Mechaniczna walka z chwastami jest na topie. Sprawdziliśmy, jak brona Väderstad z talerzami CrossCuter Disc radzi sobie z bardzo płytką uprawą.
Dawid Konieczka26 grudnia 2020, 06:00
Koncepcja kompaktowej brony talerzowej Väderstad Carrier sprawdza się już od ponad 20 lat. Ostatnią nowością szwedzkiego producenta w tym segmencie maszyn jest zastąpienie tradycyjnych, stożkowych, płytko ząbkowanych elementów roboczych talerzami CrossCuter Disc. Jak informuje Väderstad, maszyna ta przeznaczona jest do bardzo płytkiej uprawy, nawet na 2 cm.
Sprawdziliśmy taki sprzęt w czasie żniw, podczas uprawy ścierniska po rzepaku. Pierwsza uprawa ma tutaj kluczowe znaczenie. Ważne jest, aby nasiona nie były przykryte zbyt grubą warstwą ziemi i szybko skiełkowały. Väderstad dostarczył do testu zaczepianą maszynę Carrier 500 o szerokości roboczej 5 m z elementami roboczymi CrossCutter Disc. Maszyna współpracowała z ciągnikami o mocy 160 i 240 KM.
PRACA W POLU Pierwsza czynność, jaką trzeba wykonać po rozłożeniu maszyny, to wypoziomowanie ramy. Służy do tego śruba rzymska, łącząca zaczep i ramę. Warto posiłkować się poziomicą. Wypoziomowanie należy zawsze sprawdzić, gdy używa się innego ciągnika. Tylko wtedy pierwszy i drugi rząd talerzy będą pracować na równej głębokości.
Następnie można przejść do precyzyjnej regulacji głębokości. Zmienia się ją w jednym miejscu dla całej maszyny – to dobre rozwiązanie. Zmiana głębokości roboczej odbywa się przez montowanie klipsów ograniczających skok tłoczyska. Ze względu na lokalizację siłownika, trzeba wejść na maszynę, co może być niebezpieczne. Klipsy dystansowe niezbędne do zmiany głębokości zlokalizowane są tuż za zaczepem. Regulacja przebiegałaby sprawniej, gdyby klipsy znajdowały się w pobliżu siłownika hydraulicznego.
Orientacyjna skala wskazująca aktualną głębokość roboczą z prawej strony jest dobrze widoczna. Praca w polu jest wygodna, na uwrociach unosi się tylko sekcję talerzy, masa maszyny spoczywa na wale.
Kolejna czynność to regulacja głębokości skrajnych talerzy przez zmianę kąta wychylenia wspornika, na którym zamontowany jest talerz. Prosta regulacja bez zastrzeżeń, trzeba użyć kluczy. Bronę Carrier warto pochwalić za prosty i bardzo funkcjonalny wspornik przewodów hydraulicznych. Luzując dwa motylki, można wyregulować długość przewodów, zależnie od lokalizacji gniazd w różnych ciągnikach.
ELEMENTY ROBOCZE Na bronie o szerokości 5 m pracuje 40 talerzy. W pierwszym rzędzie jest ich 19, a w drugim 21. Każdy talerz ma indywidualne zabezpieczenie z gumowymi wałkami, łożyska są bezobsługowe. Faliste elementy robocze mają szerokość 11 cm. Dzięki temu przy podziałce 12,5 cm gleba jest wzruszona na całej powierzchni, nawet przy bardzo płytkiej uprawie. Wymaga to oczywiście dużej prędkości, powyżej 12 km/h. Im wyższa prędkość, tym lepszy efekt pracy.
Pracując bardzo płytko, na 2 cm, trudno uzyskać zadowalający efekt. Problemem są koleiny, zwłaszcza po kombajnie. W tych miejscach gleba pozostaje nieuprawiona. Poza tym do takiej technologii uprawy plon bezwzględnie musi być zebrany kombajnem wyposażonym w rozrzutnik plew, co zapewnia równe rozłożenie resztek. Dlatego w naszym teście na ściernisku po rzepaku pracowaliśmy nieco głębiej na ok. 3,5–4 cm. Pracując na wspomnianej głębokości, ciągnik o mocy 160 KM był maksymalnie obciążony, rozwijał 13 km/h i spalił poniżej 5 l/ha (wraz z dojazdem na pole). Efekt pracy był o wiele lepszy, gdy maszyna współpracowała z ciągnikiem 240 KM. Traktor pracował z prędkością 16 km/h i miał jeszcze spory zapas mocy. W tym przypadku spalanie było nieco niższe.
Väderstad trzeba pochwalić za ciężki, stalowy wał o średnicy 550 mm. Zagęszczenie było dobre, siewki rzepaku widoczne były po 4–5 dniach. Plusem są gumowe amortyzatory, zintegrowane z łożyskowaniem wału. Dzięki nim wstrząsy i drgania, charakterystyczne dla bron kompaktowych, nie są przenoszone na maszynę. Bronę Carrier wypróbowaliśmy także podczas uprawy ścierniska po pszenicy. Na polu zalegała spora ilość rozdrobnionej słomy. Konieczne było zwiększenie głębokości roboczej, dopiero wtedy talerze zagłębiały się w glebie.
INNA KONSTRUKCJA Maszyna zaczepiana jest na zaczep, a nie na ramiona TUZ jak większość maszyn uprawowych konkurencyjnych firm. Przed zaczepieniem konieczne jest wpięcie przewodów hydraulicznych od unoszenia maszyny. Przy podawaniu oleju zmienia się wysokość końcówki zaczepu. W czasie postoju maszyna powinna wspierać się nie tylko na stopie podporowej i kołach, ale także na wale.
Kolejny punkt, który wyróżnia zaczepianą bronę Carrier to sposób rozkładania i składania. W przypadku rozkładania w pierwszej kolejności należy ustawić w odpowiedniej pozycji sworzeń zwalniający zabezpieczenie, zapobiegające rozłożeniu bocznych sekcji podczas cofania. Następnie należy delikatnie opuścić maszynę, wtedy sworzeń zaprze się o ramę i uniosą się blokady bocznych elementów. Dopiero wtedy można rozpocząć cofanie. Gdy boczne elementy maszyny będą ustawione w jednej linii i wsparte na kołach, można rozpocząć ich opuszczanie.
Składanie jest mniej skomplikowane. Gdy na polu są słupy lub drzewa np. na rowie, warto zdemontować oświetlenie i umieścić je w specjalnie przygotowanych uchwytach. Ze względu na to, że w czasie rozkładania i składania maszyna wspiera się kołach, które raz są w pozycji transportowej, a później ułożone są równolegle do gruntu, lepiej nie wykonywać tych czynności na utwardzonym podłożu.
Carrier z CrossCuter Disc to maszyna do bardzo płytkiej uprawy, zwłaszcza ścierniska po rzepaku. Jednak pole musi być równe i pozbawione kolein. W przypadku uprawy ścierniska po zbożu, z dużą ilością rozdrobnionej słomy, trzeba pracować nieco głębiej, co zwiększa zapotrzebowanie na moc. Bronę można wyposażyć dodatkowo w zgrzebło palcowe przed pierwszym rzędem talerzy, co wyrównuje rozłożenie resztek organicznych.
