Zarządzanie z żoną wspólnym majątkiem

Odpowiedź: Generalnie rzecz biorąc, każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku (art. 36 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego). Małżonek może sprzeciwić się czynności zarządu majątkiem wspólnym zamierzonej przez drugiego małżonka, z wyjątkiem czynności w bieżących sprawach życia codziennego lub zmierzającej do zaspokojenia zwykłych potrzeb rodziny albo podejmowanej w ramach działalności zarobkowej.

Są jednak czynności, które bezwzględnie wymagają zgody współmałżonka i których Czytelnik bez zgody żony lub jej upoważnienia nie mógłby wykonać. Są nimi: czynności prawne prowadzące do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków; czynności prawne prowadzące do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia prawa rzeczowego, którego przedmiotem jest budynek lub lokal; czynności prawne prowadzące do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia i wydzierżawienia gospodarstwa rolnego lub przedsiębiorstwa; darowizny z majątku wspólnego, z wyjątkiem drobnych darowizn zwyczajowo przyjętych (np. drobnych prezentów ślubnych czy urodzinowych).

Ważność umowy, która została zawarta przez jednego z małżonków bez wymaganej zgody drugiego, zależy od potwierdzenia umowy przez drugiego małżonka, natomiast jednostronna czynność bez takiej zgody jest nieważna. Wskazać należy też, że zaciągnięcie zobowiązania przez jednego z małżonków bez zgody drugiego może uniemożliwić wierzycielowi dochodzenie należności z majątku wspólnego małżonków.

Może zdarzyć się tak, że jeden z małżonków odmawia zgody wymaganej do dokonania czynności, albo porozumienie z nim napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody (np. z powodu wyjazdu). W takim przypadku drugi z małżonków może zwrócić się do sądu o zezwolenie na dokonanie czynności. Oczywiście, każdy z małżonków może udzielić drugiemu pełnomocnictwa do reprezentowania i działania w jego imieniu przy wszelkich czynnościach. Pełnomocnictwo takie warto sporządzić w formie aktu notarialnego, tylko wtedy bowiem będzie mogło dotyczyć również zbywania i nabywania nieruchomości. Jeżeli jednak Czytelnik nie uzyska od żony takiego pełnomocnictwa, pozostanie mu zwrócenie się do sądu o wyrażenie zgody na dokonanie określonej czynności.

Jest to jednak o tyle niewygodne, że o taką zgodę należy się zwracać przed każdą czynnością i za każdym razem sąd będzie musiał ustalać, czy dana czynność ma celu dobro rodziny. Ostatecznie, Czytelnik może wystąpić do sądu o wprowadzenie rozdzielności majątkowej małżeńskiej i dokonanie podziału majątku. W ten sposób każde z małżonków będzie mogło zaciągać zobowiązania i nabywać prawa we własnym imieniu i na własny rachunek.

adwokat Mikołaj Pomin