Jesteś w strefie Premium

Seminaria uprawowe 2021 – klimat zmienia rolnictwo

Zmieniające się warunki gospodarowania wymagają dopasowania agrotechniki i technologii produkcji. Zmieniają się też wymagania rynkowe i konsumentów. Rolnicy mierzą się też ze zmianami klimatycznymi. Te zagadnienia poruszył prof. Hansgeorg Schönberger podczas pierwszej prezentacji naszych rozpoczynających się właśnie seminariów uprawowych.

Jacek Daleszyński11 stycznia 2021, 17:30

– Najbardziej doskwierają nam warunki pogodowe. Suchy wrzesień dla przykładu powoduje, że gorzej wschodzą rzepak czy wczesne zboża. Z kolei mokra jesień powoduje tworzenie słabszych pędów bocznych – zaczął prof. Hansgeorg Schönberger. Warunki pogodowe wpływają też bezpośrednio na działanie chociażby herbicydów. Tutaj jednak kluczową rolę odgrywać będzie także uprawa gleby. W systemach uproszczonych musimy liczyć się ze zwiększoną presją chwastów jednoliściennych i tych rozmnażających się przez korzenie, jak perz czy ostrożeń. Dobre działanie herbicydów gwarantować będzie uprawa gleby, czyli jej odwracanie.

Ograniczenia w ochronie roślin

– W przypadku skuteczności insektycydów kluczową rolę odgrywać będzie termin siewu ozimin. Fungicydy będą lepiej działać w bogatszym płodozmianie, w uprawach odporniejszych na choroby oraz przy pełnej agrotechnice, a nie w uproszczeniach – mówił ekspert. Generalnie można stwierdzić, że im więcej uproszczeń w płodozmianie i uprawie gleby tym trudniej będzie chronić rośliny przed wszelkimi agrofagami.

Choroby nie lubią uprawy

Im intensywniejsza uprawa gleby tym mniejsze porażenie roślin przez choroby. Na przykładzie septoriozy paskowanej czy fuzarioz widać, że intensywna uprawa gleby w porównaniu do siewu bezpośredniego zmniejsza ryzyko porażenia tymi chorobami do 30–40%.
W uprawie bezorkowej trzeba się liczyć w związku z tym ze zwiększoną presją septoriozy, fuzarioz i DTR. Zagrożeniem większym stają się też szkodniki, jak chrząszcze biegaczowate czy myszy.
– W jęczmieniu w takim systemie trzeba się liczyć ze zwiększoną presją rynchosporiozy, plamistości paskowanej czy ramularii. Kukurydza natomiast zagrożona jest bardziej ze strony fuzariozy, helmintosporiozy czy omacnicy – mówił prof. Schönberger.

Jeśli zacznie brakować substancji...

Redukcja rejestru substancji czynnych niesie ryzyko wzrostu presji chorób przenoszonych w powietrzu, przez grzybnię w glebie oraz szkodników, które mogą być wektorami wirusów. Szansą jest postęp hodowlany, który jednak w przypadku chociażby chorób podstawy źdźbła zbóż jest wciąż niewystarczający.
– Trudna jest też sytuacja w przypadku fuzarioz. Od strony hodowlanej trudno stworzyć odmiany odporne na te choroby. tu jesteśmy skazani na skuteczne środki ochrony roślin, dobry płodozmian i uprawę gleby – mówił ekspert. Podkreślił, że mamy za to więcej odmian dojrzewających wcześniej, które mogą fazą dojrzewania ominąć falę upałów letnich.

Wegetacja się wydłuża

– Za 20 lat wegetacja w naszych warunkach może trwać 2–3 tygodnie dłużej, co szczególnie na rejonów północnych może oznaczać wyższe plony. Warunkiem jest jednak to, że nie zostaną one zagłodzone i nie zabraknie im wody. Ocieplający się klimat będzie determinował wybór roślin w płodozmianie – mówił prof. Schönberger. Ma to ścisły związek z potrzebami wodnymi roślin uprawnych. kukurydza ziarnowa wymaga 22 mm/ha opadu na wytworzenie 1 t plonu. Rzepak natomiast wymaga aż 45 mm/ha. Niewiele mniej potrzebuje soja czy ziemniak (40 mm/ha/t plonu). W tym aspekcie nie można jednak liczyć na same opady, ale też na zmagazynowaną w glebie wodę. Tej będzie więcej, jeśli gleba będzie zawierać więcej próchnicy. Dlatego też warto co 3 lata stosować nawożenie organiczne, np. 20 m³ gnojowicy lub 6 t/ha pomiotu kurzego.