Zakup ciągnika od komornika
Pytanie: Kupiłem ciągnik od właściciela, przeciwko któremu prowadzona była egzekucja. Pieniądze wpłaciłem bezpośrednio komornikowi, choć nie było żadnej licytacji ciągnika. Dostałem teraz pismo z banku, że ciągnik jest przedmiotem zastawu, a poprzedni właściciele nie spłacają kredytu. Bank żąda wydania ciągnika. Ja nie wiedziałem o istniejącym zastawie i tego nie sprawdzałem. W dowodzie rejestracyjnym również nie było informacji o zastawie rejestrowym. Co mam teraz robić?
Nabycie ciągnika w sposób opisany wyżej nie oznacza, że ciągnik ten jest wolny od roszczeń osób trzecich. Różnica pomiędzy nabyciem w drodze egzekucji od komornika, a opisanym nabyciem jest znaczna. W tym drugim przypadku Czytelnik nabył ciągnik od dłużnika, jednak samą cenę wpłacił bezpośrednio komornikowi na spłatę kwoty, która była egzekwowana.
Sprzedaż nie nastąpiła zatem w drodze licytacji komorniczej. Nabywca nie jest zatem chroniony przed kolejnymi wierzycielami, m.in. zastawnika, na rzecz którego ustanowiono zastaw.
Zgodnie z przepisami ustawy z 6 grudnia 1996 r. o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów (tj. DzU z 2009 r., nr 7, poz. 569 ze zm.), dla ustanowienia zastawu konieczne jest zawarcie umowy o ustanowienie tego zastawu (umowa zastawnicza) między osobą uprawnioną do rozporządzania przedmiotem zastawu (zastawcą) a wierzycielem (zastawnikiem) oraz wpis do rejestru zastawów.
Umowa winna być zawarta w formie pisemnej, pod rygorem nieważności. W razie ustanowienia zastawu rejestrowego na pojeździe mechanicznym podlegającym rejestracji, organ rejestrujący dokonuje adnotacji w dowodzie rejestracyjnym pojazdu. Brak adnotacji w dowodzie rejestracyjnym nie przesądza o nieistnieniu zastawu.
W umowie zastawniczej dopuszczalne jest zastrzeżenie, przez które zastawca zobowiązuje się względem zastawnika, że przed wygaśnięciem zastawu rejestrowego nie dokona zbycia lub obciążenia przedmiotu zastawu. Zbycie lub obciążenie przedmiotu zastawu rejestrowego, dokonane wbrew zastrzeżeniu, jest ważne, jeżeli osoba, na której rzecz zastawca dokonał zbycia lub obciążenia, nie wiedziała i przy zachowaniu należytej staranności nie mogła wiedzieć o tym zastrzeżeniu w chwili zawarcia umowy z zastawcą. W razie zbycia lub obciążenia przedmiotu zastawu rejestrowego wbrew zastrzeżeniu, o którym mowa wyżej, zastawnik może żądać natychmiastowego zaspokojenia wierzytelności zabezpieczonej tym zastawem (art. 14 ustawy).
W takiej sytuacji znalazł się Czytelnik. Kupił przedmiot obciążony zastawem, nie sprawdziwszy najpierw, czy taki zastaw istnieje. Nie może on zatem się skutecznie bronić, powołując się na swą niewiedzę. Jeżeli jednak został wprowadzony w błąd przez sprzedawcę, może złożyć przeciwko niemu zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa oszustwa na swoją szkodę polegającego na zatajeniu zastawu w celu sprzedaży ciągnika. Może oczywiście również domagać się zapłaconej ceny za zastawiony ciągnik.
