Jesteś w strefie Premium
Co dalej z dzierżawą gruntu gdy zmarł wydzierżawiający?
Pytanie: Czy można uzyskać datę pewną na umowie dzierżawy, mimo, że zmarł wydzierżawiający?
Forma pisemna z datą pewną jest jedną z form czynności prawnych przewidzianą przepisami Kodeksu cywilnego. „Data pewna” pozwala ustalić, że w tej dacie dana czynność (potwierdzona dokumentem, np. umową) już była dokonana. Zgodnie z treścią art. 81 § 1 k.c., jeżeli ustawa uzależnia ważność albo określone skutki czynności prawnej od urzędowego poświadczenia daty, poświadczenie takie jest skuteczne także względem osób nieuczestniczących w dokonaniu tej czynności prawnej (data pewna). Zgodnie z treścią § 2 czynność prawna ma datę pewną także:
Istnieją zatem dwie możliwości „uzyskania” daty pewnej: w chwili dokonywania czynności prawnej, np. zawierania umowy dzierżawy oraz po jej dokonaniu. W pierwszym przypadku data pewna liczna jest od samego początku czynności, w drugim zaś – od dokonania wzmianki (np. w rok po zawarciu umowy).
W orzecznictwie sądów oraz poglądach doktryny prawa istnieje jednak spór co do tego, czy w drugim przypadku mamy do czynienia z datą pewną czy jedynie urzędowym poświadczeniem istnienia określonego dokumentu. W myśl § 3 art. 81, w razie śmierci jednej z osób podpisanych na dokumencie, datę złożenia przez tę osobę podpisu na dokumencie uważa się za pewną od daty śmierci tej osoby.
Dodatkowo podkreślić należy, jeśli dana forma dla czynności prawnej zastrzeżona została pod rygorem nieważności, brak potwierdzenia przez notariusza daty dokonania czynności (nie zaś daty okazania dokumentu) powoduje, że jest ona bezwzględnie nieważna i nie jest możliwe jej późniejsze opatrzenie datą pewną. Dlatego też w literaturze prawa podkreśla się, że dla dochowania formy pisemnej z datą pewną, zastrzeżonej pod rygorem nieważności, konieczne jest okazanie notariuszowi dokumentu w dniu jego sporządzenia.
- w razie stwierdzenia dokonania czynności w jakimkolwiek dokumencie urzędowym − od daty dokumentu urzędowego, lub
- w razie umieszczenia na obejmującym czynność dokumencie jakiejkolwiek wzmianki przez organ państwowy, organ jednostki samorządu terytorialnego albo przez notariusza − od daty tej wzmianki.
Istnieją zatem dwie możliwości „uzyskania” daty pewnej: w chwili dokonywania czynności prawnej, np. zawierania umowy dzierżawy oraz po jej dokonaniu. W pierwszym przypadku data pewna liczna jest od samego początku czynności, w drugim zaś – od dokonania wzmianki (np. w rok po zawarciu umowy).
W orzecznictwie sądów oraz poglądach doktryny prawa istnieje jednak spór co do tego, czy w drugim przypadku mamy do czynienia z datą pewną czy jedynie urzędowym poświadczeniem istnienia określonego dokumentu. W myśl § 3 art. 81, w razie śmierci jednej z osób podpisanych na dokumencie, datę złożenia przez tę osobę podpisu na dokumencie uważa się za pewną od daty śmierci tej osoby.
Dodatkowo podkreślić należy, jeśli dana forma dla czynności prawnej zastrzeżona została pod rygorem nieważności, brak potwierdzenia przez notariusza daty dokonania czynności (nie zaś daty okazania dokumentu) powoduje, że jest ona bezwzględnie nieważna i nie jest możliwe jej późniejsze opatrzenie datą pewną. Dlatego też w literaturze prawa podkreśla się, że dla dochowania formy pisemnej z datą pewną, zastrzeżonej pod rygorem nieważności, konieczne jest okazanie notariuszowi dokumentu w dniu jego sporządzenia.
