PROW 2014–2020: 
pieniądze na płyty i zbiorniki

Choć na dostosowanie wielkości zbiorników i płyt obornikowych do wymagań programu ograniczania odpływu azotu [załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z 5 czerwca 2018 r. (poz. 1339)] jest teoretycznie jeszcze sporo czasu, budowa płyty, a szczególnie zbiornika wymaga załatwienia formalności budowlanych i dlatego jest czasochłonna. Nie można więc odkładać tych inwestycji na ostatnią chwilę.

Zgodnie z przepisami, gospodarstwa z obsadą zwierząt przekraczającą 210 DJP muszą spełniać wymagania co do przechowywania nawozów naturalnych do końca 2021 roku, natomiast te z obsadą poniżej 210 DJP na dostosowanie mają o 3 lata więcej (w tym przypadku termin upływa 31 grudnia 2024 roku).

W skali kraju dostosowanie gospodarstw rolnych do wymagań programu ma kosztować wg szacunków ok. 1,1 mld zł, a te pieniądze muszą niestety zainwestować hodowcy. Jest jednak szansa na dofinansowanie części kosztów  tych inwestycji.

Pieniądze z PROW

Resort rolnictwa przygotowuje właśnie zmiany w działaniu „Inwestycje w gospodarstwach położonych na obszarach OSN” i to właśnie z tego programu mają pochodzić pieniądze na wsparcie inwestycji dostoso-
wawczych w gospodarstwach. Dofinansowanie przewidziano do:

• kosztów budowy, przebudowy lub zakupu zbiorników na nawozy naturalne płynne oraz płyt obornikowych,
• kosztów budowy, przebudowy lub zakupu płyt/zbiorników do przechowywania kiszonek – ale tylko w przypadku młodych rolników.

Pomoc będzie przysługiwała także do zakupu wozów asenizacyjnych wyposażonych w aplikatory nawozów:

• doglebowe redlicowe o zębach sztywnych,
• doglebowe kultywatorowe o zębach sprężystych lub talerzowe,
• węże wleczone,
• wleczone płozowe,
• szczelinowe tarczowe.

Dopuszczalny będzie także zakup samych aplikatorów – ale tylko  urządzeń z listy powyżej.
Dofinansowanie na zakup sprzętu, czy to w postaci wozów asenizacyjnych, czy też samych aplikatorów będzie możliwe tylko w gospodarstwach, które już spełniają wymagania co do przechowywania nawozów. Warto jednak rozważyć, czy opłaca się w pojedynkę inwestować w bardzo drogi wóz asenizacyjny.

Jakie pieniądze?

Pomoc w tym działaniu jest typową dotacją z PROW. Aby po nią sięgnąć, trzeba najpierw złożyć wniosek w ARiMR (nabór ma ruszyć w grudniu br.), podpisać z Agencją umowę i dopiero wtedy ruszyć z realizacją inwestycji. Przyznana dotacja będzie wypłacona po rozliczeniu się z poniesionych kosztów.

Do wzięcia będzie 100 tys. zł dofinansowania, które nie może przekroczyć 50% kosztów kwalifikowalnych inwestycji, a w przypadku młodych rolników poziom ten będzie podniesiony do 60%. W tym przypadku za młodego rolnika będzie uznawana osoba, która:

• ma nie więcej niż 40 lat,
• ma kwalifikacje rolnicze,
• prowadzi gospodarstwo nie dłużej niż 5 lat.

Dla kogo?

Przede wszystkim dla tych, którzy w gospodarstwach prowadzą produkcję zwierzęcą i nie jest to chów lub hodowla drobiu w wielkości powyżej 40 tys. stanowisk oraz chów świń powyżej 2 tys. stanowisk dla świń pow. 30 kg, lub 750 stanowisk dla macior.

Do korzystania z tej pomocy uprawnieni są zarówno rolnicy indywidualni, jak i firmy (osoby prawne oraz spółki osobowe) prowadzące działalność rolniczą i nie ma tu ograniczenia wielkości ekonomicznej gospodarstwa.

Inwestycje „na zapas”

Wielu rolników zastanawia się zapewne, na jakiej podstawie będzie ustalona maksymalna wielkość zbiornika czy płyty, która może w danym gospodarstwie podlegać dofinansowaniu. Zasadniczo musi być ona dostosowana do skali prowadzonej w gospodarstwie produkcji zwierzęcej (wg stanu średniorocznego zwierząt w roku złożenia wniosku), ale przepisy dopuszczają także budowę większych urządzeń, jeżeli rolnik taką potrzebę uzasadni (np. planowanym zwiększeniem skali produkcji).

Mało czasu na realizację

W przypadku tego działania nie przewidziano możliwości podziału inwestycji na etapy, a na jej realizację rolnik ma maksymalnie 2 lata, licząc od dnia podpisania umowy.
Zakończenie realizacji inwestycji nie może jednak wypaść później niż ustalony w programie termin na dostosowanie.

Jeżeli natomiast jest to inwestycja realizowana przez młodego rolnika i dotyczy przechowywania kiszonek, na jej realizację beneficjent ma 24 miesiące, ale liczone od dnia rozpoczęcia przez niego prowadzenia gospodarstwa.

Można budować na dzierżawie

Warto jeszcze zwrócić uwagę na lokalizację planowanych płyt czy zbiorników. W tym działaniu do kosztów kwalifikowalnych można zaliczyć inwestycje realizowane na gruntach, będących własnością lub współwłasnością wnioskodawcy, będących w jego użytkowaniu wieczystym, dzierżawionych z Zasobu Skarbu Państwa lub od jednostek samorządu terytorialnego (np. gminy), ale również na gruntach dzierżawionych od innych podmiotów – w tym od osób prywatnych. Takie inwestycje są kwalifikowalne pod warunkiem, że umowa dzierżawy jest zawarta na przynajmniej 7 lat, licząc od dnia złożenia wniosku o przyznanie pomocy w formie aktu notarialnego lub ma datę pewną.

Mało pieniędzy

Według danych resortu rolnictwa przewiduje się, że z pomocy w tym działaniu skorzysta ok. 1600 gospodarstw w skali całego kraju, choć szacunki pokazują, że do nowych warunków przechowywania nawozów naturalnych będą musiały dostosować się aż 543 tys. gospodarstw! Warto więc powalczyć o punkty, bo zainteresowanych pomocą będzie z pewnością znacznie więcej niż wskazywałby budżet tego działania

Wystarczy jeden punkt

Jak w każdym działaniu PROW, tak i w przypadku tego działania, o kolejności rozpatrywania wniosków decydują punkty. Teoretycznie, aby wniosek w ogóle zakwalifikował się do pomocy wystarczy, aby otrzymał zaledwie jeden punkt na etapie oceny. A te są przyznawane za następujące kryteria:

• skala prowadzonej produkcji zwierzęcej:

    a) 2 punkty, jeżeli jest ona równa przynajmniej 210 DJP,
    b) 1 punkt, jeżeli jest mniejsza niż 210 DJP;

• udział kosztów dostosowania do warunków przechowywania nawozów do całości kosztów inwestycji wynosi:

    a) powyżej 75% – 5 punktów,
    b) powyżej 60% do 75% – 4 punkty,
    c) powyżej 50% do 60% – 3 punkty,
    d) powyżej 40% do 50% – 2 punkty,
    e) od 25% do 40% – 1 punkt.

• jeżeli wnioskodawca nie korzystał wcześniej z pomocy w ramach działania „Inwestycje na obszarach OSN” otrzyma dodatkowo 1 punkt.

Artykuł znajdziesz w grudniowy wydaniu top agrar Polska od str. 34.