Feromony w walce z szarkiem komośnikiem

Feromony to substancje zapachowe, niewyczuwalne zwykle ludzkim powonieniem, które mają oddziaływanie płciowe. Wydzielają je samce lub samice określonego gatunku w celu przywabienia płci przeciwnej. Są one wydzielane w niezwykle małych stężeniach i dla organizmów naziemnych unoszą się w powietrzu. Dzięki nim na stosunkowo dużym ternie zwykle małe owady są wstanie odnaleźć partnera płciowego. Dochodzi do kopulacji i może pojawić się kolejne płodne pokolenie.

Feromony mają bardzo selektywne oddziaływanie. Każdy gatunek wydziela inne. Dzięki temu nie ma wabienia gatunków bardzo blisko spokrewnionych, których ewentualne kojarzenie nie doprowadziłoby do pojawienia się płodnego potomstwa.

Właściwość feromonów wykorzystywana jest od wielu lat w ochronie roślin - szczególnie ogrodniczych i sadowniczych. W uprawach rolniczych nabierają ostatnio znaczenia w celu monitoringu śmietki kapuścianej w rzepaku. Pułapki, np. lepowe czy mechaniczne odławiające osobniki wyposaża się w emiter feromonu. Jest to jakiś fizyczny obiekt nasączony zapachem - feromonem. Pod wpływem wiatru czy różnicy ciśnień zapach uwalnia się z emitera i roznosi po okolicy. Owady oszukane tym zapachem przylatują lub przychodzą do miejsca wydzielania zapachu a tam wpadają w pułapkę mechaniczną czy przyklejają się do lepu.

Działanie pułapki feromonowej ma dwa cele. W zależności od nasilenia owada, przy małym jego występowaniu dochodzi do ograniczenia populacji czy całkowitego jej zniszczenia w okolicy. Jednak najczęściej nie jest to wystarczająca metoda. Dlatego wykorzystuje się pułapki jako narzędzie sygnalizujące. Odłowienie pierwszych osobników w pułapce jest sygnałem do sprawdzenia progu szkodliwości i wykonania zabiegu chemicznego.

KSC S.A. informuje, że do monotoringu szarka komośnika sprowadza feromony z węgierskiego Plant Protection Institute MTA ATK Budapest. To nowatorska metoda stosoana w Polsce po raz pierwszy.

tcz