Czy jest szansa zwalczyć ASF? Odpowiada prof. Grzegorz Woźniakowski

Głównym problemem, który powoduje mało spektakularne sukcesy w zwalczaniu ASF jest występowanie epizoocji w populacji dzików, które są głównym rezerwuarem wirusa ASF (ASFV) na terenie wszystkich Państw UE, do których zawleczono chorobę. Fakt ciągłego występowania w środowisku zakażonych ASFV dzików oraz w szczególności szczątków padłych zwierząt, stanowi bezpośrednie zagrożenie dla bezpieczeństwa produkcji trzody chlewnej. Przebieg epizoocji ASF, w dotkniętych tym problemem krajach jest nadal zaskakujący, między innymi ze względu na powolny charakter transmisji wirusa w populacji dzików, ale jednocześnie nieprzewidywalne możliwości zawleczenia wirusa na dalekie odległości przez ludzi przewożących mięso pochodzące od świń zanieczyszczonych ASFV.

Bardzo dużym ograniczeniem jest nadal brak skutecznej szczepionki przeciwko ASF. Wspólne wysiłki zespołów naukowych z Laboratorium Plum Island w stanie Nowy Jork oraz władz weterynaryjnych na terenie Wietnamu mają na celu określenie skuteczności prototypu szczepionki delecyjnej przeciwko ASF. Badania prowadzone na terenie Wietnamu są swoistym „poligonem eksperymentalnym”, co może w pewnym stopniu przyczynić się do przygotowania w przyszłości w pełni bezpiecznego biopreparatu. Jednakże droga do opracowania uniwersalnej i bezpiecznej szczepionki, która będzie mogła być stosowana do immunizacji świń w Europie jest jeszcze daleka.

Istotną obserwacją w przypadku występowania ASF na terenie Europy jest również brak samoczynnego „wygasania” epizoocji, czego przykładem jest reaktywacja ASF na terenie Estonii i części Łotwy, gdzie w latach 2018-2019 obserwowano znaczące ograniczenie występowania ognisk ASF u dzików oraz brak ognisk w produkcji trochy chlewnej.

W 2022 roku na terenie EU obserwowano stałe tempo szerzenia się ASF, bez sygnałów wskazujących na wygasanie choroby w populacji dzików. W latach 2020-2022 ASF wystąpił jednocześnie w kilku odległych regionach Niemiec, w tym w 2022 roku zidentyfikowano nowe ogniska ASF u trzody chlewnej blisko granicy z Francją oraz Niderlandami, co świadczy o działalności człowieka w rozprzestrzenieniu wirusa na duże odległości. Podobnie sytuacja związana z wystąpieniem licznych ognisk ASF u dzików na terenie północnych Włoch wskazuje na ciągle mało rozumiane zagrożenie związane z rozprzestrzenieniem się ASF. Wiadomym jest, że w celu opracowania skutecznej i uniwersalnej strategii zwalczania ASF konieczne jest zoptymalizowanie środków podejmowanych na terenie Czech oraz Belgii, które doprowadziły do przywrócenia tym krajom statusu państw wolnych od ASF.

Wydaje się jednak, że nie istnieje uniwersalna strategia zwalczania ASF, którą można by zaadaptować w przypadku bardzo trudnej sytuacji w hodowli trzody chlewnej w Rumunii, skomplikowanej sytuacji z występowaniem ASF u dzików na terenie Niemiec, Włoch i Polski, czy też postępującej i trudnej sytuacji na terenie Słowacji. Najbliższe miesiące i lata z pewnością dostarczą nowych doświadczeń dotyczących mało przewidywalnej epidemiologii ASF oraz różnej skuteczności wdrażanych środków zwalczania tej choroby.

Chcesz dowiedzieć się więcej na temat ASF i przyszłości produkcji świń w Polsce i Europie? Zapisz się już dziś na Forum Rolników i Agrobiznesu. Liczba miejsc ograniczona!