Czym dokładnie jest działka siedliskowa i kto może ją kupić?
Sprzedaż działki siedliskowej – informacje ważne dla rolników
Działka siedliskowa to szczególny rodzaj nieruchomości gruntowej, ściśle związany z funkcjonowaniem gospodarstwa rolnego. Prawo nie do końca definiuje pojęcie siedliska – w tym wypadku więcej dowiemy się z orzecznictwa sądowego. Możemy powiedzieć, że działka siedliskowa jest działką rolną przeznaczoną pod zabudowę domem mieszkalnym oraz zabudowaniami gospodarskimi, na której koncentrują się czynności życiowe rolnika i jego rodziny. Siedlisko więc jest przeznaczone na cele rolnicze lub leśne oraz zapewnia miejsce zamieszkania właścicielowi prowadzącemu gospodarstwo.
Zobacz także: Czy małżeństwo lub rodzeństwo mogą jako grupa rolników kupić maszynę rolniczą?
Jaka jest różnica między działką rolną a siedliskową? Działka rolna to grunt wykorzystywany przede wszystkim do produkcji roślinnej i hodowli zwierząt – obejmuje więc pola uprawne, łąki, pastwiska czy grunty orne. Natomiast działka siedliskowa stanowi część gospodarstwa przeznaczoną pod zabudowę zagrodową. To właśnie na niej mogą znajdować się budynki niezbędne do prowadzenia gospodarstwa, takie jak obora, stodoła, magazyn czy drewutnia, a także dom mieszkalny rolnika i jego rodziny. W praktyce działka siedliskowa jest więc wydzielonym fragmentem gruntu rolnego, który służy przede wszystkim zabudowie i funkcjonalnemu zapleczu gospodarstwa.
Kto może być właścicielem siedliska?
Pierwotnie działka siedliskowa była przeznaczona tylko dla rolników, ale obecnie może ją nabyć każdy. Jednak budowa domu lub innych obiektów wymaga statusu rolnika. Osoba niebędąca rolnikiem może wybudować na niej dom tylko po wcześniejszym odrolnieniu działki lub jeśli na działce jest już pozwolenie na budowę, które można przenieść na nowego właściciela. Należy jednak pamiętać o ograniczeniach, takich jak prawo pierwokupu czy nabycia przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa (KOWR). Liczy się oczywiście także miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. Warto wiedzieć, że właściciel powinien faktycznie zamieszkiwać na terenie siedliska i utrzymywać budynki niezbędne do funkcjonowania gospodarstwa. Jeśli na działce znajdują się budynki gospodarcze – nowy właściciel może starać się o ich przebudowę lub zmianę sposobu użytkowania. Osoba niebędąca rolnikiem może kupić działkę siedliskową, jeśli jej powierzchnia nie przekracza 1 ha bez zgody KOWR. W przypadku rolnika-nabywcy sytuacja jest prostsza – może on bez przeszkód prowadzić działalność rolniczą na całym siedlisku.
Kupno siedliska: o czym warto pamiętać?
Warto odwiedzić urząd gminy, aby dowiedzieć się, czy działka jest przeznaczona do zabudowy mieszkaniowej, czy możliwa jest rozbudowa budynków, np. w razie planów przekształcenia stodoły w dom. Należy również sprawdzić księgę wieczystą, np. aby wykluczyć służebność.
Źródło: Ustawa o kształtowaniu ustroju rolnego
fot. Katarzyna Sierszeńska
