterdamu, bo Holendrzy nie mają jak zasilić się kukurydza z Ukrainy. Dlatego eksporterzy za kukurydzę dostarczoną do portów proponują 1700 zł/t. W kraju kukurydza w ciągu tygodnia podrożała średnio o 237 zł/t! Najczęściej spotykane propozycje to 1400–1450 zł/t, ale firmy paszowe nie zawahają się zapłacić nawet 1550 zł/t.

Owies również drożeje, ale nie są to aż tak spektakularne wzrosty. Natomiast ceny 900–1100 zł/t zaczynają dotyczyć także ziarna z gęstością 48 kg/hl.

Tutaj zobaczysz ceny zbóż na punktach skupu!

Juliusz Urban fot. archiwum taP