Pchełki mogą być niebezpieczne dla rzepaku
Wydaje się, że pchełka rzepakowa czy pchełki ziemne to drobne chrząszcze, które „tylko” wygryzają dziurki w liścieniach i liściach rzepaku. Przy silnej presji chrząszcze mogą znacznie ograniczyć powierzchnię asymilacyjną liści i liścieni, a młode rośliny mogą zamierać, a drobne otworki stają się bramą wnikania sprawców chorób.
W ostatnich latach skoncentrowaliśmy się na zwalczaniu śmietki czy mszyc, tymczasem niepostrzeżenie straty powodowały także pchełki, w tym rzepakowa. W przypadku pchełki rzepakowej straty i uszkodzenia liścieni i liści młodych roślin rzepaku powodują nie tylko chrząszcze (jak w przypadku pchełek ziemnych), ale także larwy żerujące w ogonkach liściowych, które zwalczyć można tylko substancjami o działaniu układowym.
Aktualnie mamy do dyspozycji 3 zaprawy owadobójcze (Lumiposa 625 FS, Buteo Start oraz Inegral Pro zaprawa biologiczna na choroby grzybowe, ograniczająca także szkodliwość pchełek), lecz zdaniem ekspertów z Instytutu Ochrony Roślin na ich skuteczność można liczyć do fazy ok. 3 liści rzepaku. Alternatywą są także środki owadobójcze do opryskiwania jesienią – niektóre z nich zawierają substancje czynne o działaniu układowym (np. acetamipryd), ale większość oparta jest na pyretroidach. Oprócz pchełki rzepakowej jesienią młody rzepak atakują także pchełki ziemne, gnatarz i tantniś czy śmietka kapuściana. Dlatego też plantacje rzepaku już od wschodów powinniśmy monitorować pod kątem wystąpienia pchełek, tak aby odpowiednio wcześnie zareagować.
Podgryza liścienie i liście
Chrząszcze nalatują na pola rzepaku na początku września – sprzyjają im temperatury na poziomie 16–20 st. C, co oznacza, że to ostatni moment na wystawienie żółtych naczyń. Zazwyczaj pchełka rzepakowa wpada do nich przypadkowo, a z doświadczeń m.in. Izby Rolniczej w Szlezwiku-Holsztynie wynika, że owad ten nie reaguje na kolor żółty i dlatego powinno się je lekko wkopać, wówczas wychwyci się więcej pchełek, co jest bardziej miarodajne w ocenie presji szkodnika.
Chrząszcze pchełki podczas żerowania i krótko po nim są wrażliwe na światło, co oznacza, że aktywne są po zachodzie słońca i w nocy. Dlatego najlepiej wtedy wykonać zabieg nalistny. Wrażliwość ta słabnie lub wręcz zanika w trakcie składania jaj, dlatego stają się one w październiku ponownie aktywne w ciągu dnia. Od początku października samice składają jaja. Jedna samica dziennie może złożyć nawet 600 jaj, z których rozwiną się później larwy. Jest jeszcze jedno niebezpieczne zjawisko, a mianowicie pojawienie się odporności pchełki na pyretroidy, np. w Niemczech.
Jeśli chcesz dowiedzieć się, kiedy i jakimi preparatami najlepiej wykonać zabieg zwalczający pchełki w rzepaku przeczytaj artykuł: Małe czarne, podstępne pchełki, w najnowszym wydaniu top agrar, tj. 9/2021.
