Umowa handlowa EU i Mercosur: stanowcze „nie” Austrii i wahanie KE

Ministrowie rolnictwa przeciwni umowie z Mercosurem

Burzliwa dyskusja na temat umowy handlowej między krajami Unii Europejskiej a czterema krajami Mercosur, Brazylią, Argentyną, Paragwajem i Urugwajem ożyła na nowo. Wszystko to za sprawą zmiany rządu w Brazylii – prawicowo-populistyczny rząd prezydenta Jaira Bolsonaro nie utrzymywał przyjaznych relacji z UE i jej kluczowymi graczami.  Mimo kilkuletniej przerwy państwa członkowskie sprzeciwiają się sfinalizowaniu umowy, bo ta w obecnym kształcie może mieć katastrofalny wpływ na unijne rolnictwo.

Unijni ministrowie rolnictwa na ostatni spotkaniu w Brukseli sprzeciwili się wznowieniu umowy handlowej UE-Mercosur, informuje Euractiv. Przeciwko umowie wystąpił zwłaszcza austriacki minister rolnictwa, Norbert Totschnig.

"Podczas gdy UE i jej państwa członkowskie stale podnoszą standardy klimatyczne, środowiskowe, dobrostanu zwierząt i społeczne dla produkcji rolnej, umowa w obecnym kształcie nie kładzie koniecznego nacisku na zrównoważoną produkcję rolną" napisano w austriackim stanowisku.

Nie tylko Totschnig, ale i inni ministrowie martwią się, że zawarcie umowy o wolnym handlu z krajami, które są dużymi eksporterami rolnymi, spowoduje, że rodzime produkty na rynku UE zostaną wyparte przez rolno-spożywcze produkty z importu, wytwarzane w warunkach niższego standardu klimatycznego i środowiskowego.

Czy wszyscy ministrowie zakwestionowali umowę?

Podczas konferencji prasowej szwedzki minister rolnictwa, Peter Kullgren potwierdził, że kilka państw członkowskich stanęło w tej sprawie po stronie Austrii. Według innego źródła Euractiv na spotkaniu ministrów za zamkniętymi drzwiami ponad 10 krajów podzieliło obawy Totschniga.

Jeszcze inne źródło zapewnia, że kilka państw członkowskich podkreśla potrzebę wprowadzenia wyrównanych standardów środowiskowych, zrównoważonego rozwoju i zdrowotnych w odniesieniu do importowanych produktów tak, żeby były zgodne z tymi stosowanymi w UE.

Francja i Austria apelują o wprowadzenie zasady wzajemności poprzez klauzule lustrzane, które mają zapewniać stosowanie unijnych przepisów w ramach umowy handlowej z Mercosurem.

"Ograniczanie naszego europejskiego rolnictwa poprzez coraz wyższe standardy przy jednoczesnym imporcie zza oceanu wołowiny czy cukru o niższych standardach nie idzie w parze" podkreślił minister Totschnig.

Komisja Europejska się waha. „To nie do przyjęcia”

Jak powiedział austriacki szef resortu rolnictwa, Komisja Europejska nie przedstawia żadnych sensownych odpowiedzi, jeśli chodzi o kontrolę importu i ochronę rynku wewnątrzunijnego przed zakłóceniami.

Komisja jest niezdecydowana, jeśli chodzi o pomysł włączenia mechanizmu wzajemności we współpracy z Mercosurem. Jak informuje Euractiv, jeden z urzędników UE oświadczył, że włączenie do umowy o wolnym handlu klauzuli lustrzanych jest "środkiem nie do przyjęcia" i dodał, że "w końcu nie chcielibyśmy, aby inni też dyktowali nam, jak mamy regulować nasz rynek".

Co więcej, wypracowanie jakichkolwiek zmian w umowie jest w tym momencie niemal niemożliwe, bo zarówno kraje UE jak i Mercosur osiągnęły już porozumienie w 2019 roku, które jedynie czeka na ratyfikację z obu stron. Komisja Europejska chce podpisać umowę do końca roku.

Renegocjacja całości albo…?

Tym samym umowa nie może być już zmieniona, chyba że w drodze renegocjacji jej całości. Zamiast tego obie strony negocjują obecnie małe zmiany do pierwotnej umowy, które mają dotyczyć kwestii zrównoważonego rozwoju. Niestety, w związku z tym, że poprawki i załączniki nie są częścią głównego tekstu umowy, pole do manewru jest bardzo ograniczone. 

Jak zapewnił Totschnig – wspierany w tej kwestii zarówno przez partie koalicyjne jak i opozycję w austriackim rządzie – „przyrzeka, że nie zaakceptuje niczego poza renegocjacją umowy”.

al na podst. Euractiv
fot. archiwum PWR