Jak w nowym wniosku o dopłaty zadeklarować elementy nieprodukcyjne pod normę DKR 8?

Podczas naszego webinarium "Ekoschematy w praktyce" pojawiło się pytanie z pozoru proste, ale dla wielu rolników nie do końca jasne w kontekście nowych przepisów dotyczących dopłat bezpośrednich od 2023 roku. Jedna z uczestniczek zapytała o to, jak deklarować elementy nieprodukcyjne we wniosku pod normę DKR 8?

Czym jest norma DKR 8?

Przypomnijmy, że norma DKR nr 8 dotyczy ugorowania gruntów. Jest w niej określony minimalny udział powierzchni gruntów ornych przeznaczonych na obszary i elementy nieprodukcyjne, i na wszystkich użytkach rolnych, zachowanie elementów krajobrazu oraz zakaz ścinania żywopłotów i drzew podczas okresu lęgowego ptaków oraz okresu wychowu młodych.

Norma ta będzie wdrożona od 2024 r. Rolnicy mający powyżej 10 ha będą musieli przeznaczyć:

• co najmniej 4% gruntów ornych na obszary i elementy nieprodukcyjne, w tym grunty ugorowane,
• co najmniej 3% gruntów ornych na poziomie gospodarstwa przeznaczyć na obszary i elementy nieprodukcyjne, w tym grunty ugorowane, pod warunkiem, że rolnik zobowiąże się przeznaczyć co najmniej 7% swoich gruntów ornych na obszary lub elementy nieprodukcyjne, w tym grunty ugorowane, w ramach bardziej zaawansowanego ekoschematu,
• co najmniej 7% gruntów ornych na poziomie gospodarstwa przeznaczonych na obszary i  elementy nieprodukcyjne, w  tym grunty ugorowane oraz międzyplony lub uprawy wiążące azot, uprawiane bez stosowania środków ochrony roślin, z czego 3% będą stanowić obszary i elementy nieprodukcyjne, w tym grunty ugorowane.

Obiekty nieprodukcyjne to m.in.:

• elementy krajobrazu objęte obowiązkiem zachowania lub elementy charakterystyczne dla kultury,
• grunty ugorowane, w  tym ugory z  roślinami miododajnymi, bez stosowania środków ochrony roślin,
• żywopłoty, pasy zadrzewione, zadrzewienia liniowe lub pojedyncze drzewa,
• rowy,
• zagajniki śródpolne,
• oczka wodne,
• miedze śródpolne, strefy buforowe działek,
• pasy gruntów kwalifikujące się do płatności wzdłuż obrzeży lasu (bez produkcji) bez stosowania środków ochrony roślin.

Rowy, oczka wodne, żywopłoty i pasy zadrzewień pomogą w spełnieniu norm nowych dopłat

Zdaniem naszego eksperta Marka Krysztoforskiego z Centrum Doradztwa Rolniczego w Radomiu ten obszar otwiera dla rolników wnioskujących o dopłaty nowe możliwości w zakresie wykorzystania obszarów nieprodukcyjnych.

- Jest tam taka warstwa, którą można zadeklarować jako element nieprodukcyjny. Trzeba dostać się do tej warstwy elementów nieprodukcyjnych, zaznaczyć i wtedy już będzie to liczone. I co ciekawe, to są elementy stałe. Jeszcze tylko dodam, że jeżeli np. rolnik ma rów i wzdłuż tego rowu nasadzi żywopłot, to za każdy metr bieżący rowu będzie miał liczone 10 m² elementu nieprodukcyjnego. I za każdy metr bieżący żywopłotu też 10 m², jak komuś się to podoba. Także warto przemyśleć pewne elementy, które można wykorzystać by mieć te nieprodukcyjne strefy, które i tak są, żeby nie ugorować gruntu produkcyjnego, jeśli nie ma takiej potrzeby - mówił nasz ekspert.

Jak zauważył w dyskusji nad tym pytaniem redaktor naczelny top agrar Polska Karol Bujoczek, tak naprawdę te elementy nieprodukcyjne i wyłączenie z produkcji wpływają na warunkowość i za to nie ma dodatkowych pieniędzy. W związku z tym w tych gospodarstwach, gdzie każdy metr kwadratowy się liczy, to w tym roku nikt nie będzie poświęcał gruntu, ale w przyszłości trzeba wyłączyć najsłabsze kawałki, czy też wyeliminować kliny. Więc nie każdy rolnik może sobie pozwolić na to, żeby te 4% gruntów wyłączyć.

- Tu jeszcze często są mieszane te dwa systemy. Albo wyłączamy 4% gruntów albo wyłączamy 3% gruntów – to są dwa różne elementy. Albo wyłączamy 3% i do tego jeszcze 4% mamy bobowatych, albo 4% z międzyplonów, które stosujemy, przy czym międzyplon ma wskaźnik ważenia 0,3, czyli 1/3 ha międzyplonów daje nam 1 ha tego elementu dopełniającego do 7%. . Więc nie 4% i 3%, nie 4% i 7%. Albo czyste 4%, albo 3% gruntu nieprodukcyjnego i do 7% jego uzupełnienie - wyjaśniał Marek Krysztoforski.