#Forum TopAgrar: Uprawa determinowana przez zmiany klimatyczne

Polskie rolnictwo funkcjonuje już w warunkach zmian klimatu, doświadczając w ostatnich latach większej liczby niekorzystnych zdarzeń pogodowych, niż notowano w latach tzw. normy klimatycznej 1960–1990. Są to np. lata: 2006, 2011, 2015 i 2018, kiedy odnotowano duże spadki plonów. Straty wynikające z niekorzystnego przebiegu pogody w Polsce są najczęściej wynikiem nie jednego, a kilku następujących po sobie niekorzystnych zjawisk meteorologicznych.
– Najczęściej jest to susza i niska temperatura zimą bez dostatecznie grubej okrywy śnieżnej chroniącej rośliny przed wymarzaniem. Zgodnie z prognozami klimatycznymi zakładać należy, że w najbliższych latach częstość zjawisk pogodowych niekorzystnych dla rolnictwa będzie wzrastać i dotyczyć będzie większej liczby gatunków roślin uprawnych – powiedział w trakcie sesji uprawowej dr hab. Jerzy Kozyra, IUNG–PIB Puławy.

Analizując przebieg warunków pogodowych w ostatnich latach trudno też wydzielać wyraźne strefy agroklimatyczne w Polsce. Podczas łagodnych zim po napływie zimnego powietrza dochodzi do wymarznięć ozimin niezależnie od regionu Polski. Cieplejsza jesień powoduje, że rośliny szybciej osiągają kolejne fazy rozwojowe oraz dojrzałość, a jednocześnie narażone są na większe natężenie występowania szkodników i chorób. Powstaje więc pytanie, czy nie należy opóźnić terminów siewu ozimin, żeby temu zapobiec?

Odpowiedź nie jest jednoznaczna, bo termin pierwszych przymrozków nie jest późniejszy. Można natomiast zauważyć, że po fali chłodu wczesną jesienią następuje okres cieplejszy, pobudzający rośliny do wegetacji. Wydawałoby się, że wcześniejsza i cieplejsza wiosna korzystnie wydłuża okres wegetacyjny, jednak z drugiej strony zwiększa potrzeby wodne roślin i tym samym ryzyko występowania suszy.
Przy tak dynamicznej pogodzie rolnik musi też podejmować decyzje związane z prowadzeniem uprawy w bardziej dynamiczny sposób, dostosowując nie tylko terminy prac polowych, ale i dawki środków produkcji.

Tymczasem dyskusja o potencjalnych skutkach zmian klimatycznych koncentruje się przeważnie na ocenie wpływu niekorzystnych warunków pogodowych na uprawę roślin i hodowlę zwierząt w przyszłości.
– Problem zmian klimatycznych i rolnictwa należy rozpatrywać też w kontekście społecznym i ekonomicznym oraz w powiązaniu z funkcjonującymi w tym zakresie regulacjami dotyczącymi ochrony środowiska. Szczególne miejsce należy poświęcić regulacjom w zakresie zarządzania zasobami naturalnymi, czyli glebą i wodą, włączając w to ochronę zdrowia ludzi i zwierząt – dodał prelegent.

jbie