Zimowe szkody na polu
Pytanie: Jestem właścicielem graniczącego z drogą powiatową – pola, na którym co roku ustawiane są siatki przeciwśnieżne. Firma zewnętrzna, która zajmuje się ich montażem, w jego trakcie poczyniła mi szkody w uprawie ozimej pszenicy.
Zażądałem od niej odszkodowania. Jej szef odparł, że odszkodowanie to przysługuje mi od Skarbu Państwa lub z polisy ubezpieczeniowej jego firmy. Likwidator szkód oszacował szkodę całkowitą na powierzchni 7,6 ara. Stwierdził jednak, że szkoda nastąpiła w listopadzie i dostanę tylko 25% sumy odszkodowania. Przypuszczam, że będzie ono symboliczne. Czy postąpiono ze mną zgodnie z prawem? Czy w przyszłości mogę zabronić zarządowi dróg wstępu na moje pole?
Odpowiedź: W opisanej sytuacji nie istnieje możliwość odmowy wstępu zarządcy drogi na grunt sąsiadujący z drogą powiatową. Zgodnie z art. 140 k.c., właściciel gruntu może swobodnie dysponować swoją własnością z wyłączeniem osób trzecich w granicach określonych przez przepisy prawa i zasady współżycia społecznego. Jednak stosownie do art. 21 ust. 1 i 1a ustawy o drogach publicznych, zarządca drogi, którym w tej sprawie jest zarząd powiatu, może wykonywać swoje obowiązki przy pomocy jednostki organizacyjnej będącej zarządem drogi, w tym upoważnić ją do wydawania decyzji administracyjnych.
Nadto stosownie do ust. 2 powołanego przepisu, – zarządy dróg mają prawo do wstępu na grunty przyległe do pasa drogowego, jeżeli jest to niezbędne do wykonywania czynności związanych z utrzymaniem i ochroną dróg, urządzania czasowego przejazdu przez grunty przyległe do pasa drogowego w razie przerwy w komunikacji na drodze oraz ustawiania na gruntach przyległych do pasa drogowego zasłon przeciwśnieżnych. Pomimo tego ograniczenia w myśl art. 21 ust. 3 tej ustawy, właścicielom lub użytkownikom gruntów, którzy ponieśli szkody w wyniku opisanych powyżej czynności, przysługuje odszkodowanie na zasadach określonych w przepisach ustawy o gospodarce nieruchomościami. Stosownie do art. 128 ust. 4 ustawy, odszkodowanie należne właścicielowi gruntu powinno odpowiadać wartości poniesionych szkód. Jeżeli wskutek tych zdarzeń powodujących szkodę zmniejszeniu uległa wartość nieruchomości, odszkodowanie powiększa się o kwotę odpowiadającą temu zmniejszeniu.
W związku z tym przy ocenie szkody należy wziąć pod uwagę wszelkie aspekty mające wpływ na wysokość strat. Zgodnie z art. 129 ust.1 ustawy o gospodarce nieruchomościami w zw. z art. 21 ust. 3 ustawy o drogach publicznych, odszkodowanie ustala starosta, który po zasięgnięciu opinii biegłego wydaje w tym przedmiocie decyzję administracyjną. Od decyzji ustalającej wysokość odszkodowania stronie przysługuje odwołanie. Podsumowując, stwierdzić należy, że właściciel gruntu przylegającego do drogi publicznej nie może odmówić zarządowi dróg wstępu na swój grunt oraz ustawienia na nim zasłon przeciwśnieżnych, nawet jeśli jest niezadowolony z wysokości otrzymanego odszkodowania za straty wywołane ww. czynnościami. Uprawnienie zarządu dróg do wstępu na te grunty wynika bowiem wprost z przepisów prawa.
