Jerzy Wierzbicki – Zrównoważona produkcja wołowiny w ramach Zielonego Ładu

Dorota Kolasińska: Czym zajmuje się sieć, kiedy powstała i na czyje potrzeby działa?
Jerzy Wierzbicki: Inicjatywę BovINE zawiązaliśmy 2 lata temu. W ramach konsorcjum z 18 jednostek z 10 krajów złożyliśmy wniosek o środki finansowe w ramach programu Sieci Tematyczne Horyzont 2020 na wsparcie działań. Rok temu podpisaliśmy umowę z KE na finansowanie, od tamtej pory rozwijamy program. Są powołani koordynatorzy regionalni w 10 krajach. Ich rolą jest pobudzanie społeczności rolników, organizacji rolniczych, doradców, naukowców do wspólnego działania i do wymiany wiedzy między krajami. Jest podział na dwie części, pierwszą bardziej naukową, drugą bardziej praktyczną. Założeniem projektu jest zbadanie, jakie dobre praktyki, rozwiązania i wiedza są dostępne w literaturze i praktyce. Wiele z nich jest ciekawych i przydatnych w prowadzeniu gospodarstwa. Co roku jest spotkanie, podczas którego odbywa się wymiana doświadczeń i wiedzy oraz prezentacja rezultatów projektu. Inspiracją do projektu i do zorganizowania pierwszej międzynarodowej konferencji sieci BOVINE w Polsce było spotkanie w Serocku w 2018 r. organizowane przez zrzeszenie, Radę Sektora Wołowiny oraz Federację Branżowych Związków Producentów Rolnych. Kolejne spotkanie odbędzie się we Francji.

Wychodzimy z założenia, że europejscy rolnicy będą gotowi na osiągania celów strategii "od pola do stołu" i Zielonego Ładu jeżeli będą odpowiednio finansowo zmotywowani. W tej płaszczyźnie należy rozpatrywać każde nowe rozwiązanie czy wymaganie, jeśli chcemy aby rolnicy adaptowali swoje gospodarstwa. Jeżeli chodzi o zaawansowanie w redukcji emisji gazów cieplarnianych w produkcji żywca wołowego, to wiele krajów jest przed nami np. Irlandia czy Francja, tam wiele rozwiązań w w tym zakresie już jest wdrożona na szeroką skalę, są określone skuteczne schematy, a w przypadku Irlandii ponad 90% rolników monitoruje i obniża emisję gazów.
D.K.: Czego brakuje w Polsce aby sektor wołowiny był zrównoważony, a produkcja opłacalna?
J.W.: Jest nowe podejście Europejskiego Okrągłego Stołu Zrównoważonej Wołowiny do zapewnia zrównoważonego charakteru produkcji do uprzedniego podejścia do zapewniania jakości. Dawniej uzyskanie certyfikatu oznaczało konieczność spełnienia wymogów podczas kontroli. W tej chwili zrównoważona produkcja polega na tym, że rolnik decyduje się wejść na ścieżkę zrównoważonego rozwoju, powinien wypełniać jedynie minimalne wymagania, uzgodnić cele, które zobowiązuje się osiągnąć w określonym terminie w swoim gospodarstwie np. redukcja emisji gazów w ciągu 5 lat o 15%. Jeżeli bierze na siebie takie zobowiązanie, realizuje program, kontrole co roku potwierdzają progres i realizację celu wg planu, to możemy powiedzieć, że produkuje w sposób zrównoważony. Polska Platforma Zrównoważonej Wołowiny przyjęła podejście ERBS. Zobaczymy, jakie będzie podejście do zrównoważonej produkcji KE i krajów członkowskich – to się dopiero kształtuje. Organizacje branżowe uczestnicy projektu BOVINE i również w Copa–Cogeca mają dostęp do wiedzy, co jest racjonalne z punktu widzenia gospodarstw, a co mniej. Chcemy tę wiedzę wykorzystać w procesie tworzenia planów strategicznych z korzyścią dla rolników.
D.K.: Jakie plany ma Rada Sektora Wołowiny w Polsce, aby pomóc w osiągnięciu tych celów?
J.W.: Naszym celem jest przekonywać resort rolnictwa, aby pewne inwestycje np. uwolnienie zwierząt z łańcuchów, przedłużenie dachu czyli zwiększanie kubatury obiektu niskim kosztem, zapewnienie wybiegu, grodzenie pastwisk były dofinansowywane w ramach poprawy dobrostanu zwierząt. To może być wpisane, nie tylko jako program Dobrostan Plus, ale również po to, aby się w ogóle móc do niego zakwalifikować. Praktyczne rozwiązania, które można zastosować, właśnie możemy w ramach projektu BOVINE podglądać w innych krajach – jak oni to rozwiązują.
Rada Sektora Wołowiny wypracowała schemat działań w ramach, którego zamierza te wszystkie elementy wspierać poprzez odpowiednie finansowanie dla realizacji celów. Jeżeli będziemy mogli realizować strategię „Polska Wołowina”, którą wypracowaliśmy w ramach Rady, ale również Porozumienia Rolniczego we współpracy z resortem rolnictwa to będziemy skutecznie wpływać na wzrost opłacalności produkcji i dochody rolników. Wtedy wykorzystamy nowy okres programowania do zrównoważonego rozwoju polskiego sektora wołowiny, z poszanowaniem dobrostanu, ochrony klimatu zapewniającego bardziej odporne ekonomicznie gospodarstwa dostarczające na rynek wołowinę wysokiej jakości.