Jesteś w strefie Premium
Utwardzenie podwórza gospodarstwa - jak odliczyć VAT?
Pytanie Czytelnika: W jaki sposób odliczyć VAT od utwardzenia podwórza gospodarstwa kostką brukową, gdy na podwórzu gospodarstwa znajduje się dom mieszkalny, a dojazd i brama służą gospodarstwu i celom mieszkaniowym? W jaki sposób rozliczyć VAT od ogrodzenia siedliska gospodarstwa z domem mieszkalnym, w tym bramy wjazdowej?
Co do zasady prawo do odliczenia podatku naliczonego VAT przysługuje w związku ze sprzedaż opodatkowaną, co wynika z art. 86 ust. 1 ustawy VAT. W myśl tego przepisu, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Jednak ustawa nie precyzuje, w jakim zakresie i w jaki sposób towary i usługi muszą być wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, aby pozwoliło to podatnikowi na odliczenie podatku naliczonego. Związek zakupów z działalnością podatnika może mieć zatem charakter bezpośredni (np. nawozy, paliwo itp.) lub pośredni – i o takim związku mówimy w przypadku utwardzenia lub ogrodzenia.
O pośrednim związku nabywanych towarów i usług z działalnością opodatkowaną można mówić wówczas, gdy ponoszone wydatki, wiążąc się z całokształtem funkcjonowania gospodarstwa, mają pośredni związek z działalnością gospodarczą, a tym samym osiąganymi przez podatnika obrotami. Aby jednak można było wskazać, że określone zakupy mają chociażby pośredni związek z działalnością przedsiębiorstwa, istnieć musi związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy zakupami towarów i usług a powstaniem obrotu.
W momencie odliczenia VAT decyzję podejmuje podatnik czynny, a organy skarbowe badają, czy intencją podatnika wykonującego określone czynności, z którymi łączą się skutki podatkowo-prawne, było wykonywanie czynności opodatkowanych. Wskazówki, jak postępować w omawianych przypadkach, daje art. 86 ust. 2a ustawy, który mówi, że w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, zwanym dalej sposobem określenia proporcji.
Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności. Artykuł 86 ust. 2c ustawy określa, że przy wyborze sposobu określenia proporcji można wykorzystać w szczególności:
O pośrednim związku nabywanych towarów i usług z działalnością opodatkowaną można mówić wówczas, gdy ponoszone wydatki, wiążąc się z całokształtem funkcjonowania gospodarstwa, mają pośredni związek z działalnością gospodarczą, a tym samym osiąganymi przez podatnika obrotami. Aby jednak można było wskazać, że określone zakupy mają chociażby pośredni związek z działalnością przedsiębiorstwa, istnieć musi związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy zakupami towarów i usług a powstaniem obrotu.
W momencie odliczenia VAT decyzję podejmuje podatnik czynny, a organy skarbowe badają, czy intencją podatnika wykonującego określone czynności, z którymi łączą się skutki podatkowo-prawne, było wykonywanie czynności opodatkowanych. Wskazówki, jak postępować w omawianych przypadkach, daje art. 86 ust. 2a ustawy, który mówi, że w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, zwanym dalej sposobem określenia proporcji.
Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności. Artykuł 86 ust. 2c ustawy określa, że przy wyborze sposobu określenia proporcji można wykorzystać w szczególności:
- średnioroczną liczbę osób wykonujących wyłącznie prace związane z działalnością gospodarczą w ogólnej średniorocznej liczbie osób wykonujących prace w ramach działalności gospodarczej i poza tą działalnością,
- średnioroczną liczbę godzin roboczych przeznaczonych na prace związane z działalnością gospodarczą w ogólnej średniorocznej liczbie godzin roboczych przeznaczonych na prace związane z działalnością gospodarczą i poza tą działalnością,
- roczny obrót z działalności gospodarczej w rocznym obrocie podatnika z działalności gospodarczej powiększonym o otrzymane przychody z innej działalności,
- średnioroczną powierzchnię wykorzystywaną do działalności gospodarczej w ogólnej średniorocznej powierzchni wykorzystywanej do działalności gospodarczej i poza tą działalnością.
W analizowanym przypadku można zastosować przykładowo metodę proporcji z interpretacji indywidualnej z dnia 2007.05.29 PP/443-3/07 US w Jarocinie, w której stwierdzono, że „… najodpowiedniejszą metodą ustalenia proporcji VAT będzie ustalenie powierzchni placu przypisanego do gospodarstwa i do domu mieszkalnego, a w przypadku ogrodzenia – długości ogrodzenia przypisanego odpowiednio do gospodarstwa i do domu mieszkalnego…”. Ciężar rzetelnego ustalenia udziału procentowego w celu rozliczenia wydatków związanych z usługami oraz zakupami materiałów, takich jak piasek, podsypka, kostka granitowa, tłuczeń, krawężniki, cement, kratki ściekowe oraz innych materiałów niezbędnych do utwardzenia podwórza, w części przeznaczonej na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej i w części wykorzystywanej na potrzeby osobiste osoby fizycznej prowadzącej działalność, spoczywa zawsze na podatniku, a dla celów memoriałowych należy sporządzić do każdej faktury notatkę z przyjętą metodą proporcji (patrz także: interpretacja indywidualna 0115-KDIT1-1.4012.2.2018.1.DM, dyrektor KAS, 9 lutego 2018 r.; interpretacja indywidualna z 2 listopada 2018 r., sygn. 0115-KDIT1-1.4012.619.2018.2.RH – dyrektor KAS).
Roman Włodarz
