Lokalizacja obiektu

Ustawa Prawo budowlane z 7 lipca 1994 r. (DzU z 2018 r., poz. 1201 z późn. zm.) dzieli obiekty budowlane na kilka kategorii (art. 3). Z rolniczego punktu widzenia będą: budynki i budowle. Budynkiem jest taki obiekt budowlany, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz ma fundamenty i dach. Z kolei budowlą, z punktu widzenia rolnika, będą obiekty budowlane niebędące budynkiem, w tym: naziemne silosy na zboże oraz płyty do składowania obornika, zbiorniki na gnojowicę, suszarnie kontenerowe – związane z produkcją rolną i uzupełniające zabudowę zagrodową w ramach istniejącej działki siedliskowej. Rozróżnienie na budynki i budowle jest o tyle istotne, że przepisy o zasadach lokalizacji budynków i budowli związanych z rolnictwem znajdują się w dwóch odrębnych, resortowych rozporządzeniach. Dodatkowo przy planowanym zamierzeniu budowlanym inwestor musi zachować odległość od istniejących już budynków i budowli sąsiada oraz własnych.

Na zgłoszenie

Na niektóre mniejsze budynki gospodarcze w ramach zabudowy siedliskowej wystarczy zgłoszenie budowy, na inne wymagane jest pozwolenie. Nie jest wymagane pozwolenie, tylko zgłoszenie na:
- parterowe budynki gospodarcze o powierzchni zabudowy do 35 m2, przy rozpiętości konstrukcji nie większej niż 4,80 m;
- płyty do składowania obornika;
- szczelne zbiorniki na gnojówkę lub gnojowicę o pojemności do 25 m;
- naziemne silosy na materiały sypkie o pojemności do 30 m3 i wysokości nie większej niż 7 m;
- suszarnie kontenerowe o powierzchni zabudowy do 21 m.
Niezbędnym warunkiem ubiegania się o zgłoszenie budowy, a nie o pozwolenie, jest ich gospodarczy charakter – związany z produkcją rolną i uzupełniający zabudowę zagrodową w ramach działki siedliskowej.

Gdzie wybudować silosy?

Silosy na zboża i pasze o pojemności ponad 100 t powinny być oddalone co najmniej:
- 10 m od pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi oraz od budynków inwentarskich, jednak nie mniej niż 15 m od okien i drzwi w tych pomieszczeniach i budynkach;
- 8 m od innych budynków;
- 15 m od składu węgla i koksu;
- 4 m od granicy działki sąsiedniej.
Odległość silosów na kiszonki powinna wynosić co najmniej;
- 25 m od pomieszczeń na pobyt ludzi, jednak nie mniej niż 30 m od okien;
- 8 m od budynków magazynowych pasz i ziarna;
- 15 m od składu węgla i koksu;
- 5 m od działki sąsiada.

Gdzie budynek?

Zasady lokalizacji budynków w obrębie siedliska reguluje rozporządzenie ministra infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny podlegać budynki i ich usytuowanie. Naczelną zasadą jest minimalna odległość budynków inwentarskich od budynków mieszkalnych (także własnych), która powinna wynosić co najmniej 8 m. Jeżeli nie wynika to ze szczegółowych przepisów (np. środowiskowych – tzw. DJP), dopuszczalne odległości (§ 12 rozporządzenia) przy sytuowaniu ich od granicy z sąsiadem należy zachować następujące odległości:
- 4 m – w przypadku budynku zwróconego ścianą z oknami lub drzwiami w stronę tej granicy;
- 3 m – w przypadku budynku zwróconego ścianą bez okien i drzwi w stronę tej granicy. Dopuszcza się też odległość 1,5 m od granicy, jeżeli przewiduje to miejscowy plan zagospodarowania;
- dopuszcza się, uwzględniając odrębne przepisy i inne przepisy rozporządzenia, sytuowanie budynku bezpośrednio przy granicy działki, jeżeli będzie on przylegał swoją ścianą do ściany budynku istniejącego na sąsiedniej działce, a jego wysokość zgodna z miejscowym planem lub decyzją o warunkach zabudowy;
- uwzględniając przepisy odrębne i inne rozporządzenia dopuszcza się sytuowanie budynku bez okien i drzwi bezpośrednio przy granicy działki lub w odległości mniejszej niż 3 m, lecz nie mniejszej niż 1,5 m, na działce budowlanej o szer. 16 m lub węższej;
- podobnie po uwzględnieniu odrębnych i innych przepisów budynek gospodarczy lub garaż można usytuować przy granicy działki lub bliżej niż 1,5 m (bez okien i drzwi zwróconych ku granicy), jeśli nie jest dłuższy niż 6,5 m i nie wyższy niż 3 m.
Generalnie panuje zasada, że na danym terenie można stawiać konkretne budynki i budowle, na które zezwala miejscowy plan zagospodarowania, np. tereny pod zabudowę siedliskową, budownictwo, produkcję rolniczą. Jeżeli dany teren nie jest objęty tym planem, decyduje decyzja o warunkach zabudowy wydawana przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta). Identycznie uregulowana jest sprawa odległości budynków od granicy działki z sąsiadem.

Gdzie budowla?

Tak samo jak budynki (obowiązuje plan zagospodarowania lub decyzja o warunkach zabudowy) wygląda usytuowanie budowli rolniczych – muszą być zgodne z tymi dokumentami. Definicję tych ostatnich reguluje rozporządzenie ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle rolnicze i ich usytuowanie z 7 października 1997 r. (DzU z 2014 r., poz. 81). Są nimi budowle (§ 3 rozporządzenia) dla potrzeb rolnictwa i przechowalnictwa produktów rolnych, w szczególności takie, jak: zbiorniki na płynne odchody zwierzęce, płyty do składowania obornika, silosy na kiszonki, silosy na zboże, komory fermentacyjne i zbiorniki biogazu płynnego.
Odległości zamkniętych zbiorników na płynne odchody zwierzęce, mierzone od pokryw i wylotów wentylacyjnych powinny wynosić, m.in. co najmniej:
- 10 m od domów mieszkalnych sąsiadów, ale nie mniej niż 15 m od okien i drzwi;
- 5 m od magazynów, pasz i ziarna oraz silosów;
- 4 m od granicy działki;
Odległość płyt do obornika ma być co najmniej:
- 25 m od domów sąsiadów, ale nie mniej niż 30 m od okien i drzwi;
- 10 m od budynków magazynowych pasz i ziarna;
- 4 m od działki sąsiada;
- 5 m od silosów na zboża;
- 10 m od silosów na kiszonki.
Obecnie trwają prace legislacyjne nad liberalizacją Prawa budowlanego oraz nad tzw. ustawą odorową. Generalnie przepisy przy budowie będą znacznie uproszczone, z kolei lokowanie obiektów związanych głównie z produkcją zwierzęcą, zwłaszcza na skalę przemysłową, mają być zaostrzone. Dotyczyć to ma także omawianych odległości.