Wczesny atak mszyc na groch

W monitoringu szkodników, który prowadzi IOR – PIB w. Poznaniu stwierdzono pojawienie się w Winnej Górze (woj. wielkopolskie) mszycy grochowej na grochu. Stwierdzono, że niecałe 20% roślin jest opanowanych przez pojedyncze osobniki. Jest to groźna sytuacja, gdyż groch jest jeszcze w fazie rozwoju liści i wolniej rekompensuje straty oraz jest mocniej narażony na negatywne działanie ewentualnie przeniesionych wirusów.

Tomasz Czubiński20 maja 2020, 09:52

Mszyca grochowa (Acyrthosiphon pisum) nie jest niczym nowym, ani szczególnym na grochu. W tym roku jednak pojawia się ona w nasileniu dochodzącym do progu szkodliwości wcześniej. Czy zatem przystąpić już do jej zwalczania, jakie zastawać środki i czy mszyca stanowi naprawdę duże zagrożenie?

Pośrednia szkodliwość wczesnego ataku mszyc to możliwość przeniesienia i rozwoju na grochy wirusa żółtej mozaiki fasoli, który na grochu powoduje zwykłą mozaikę grochu. Im wcześniej wiosną wirus jest przenoszony na roślinę roczną jarą, tym choroba silniej się rozwija i daje wyraźniejsze objawy. Na skutek przeniesienia wirusa raczej nie będzie to 100-proecentowa reedukacja plonu, ale mimo to warto ograniczać chorobę.

Drugie negatywny aspekt wczesnego pojawienia się mszyc, to ryzyko namnożenia i liczniejszego wystąpienia kolejnych pokoleń, atakujących w fazie kwitnienia grochu. Wtedy szkody bezpośrednie bywają największe i mogą być odczuwalne w plonie.

Bezpośrednie szkody to wyssanie soków z roślin, osłabienie ich kondycji oraz zwijanie i sklejanie głównie szczytowych liści. To ostanie jest szczególnie groźne dla grochu. Zwinięte i posklejanie liście utrudniają kwiatom wysunięcie się, ich zapylenie. Pąki kwiatowe są często wtedy niedorozwinięte przez nakłucia i wyssanie soków. Strąki z kwiatów z takich pąków zawiązują się w mniejszej ilości, mogą mieć mniej nasion, niektóre z nich roślina może odrzucać.

Kolejną szkodliwością ze strony mszyc na grochu w późniejszym okresie, w fazie kwitnienia będzie trudność (dodatkowe koszty) w przeprowadzeniu zabiegu. Trzeba będzie go wykonać tak aby nie wytruć pszczół – w nocy, środkiem o krótkiej prewencji dla pszczół, i koniecznie solo – bez dodatków nawozów czy fungicydów, gdyż mieszanina czasem może nabierać dodatkowej toksyczności lub przedłużać okres w którym na plantacji nie powinno być pszczół.

Mszyca grochowa na przylistkach grochu w fazie pąkowania – fot. Tomasz Czubiński

Zbrunatniałe mszyce na grochu to efekt działania sił przyrody – zostały one spasożytowane przez drapieżne parazytoidy - fot. Tomasz Czubiński

Zabieg na mszyce przeprowadza się po przekroczeniu progu szkodliwości. Wynosi on przed kwitnieniem 20% roślin z pojedynczymi mszycami. Zatem jeżeli tylko stwierdzamy taką liczebność szkodników, możemy przystąpić do opryskiwania plantacji grochu. Musimy jednak dobrać środek tak, aby szczególnie w przypadku grochu na zielono, nie przekroczyć okresu karencji.

Do zwalczania mszyc na grochy mamy zarejestrowanych kilkadziesiąt środków. Niestety większość z nich należy do tej samej grupy substancji czynnych, pyretroidów. Oznacza to, że bardzo trudno jest prowadzić zgodnie z zaleceniami przeciwdziałania odporności zmianowanie grup/mechanizmów działania. Tylko jeden środek należy do innej grupy – karboksamidów (flonikamid).

Mamy wiec zarejestrowane m.in. pyretroidy:

alfa-cypermetryna: