Strona główna>Artykuły>Finanse>Zarządzanie>

#ForumTopAgrar: Technologia i asekuracja w obliczu zmian klimatu

– Zmiany klimatu nasilają się. A częstość zjawisk ekstremalnych w przyszłości będzie rosła. Rolnicy będą musieli elastycznie reagować, by ograniczyć ich skutki – przekonywał podczas III Forum Rolników i Agrobiznesu w Poznaniu dr Eberhard Faust, kierownik badań ryzyka wynikającego ze zmian klimatycznych  i zagrożeń naturalnych  Münich RE.

22 listopada 2018, 12:49

Zjawiska suszy w Polsce nasiliły się w ubiegłych latach, od sześciu zanotowanych w okresie 1951–1981, do dziewiętnastu w latach 1982–2015.  Poważne susze z wyraźnymi stratami w plonach zdarzyły się ostatnio w 2006 i 2015 r., a także w bieżącym – 2018 r.  Czy anomalie pogodowe, takie jak fale upałów czy susze przybiorą na sile? Jakie kroki będzie musiał podjąć rolnik, aby się do nich dopasować i przed nimi chronić?

W stosunku do początkowego okresu industrializacji w latach 1850–1900 średnia temperatura na świecie wzrosła o ok. 1,0°C. Następstwem wzrostu temperatury – stwierdzanego na całym świecie – jest w Europie szybsze rozpoczęcie wegetacji. W Polsce przyspieszenie to wynosiło w przeszłości ok. 2,5 dnia na dekadę. Na użytkach zielonych pozwala to zbierać 3–4 pokosy. Więcej ciepła wpływa też na wzrost plonów w uprawie warzyw i owoców. Na dużych obszarach Polski ciepła pogoda sprzyja uprawie kukurydzy.

Coraz więcej gorących dni

Od okresu, który dla Polski i Europy przypadł na lata 1961–1990 zwiększyła się także w Polsce liczba gorących dni (Tmax > 30°C) i dni, w których występowały fale upałów, szczególnie w rejonach centralnych i południowych. Upalny rok 2018 z ekstremalnie wysokimi temperaturami w Europie i w Polsce sprawił, że straty plonów w Polsce przekroczyły 0,5 mld euro. W okresach występowania silnych upałów w powietrzu nad roślinami występuje deficyt pary wodnej, a rośliny są zmuszone oddawać jeszcze więcej wody do otoczenia. Wysokie temperatury z kolei prowadzą do utraty wody w glebie (tzw. susza rolnicza), a powodem strat w plonach jest właśnie postępujące w wyniku upałów wysuszenie gleby.

Dobrowolne zobowiązania i kroki podejmowane przez poszczególne kraje po szczycie klimatycznym w Paryżu mają ograniczyć wzrost temperatury do ok. 3°C w porównaniu z czasami przed rozwojem przemysłu pod koniec stulecia. Taki scenariusz przewidują aktualne badania, pokazujące, że utrzymywanie się najdłuższych okresów suszy na kontynentalnym obszarze Polski w stosunku do okresu 1970–2000 zwiększy się o 3,7 raza, a częstość ich występowania niemal się podwoi. Przy wyższych stężeniach CO2 w atmosferze w przyszłości, rośliny będą potrafiły o wiele oszczędniej i wydajniej gospodarować zasobami wilgoci.

Co nas czeka w przyszłości?

Nawet przy uwzględnieniu tego efektu w sytuacjach modelowych na lata 2040–2069, nadal jednak musimy liczyć się z redukcją plonów pszenicy ozimej i kukurydzy z powodu upału i suszy. Redukcja ta może oscylować w zakresie 10–20%. Mamy zatem do czynienia z dużą liczbą niepewności wynikających także z założeń poza samym modelem.

Przeczytaj również

#ForumTopAgrar: Technologia i maszyny dla wyższego plonu

Premia dla młodego rolnika, jakie zmiany wprowadzono w warunkach jej przyznawania?

1 z 71

Minister rolnictwa Jan Krzysztof Ardanowski podczas rozmowy z rolnikami.

2 z 71

Minister rolnictwa Jan Krzysztof Ardanowski podczas rozmowy z rolnikami.

3 z 71

Dzwonek na rozpoczęcie Forum. Redaktor naczelny Karol Bujoczek i minister rolnictwa Jan Krzysztof Ardanowski.

4 z 71