Aktualne wyniki PDO owsa. Które odmiany najlepiej plonowały?

Popyt na owies sprawia, że w Polsce znacząco wzrósł jego areał. W 2022 r. wyniósł ok. 454 tys. ha.

Janusz Biernacki21 marca 2023, 11:07

NASZA AUTORKA

Karolina Madajska

COBORU Słupia Wielka

Ziarno owsa to cenna pasza i prozdrowotny produkt spożywczy. Wśród zbóż jarych zajmuje obecnie w Polsce największą powierzchnię uprawy, co oznacza wysoki popyt na materiał siewny. Aby ułatwić producentom wybór odmiany do siewu, publikujemy co roku cykl artykułów – wyniki badań PDO. Niestety, w marcowym wydaniu naszego miesięcznika wkradł się błąd w zestawieniu COBORU, w kolumnie plon ziarna (patrz ramka). Poprawione i zaktualizowane wyniki publikujemy poniżej.

W artykule „PDO owsa – gatunek na topie, lider areału”, opublikowanym w czasopiśmie top agrar Polska 3/2023, w tabeli „Ważniejsze cechy rolniczo-użytkowe owsa (wg COBORU)” podano nieprawdziwe informacje dotyczące plonu. W wyniku błędu rachunkowego przypisano niewłaściwe wartości plonu dla poszczególnych odmian owsa. Ponadto w akapicie „KR owsa” błędnie wymieniono odmiany wpisane do krajowego rejestru. W rzeczywistości jest: Dynamit, Motto i MHR Samuraj – pochodzące z hodowli krajowej, a nie jak napisano: Polo i Heroico pochodzą z hodowli krajowej, natomiast SU Laurentius to odmiana zagraniczna.

Przepraszam za błędy i powstałe zamieszanie.

Karolina Madajska, COBORU

Wysokie plony owsa

Najlepiej plonującymi odmianami owsa zwyczajnego w ostatnim trzyleciu były: Gepard (67,9 dt/ha), Rambo (67,7 dt/ha), Dynamit (67,5 dt/ha) oraz Magellan (67,2), natomiast w grupie owsa nagiego – Siwek (49,6 dt/ha; patrz tabela). W zestawieniu odmiany uszeregowano wg malejącego plonu ziarna. Pominięto w nim te, które nie były badane w PDO w tym okresie, a także mające oceny tylko z jednego roku.

Dobra zdrowotność owsa

Owies w porównaniu z innymi zbożami wykazuje dość dobrą zdrowotność i jest gatunkiem fitosanitarnym w płodozmianie. Nie oznacza to jednak, że jest wolny od presji patogenów. Najczęstsze choroby występujące w jego uprawie to mączniak prawdziwy, helmintosporioza, rdza owsa oraz septorioza liści, a ich presja zależy od odmiany i jej odporności oraz przebiegu warunków pogodowych w sezonie wegetacyjnym.

Odmiany owsa zwyczajnego, które wykazały największą odporność na mączniaka prawdziwego to Bingo, Motto, Pablo, Rambo (wszystkie z grupy owsa zwyczajnego) oraz Siwek, Adorator i MHR Harem (owies nagi). Z kolei do odmian wyróżniających się podwyższoną odpornością na helmintosporiozę należą: Dynamit, Harnaś, Figaro, Motto, Dynamit (owies zwyczajny) oraz Siwek i MHR Harem (owies nagi).

Natomiast odmiany o wyższej odporności na rdzę owsa to Motto, Dynamit i Nawigator (owies zwyczajny) oraz Adorator (owies nagi), natomiast na septoriozę liści Gepard, Dynamit, Motto, MHR Samuraj, Agent, Panteon, Bingo (wszystkie z grupy owsa zwyczajnego) i odmiana Adorator (owies nagi).

Wysokość a wyleganie

Jedną z ważnych cech zbóż jest podatność na wyleganie, która często koreluje z wysokością roślin – im są one wyższe, tym bardziej skłonne do wylegania, co dotyczy także owsa. Spośród badanych jego odmian w tej cesze wyróżnia się odmiana Alfa, a dość dobrą odporność wykazały MHR Samuraj, Harnaś, Lion i Pablo – wszystkie z grupy owsa zwyczajnego. Wśród form nagich MHR Harem i Siwek. Warto zauważyć, że należą one do odmian niskich, co potwierdza wcześniejszą tezę.

Krajowy Rejestr owsa - 3 nowe odmiany

W 2023 r. do Krajowego rejestru wpisano 3 nowe odmiany owsa –– Dynamit, Motto i MHR Samuraj, wszystkie pochodzą z hodowli krajowej. Obecnie do KR wpisanych jest 35 odmian owsa zwyczajnego i 3 nagiego. W zestawieniu tym dominują odmiany żółtoziarniste. Ponadto większość odmian owsa to kreacje polskie (31), a z hodowli zagranicznych pochodzi 7 odmian. Z kolei wszystkie odmiany owsa nagiego mają rodowód krajowy.

j.biernacki@topagrar.pl