VAT od ciągnika, a emerytura za pasem

Jestem vatowcem i podpisałem umowę na zakup ciągnika sierpniu 2017. Z końcem roku planuję przejście na emeryturę z KRUS. Czy mogę odliczyć VAT i nie będzie konieczności jego zwrotu, ponieważ nie minie nawet rok od zakupu ciągnika? Gospodarstwo zostanie przepisane w całości łącznie z maszynami, budynkami i polem na syna, który będzie na VAT.

W przypadku przekazania całego gospodarstwa przez podatnika czynnego VAT mamy do czynienia z „zbyciem przedsiębiorstwa” w rozumieniu art. 6 ust. 1 Ustawy VAT, co nie podlega w ogóle przepisom VAT. Takie stanowisko jest już utrwalone w orzecznictwie organów podatkowych i  sądach, jednak warunkiem koniecznym do skorzystania ze zwolnienia z VAT jest posiadanie statusu podatnika czynnego przez osobę przejmującą gospodarstwo (przedsiębiorstwo w rozumieniu VAT) – odpowiada Roman Włodarz, prezes Śląskiej Izby Rolniczej, nasz ekspert VAT.

Zbywca ma w takim przypadku tylko obowiązek powiadomić US o zaprzestaniu  działalności rolniczej. W tym celu podatnik składa formularz VAT-Z, gdzie wskazuje:

*w poz. 20 – datę, od której zaprzestanie wykonywania czynności opodatkowanych,

*w poz. 21 – przyczynę zaprzestania wykonywania tych czynności, 

*w poz. 23 – kwartał lub miesiąc (w zależności od sposobu rozliczeń podatku VAT), za który podatnik złożył ostatnią deklarację podatkową.

Co prawda w art. 96 ust. 6 ustawy o VAT nie wskazano terminu, w jakim należy złożyć formularz VAT-Z, jednak zgłoszenie trzeba złożyć w ciągu siedmiu dni od dnia zaprzestania wykonywania czynności opodatkowanych.

Dość dobrze umocowane w orzecznictwie jest prawo do rozliczenia VAT (a także innych podatków) przez następcę prawnego zmarłego czynnego podatnika VAT, pod warunkiem, że będzie prowadził taką samą działalność – na podstawie Ordynacji Podatkowej. Również w przypadku wniesienia całego gospodarstwa (przedsiębiorstwa) do spółki, na tę spółkę przechodzą prawa (i obowiązki) podatkowe, w tym także prawo odliczenia VAT z faktur wystawionych przez poprzednika.

Niewiele jest przypadków orzecznictwa na temat prawa do odliczenia VAT przez następcę prawnego będącego osobą fizyczną. Ogólnie jednak obowiązuje zasada, że jeżeli poprzednik prawny nie dokonał odliczenia podatku naliczonego, przysługuje następcy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony na zasadach przewidzianych w art. 86 ust. 13 ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem, jeżeli podatnik nie dokonał odliczenia VAT w obowiązujących terminach, może on (w tym przypadku następca prawny) obniżyć kwotę VAT należnego o podatek naliczony przez dokonanie korekty deklaracji podatkowej za okres, w którym wystąpiło prawo do odliczenia, nie później jednak niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym wystąpiło prawo do odliczenia VAT. Dla bezpieczeństwa prawnego warto i w tych przypadkach wystąpić o indywidualną interpretację podatkową a jeszcze lepiej – przekazywać gospodarstwo następcy z całkowicie rozliczonym VAT od faktur bieżących.