Umowa handlowa między UE i Mercosur – co to oznacza dla rolników?
W ostatnich dniach we wszystkich krajach Unii Europejskiej wśród rolników i organizacji rolniczych rozgorzała dyskusja na temat umowy handlowej, którą UE miała podpisać z krajami Mercosur. Obawy europejskich gospodarzy wzbudza kwestia wymiany handlowej, która miała objąć wiele produktów rolnych i ich przetworów. Czy te obawy są słuszne?
Bartłomiej Czekała30 czerwca 2019, 20:04
Mimo dyskusji i licznych protestów porozumienie w sprawie podpisania umowy zostało osiągnięte w piątek 28. Czerwca br. Komisja Europejska wydała w tej sprawie komunikat:
„Unia Europejska i Mercosur osiągnęły dziś porozumienie polityczne w sprawie ambitnej, wyważonej i kompleksowej umowy handlowej. Nowe ramy handlowe - część szerszego układu o stowarzyszeniu między oboma regionami - skonsolidują strategiczne partnerstwo polityczne i gospodarcze oraz stworzą znaczne możliwości trwałego wzrostu po obu stronach, przy jednoczesnym poszanowaniu środowiska i ochronie interesów konsumentów UE i wrażliwych sektorów gospodarczych.
UE jest pierwszym dużym partnerem, który zawarł pakt handlowy z Mercosur, czyli blokiem obejmującym Argentynę, Brazylię Paragwaj i Urugwaj. Zawarta dzisiaj umowa obejmie 780 milionów mieszkańców i umocni bliskie stosunki polityczne i gospodarcze między UE a krajami Mercosuru. Stanowi też wyraźne zobowiązanie obu regionów do międzynarodowego handlu opartego na zasadach i da europejskim firmom ważny start w rynek o ogromnym potencjale gospodarczym. Zakotwiczy ważne reformy gospodarcze i modernizację w krajach Mercosuru.
Umowa podtrzymuje najwyższe standardy bezpieczeństwa żywności i ochrony konsumentów, a także zasadę ostrożności w odniesieniu do zasad bezpieczeństwa żywności i ochrony środowiska oraz zawiera szczegółowe zobowiązania dotyczące praw pracowniczych i ochrony środowiska, w tym wdrożenie paryskiego porozumienia w sprawie klimatu i powiązanych przepisów wykonawczych” – czytamy w piątkowym komunikacie KE.
Hogan popiera umowę z Mercosur
Co na temat tej umowy sądzi Phil Hogan, unijny komisarz ds. Rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich?
– Porozumienie UE-Mercosur jest uczciwe i wyważone, z możliwościami i korzyściami po obu stronach, w tym dla europejskich rolników. Nasze charakterystyczne, wysokiej jakości produkty rolno-spożywcze UE uzyskają teraz ochronę w krajach Mercosuru, na które zasługują, wspierając naszą pozycję rynkową i zwiększając nasze możliwości eksportowe. Dzisiejsze porozumienie stanowi również wyzwanie dla europejskich rolników, a Komisja Europejska będzie dostępna, aby pomóc rolnikom sprostać tym wyzwaniom. Aby umowa ta przyniosła obopólne korzyści, otworzymy się tylko na produkty rolne z Mercosuru ze starannie zarządzanymi kwotami, które zapewnią, że nie ma ryzyka, że jakikolwiek produkt zaleje rynek UE, a tym samym zagrozi egzystencji rolników w UE – powiedział Hogan tuż po podpisaniu umowy.
Rolnicy obawiają się umowy z Mercosur
Optymizmu unijnego komisarza nie podzielają jednak farmerzy m. in. z Francji, Irlandii, Polski i Belgii. W całej Europie rolnicy i organizacje rolnicze w mediach społecznościowych wyrażały głęboki niepokój co do podpisania i realizowania tej umowy handlowej. Najwięcej obaw mają producenci wołowiny i buraków cukrowych. Produkcja mięsa wołowego i cukru z trzciny cukrowej w krajach Mercosur jest gigantyczna i otwarcie europejskiego rynku na te produkty może być dla farmerów w UE kłopotliwe, gdyż pojawi się presja na obniżanie cen rynkowych. Ceny wołowiny w UE są obecnie w miarę stabilne, ale realizacja umowy z Mercosur może to zmienić.
Najbardziej zdesperowani są plantatorzy buraków cukrowych. Po uwolnieniu rynku cukru jego ceny dołują. Miniony rok gospodarczy kończy się rekordowo niską ceną cukru (ok. 320 euro/t), podczas gdy umowy kontraktacyjne na sezon 2018/2019 zawierane były przy założeniach ceny na poziomie ok. 407 euro/t. Wielu plantatorów po zakończeniu musiało oddać część przychodów ze sprzedaży surowca w przypadku zawarcia umowy z producentem cukru na cenę zmienną. Plantatorzy buraków boją się, że realizacja umowy z Mercosur jeszcze obniży rynkowe ceny europejskiego cukru, które obecnie i tak są poniżej kosztów produkcji.
Główne cechy umowy handlowej UE-Mercosur
Umowa między Unią Europejską a krajami Mercosur (Argentyna, Urugwaj, Brazylia i Paragwaj) usunie większość ceł na wywóz z UE do tych czterech państw, co ma zwiększyć konkurencyjność unijnych przedsiębiorstw, oszczędzając im wydatków na cła w wysokości 4 miliardów euro rocznie.
Jeśli chodzi o sektory przemysłu UE, to zdaniem Komisji Europejskiej pomoże to zwiększyć eksport unijnych produktów, które jak dotąd borykają się z wysokimi, a czasem wręcz wygórowanymi taryfami. Należą do nich samochody (taryfa 35%), części samochodowe (14-18%), maszyny (14-20%), chemikalia (do 18%), farmaceutyki (do 14%), odzież i obuwie (35%) lub dzianiny (26%).
Zdaniem szefa KE Jean-Claude Junckera sektor rolno-spożywczy UE skorzysta na obcinaniu istniejących wysokich taryf Mercosuru na produkty eksportowe UE, czekoladki i wyroby cukiernicze (20%), wina (27%), napoje spirytusowe (20–35%) i napoje bezalkoholowe (20–35%) . Umowa zapewni również bezcłowy dostęp z zastrzeżeniem kontyngentów na unijne produkty mleczarskie
Czas pokaże, czy ten optymizm przywódców UE jest uzasadniony. Jedno jest pewne, gdy umowa wejdzie w życie Komisja Europejska będzie miała już inne władze.
