Unijny plan białkowy ma zmniejszyć uzależnienie od eksportu genetycznie zmodyfikowanej soi

Z jednej strony generują one nowe źródła dochodów dla rolnictwa, a z drugiej zmniejszają zależność od importu genetycznie zmodyfikowanej soi jako paszy dla zwierząt z krajów trzecich. Kraje Europy Wschodniej obawiają się, że „nowa koncepcja dla roślin białkowych” mogłaby jednostronnie faworyzować dużych producentów na Zachodzie, jednocześnie degradując rolników z Europy Środkowej i Wschodniej.

Ministrowie rolnictwa UE od dawna są zgodni, że uprawa roślin białkowych jest bardzo istotnym tematem dla przyszłości europejskiego rolnictwa. Jednak państwa są dalekie od jednomyślności w kwestii doboru najlepszej strategii dla planu białkowego Wspólnoty.
Wszystko zaczęło się w czerwcu 2017 roku, kiedy to Niemcy wspólnie z Węgrami zapoczątkowały inicjatywę „Europejska Deklaracja Soi”. 13 z 28 państw członkowskich UE podpisało się pod tą koncepcją. Równocześnie Austria przedstawiła strategię, która dążyła do osiągnięcia strategicznego partnerstwa krajów naddunajskich w celu przyspieszenia produkcji roślin wolnych od GMO w UE.

UE musi importować rocznie 45 milionów ton białka paszowego

Zapotrzebowanie UE na importowane pasze białkowe dla zwierząt to 45 mln ton rocznie. Udział europejskiej soi w zapleczu paszowym to jedynie 5%. W związku z tym Wspólnota jest uzależniona od importu roślin białkowych aż w 92%.

Dzięki unijnej strategii białkowej Komisja Europejska, poprzez ukierunkowane badania i uwzględnienie aspektów środowiskowych, chce specjalnie promować rośliny strączkowe i uprawę roślin białkowych. Nie tylko rolnicy, ale także producenci w całym łańcuchu żywnościowym powinni być zaangażowani w ten proces zmian.

Schmidt: Niemieccy konsumenci odrzucają GMO

- Z dużym zadowoleniem przyjmuję fakt, że Komisja Europejska chce teraz przedstawić nowy unijny plan białkowy – powiedział minister rolnictwa Christian Schmidt na Radzie UE ds. Rolnictwa. Niemcy szukają sojuszu i są wyraźnie gotowi współpracować z Węgrami i Austrią, a także innymi krajami w związku ze strategią naddunajską.

– Im większa produkcja białka w samej UE, tym mniej zależni jesteśmy od importu soi - podkreślił Schmidt w wywiadzie dla top agrar. W kwestii soi należy uwzględnić dwa aspekty. Po pierwsze istnienie soi GMO, która jest niepożądana przez niemieckich konsumentów. Po drugie, jak mówi Schmidt, należy przewidzieć ekologiczne konsekwencje zwiększenia światowego areału uprawy soi, szczególnie chodzi tu wylesienia i wpływ tych działań na klimat. Z tych właśnie powodów Schmidt jest wielkim zwolennikiem narodowego i europejskiego planu białkowego.

Polska obawia się dyskryminacji Europy Wschodniej w komercyjnym wykorzystaniu białka
Ministrowie rolnictwa z Danii, Wielkiej Brytanii i Holandii potwierdzają obawy związane z wylesianiem lasów pierwotnych i negatywnymi skutkami dla globalnego klimatu. Dla Finlandii, Rumunii i Austrii własna produkcja roślin białkowych w UE jest równie ważnym celem polityki rolnej w przyszłości. Francuski minister rolnictwa - Stéphane Travert, uznał opracowanie unijnego planu dotyczącego białka za ważny krok w reformie WPR 2020. Podczas rozmów w Brukseli zwrócił uwagę, że Francja, podobnie jak Niemcy, opracowała już krajowy plan białkowy. Zdeklarował się w sposób zrównoważony wspierać ten program na szczeblu europejskim.

Polski minister rolnictwa Krzysztof Jurgiel podkreślił, że nowy plan białkowy UE nie powinien doprowadzić do tego, że rola producentów z krajów Europy Środkowej i Wschodniej zostanie zdegradowana wyłącznie do dostaw surowca, a prawdziwy biznes będzie dzielony między produkcję i marketing zachodnich firm.

Komisarz UE ds. Rolnictwa Phil Hogan zapewnił ministrów rolnictwa, że opracowana strategia da możliwość wszystkim zainteresowanym stronom podzielenia się swoimi opiniami, doświadczeniem i wiedzą. 28 kwietnia w Brukseli zaplanowano spotkanie grupy eksperckiej wysokiego szczebla. W tym samym czasie austriacka minister rolnictwa Elisabeth Köstinger ogłosiła w Brukseli chęć zorganizowania w drugiej połowie 2018 roku w ramach austrackiej prezydencji UE kolejnej międzynarodowej konferencji białkowej.

Thomas A. Friedrich Bruksela / Strasbourg