Uwaga! Populacja bobra wzrosła pięciokrotnie!

Z informacji przedstawionej ochrony przez ministerstwo infrastruktury posłom z sejmowej komisji ochrony środowiska wynika, że bóbr europejski występuje na terenie całej Polski, a w ostatnim dziesięcioleciu gatunek ten znacząco się rozprzestrzenił. Zgodnie z informacjami opublikowanymi przez Główny Urząd Statystyczny w latach 2000-2020 populacja bobra wzrosła pięciokrotnie i w 2020 osiągnęła około 142,5 tys. osobników i ulega dalszemu wzrostowi. 

Resort klimatu i środowiska podkreśla, że bobry wywierają silny wpływ na środowisko, w którym żyją. Wznosząc tamy na ciekach wodnych, podnoszą poziom wód powierzchniowych, co uznawane jest za najważniejszy efekt ich obecności na zasiedlonym terenie. Konsekwencje takiego stanu rzeczy mają bardzo duże znaczenie dla ekosystemu wodnego oraz przylegających do nich środowisk lądowych. 

– Obecnie postrzega się bobra jako gatunek wspomagającego tzw. małą retencję wód. Określany jest wręcz mianem sprzymierzeńca, zwłaszcza na obszarach leśnych charakteryzujących się wysokim deficytem wodnym. Bobra cechują unikalne w świecie zwierząt umiejętności przystosowania środowiska do własnych potrzeb. Działalność bobrów jest bardzo korzystna dla przyrody: przywraca właściwe stosunki wodne, zwiększa różnorodność biologiczną, ogranicza erozję, zwiększa tempo samooczyszczania się wód. Z ekologicznego punktu widzenia, obecność i efekty aktywności bobrów w środowisku mają duże pozytywne znaczenie – poinformowała posłów Małgorzata Golińska, wiceminister klimatu i środowiska. 

Jednakże ministerstwo klimatu i środowiska przyznało, że choć bobry przynoszą tyle korzyści, powodować mogą także straty w gospodarce człowieka. Dlatego Skarb Państwa odpowiada za szkody wyrządzone przez wybrane gatunki objęte ochroną, w tym bobry. Z danych GUS wynika, że jeszcze w 2014 r. wartość odszkodowań wypłaconych za szkody wyrządzone przez bobry wyniosła niecałe 17 mln zł. Ale w 2021 r. było to już prawie 30 mln zł. 

Fakt objęcia ochroną bobrów nie uniemożliwia podejmowania działań w stosunku do tego gatunku. Regionalni dyrektorzy ochrony środowiska, na wniosek podmiotów, w których interesie jest np. zminimalizowanie szkód, wydają zezwolenia m.in. na:

Zezwolenia takie mogą być wydane w przypadku zaistnienia przesłanek takich jak konieczności ograniczenia poważnych szkód w odniesieniu do upraw rolnych, inwentarza żywego, lasów, rybostanu, wody lub innych rodzajów mienia.

W 2016 r., Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska oraz zarząd główny Polskiego Związku Łowieckiego zawarły porozumienie „w sprawie wprowadzenia do stosowania instrukcji określającej reguły postępowania przy ograniczeniu liczebności populacji bobra europejskiego na terenach obwodów łowieckich”. 

– Powyższe porozumienie ma na celu kontrolę populacji bobra europejskiego na terenach obwodów łowieckich, dzierżawionych przez koła łowieckie. Redukcja populacji ma w głównej mierze dotyczyć obszarów, w których szkody powodowane przez bobry są najbardziej dotkliwe – m.in. tam, gdzie zwierzęta te uszkadzają wały przeciwpowodziowe czy urządzenia melioracyjne. Ma to z jednej strony zapewnić większe bezpieczeństwo obywateli i ich dobytku, a z drugiej zwiększyć akceptację ochrony tego gatunku – poinformowała posłów Małgorzata Golińska wiceminister klimatu i środowiska.  

Niestety realizacja tego porozumienia pozostawia wiele do życzenia. 

– Biorąc powyższe pod uwagę, należy przyjąć, że obecność bobra w Polsce jest pożądana, niemniej jego rosnąca populacja wymaga stosowania odpowiednich kroków regulujących ją. Resort środowiska stara się zapewnić odpowiednie ramy prawne, które pozwoliłyby na racjonalne gospodarowanie populacją bobra przy jednoczesnym dochowaniu wymogów płynących ze zobowiązań międzynarodowych – podsumowała M. Golińska. 

Tymczasem mieszkańcy terenów najbardziej narażonych na działalność bobrów apelują o działanie. 

– W trosce o bezpieczeństwo mieszkańców i mienia gmin położonych na terenie Żuław (gmina Gronowo Elbląskie, gmina wiejska Elbląg, gmina Markusy oraz miasto i gmina Dzierzgoń), w związku z agresywną ekspansją bobrów na infrastrukturze przeciwpowodziowej, wnioskujemy o podjęcie szybkich działań zmierzających do zdjęcia ochrony prawnej z bobra europejskiego i znaczne zredukowanie populacji bobra na terenie Żuław oraz ograniczenie jego bytności na terenach depresyjnych czyli terenach położonych poniżej poziomu morza – poinformował posłów z komisji ochrony środowiska Stanisław Sołowiej, główny specjalista ds. zarzadzania kryzysowego w Starostwie Powiatowym w Elblągu. 

Działanie bobrów stanowi zagrożenie nie tylko dla mienia ludzi, ale także dla zwierząt hodowlanych. Tu na zdjęciu poniżej krowa w zapadniętej norze bobrowej w gminie Markusy.