Rozbieżności w powierzchni działek
Pytanie: W 1987 r. ojciec przekazał mi działkę o powierzchni 8,56 ha, którą otrzymał w wyniku reformy rolnej. W tym samym roku kupiłem od sąsiada 6,67 ha – również z reformy rolnej. Obecnie przy dopłatach bezpośrednich okazało się, że powierzchnia każdej z działek jest faktycznie mniejsza o 40 arów, czyli państwo przez kilkadziesiąt lat pobierało podatek rolny od większej powierzchni. W starostwie usłyszałem, że uregulowanie tych rozbieżności należy do moich obowiązków, czyli ja mam opłacić wszystkie koszty regulacji prawnych i geodezyjnych. Kto w końcu odpowiada za te rozbieżności?
Odpowiedź: Stosownie do art. 22 ust. 1 ustawy z 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (DzU z 2010 r., nr 193, poz. 1287 jt.), ewidencję gruntów i budynków oraz gleboznawczą klasyfikację gruntów prowadzą starostowie. Wedle art. 20 ust. 1 tej ustawy, ewidencja gruntów i budynków obejmuje m.in. informacje dotyczące gruntów, w tym ich położenia, granic, powierzchni, rodzajów użytków gruntowych oraz ich klas gleboznawczych, oznaczenia ksiąg wieczystych lub zbiorów dokumentów, jeżeli zostały założone dla nieruchomości, w skład której wchodzą grunty. W oparciu o te dane sporządzane są analizy statystyczne, planistyczne, a także wykorzystuje się je do wymiaru podatków.
W związku z powyższym starostowie zobowiązani są do dbałości o to, aby dane ujawnione w ewidencji były zgodne ze stanem rzeczywistym oraz powinni na bieżąco je aktualizować. W oparciu o to organy państwowe, sądy, kancelarie notarialne oraz właściciele są obowiązani zgłaszać właściwemu staroście wszelkie zmiany danych objętych ewidencją gruntów i budynków w terminie 30 dni, licząc od dnia powstania tych zmian. Dodatkowo na żądanie starosty właściciele gruntów zgłaszający zmiany są obowiązani dostarczyć dokumenty geodezyjne, kartograficzne i inne niezbędne do wprowadzenia zmian w ewidencji gruntów i budynków (art. 22 ust. 2 oraz 23 ustawy).
Sposób prowadzenia ewidencji gruntów uregulowany został w Rozporządzeniu ministra rozwoju regionalnego i budownictwa z 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków. Stosownie do § 45 ust. 1 rozporządzenia, aktualizacja operatu ewidencyjnego następuje poprzez wprowadzanie udokumentowanych zmian do bazy danych ewidencyjnych. Dane zawarte w ewidencji podlegają aktualizacji z urzędu lub na wniosek osób zainteresowanych (§ 46 ust. 1).
Zgodnie z ust. 2 powołanego przepisu, z urzędu wprowadza się do ewidencji zmiany wynikające z prawomocnych orzeczeń sądowych, aktów notarialnych, ostatecznych decyzji administracyjnych, aktów normatywnych, opracowań geodezyjnych i kartograficznych, przyjętych do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, zawierających wykazy zmian danych ewidencyjnych, dokumentacji architektoniczno-budowlanej gromadzonej i przechowywanej przez organy administracji publicznej oraz ewidencji publicznych prowadzonych na podstawie innych przepisów. W związku z powyższym dane polegające na sprostowaniu powierzchni działki wobec ujawnienia nieścisłości nie są wpisywane z urzędu.
W zaistniałej sytuacji nasz Czytelnik powinien wystąpić do właściwego starosty z wnioskiem o zmianę danych ujawnionych w ewidencji. Zgodnie z art. 4 ust. 3 ustawy, koszty zakładania osnów geodezyjnych, sporządzania mapy zasadniczej, ewidencji gruntów i budynków oraz map topograficznych, a także systemu informacji o terenie pokrywa się z budżetu państwa oraz ze środków Funduszu Gospodarki Zasobem Geodezyjnym i Kartograficznym. W kosztach tych, celem realizacji zadań własnych, mogą uczestniczyć jednostki samorządu terytorialnego lub inni inwestorzy.
W związku z powyższym zmiany danych w ewidencji nie wiążą się z koniecznością uiszczania opłat urzędowych. Jednak dokumentami mogącymi potwierdzić rzeczywistą powierzchnię działek są, zgodnie z § 35 pkt 3 rozporządzenia, wyniki terenowych pomiarów geodezyjnych, które mogą być przeprowadzone przez uprawnionego geodetę. Wykonanie takich pomiarów leży po stronie właściciela nieruchomości, a co za tym idzie, powinien on także ponieść koszty tych czynności.
