Kontrola klasyfikacji tusz wołowych w ubojniach. Jakie wnioski?

IJHARS przeprowadził w 2022 r. kontrolę klasyfikacji tusz wołowych w trakcie 545 wizyt w zakładach ubojowych. Celem kontroli klasyfikacji tusz wołowych wg EUROP było zapewnienie prawidłowego określania klas jakości tusz wołowych w ubojniach, przestrzegania obowiązujących przepisów oraz podnoszenie zaufania społecznego do systemu klasyfikacji. Jakie wnioski z kontroli?

IJHARS przeprowadził 545 wizyt kontrolnych w zakładach ubojowych, w trakcie których sprawdzono poprawność klasyfikacji, którą wykonało 116 rzeczoznawców (80,6% aktywnych rzeczoznawców) na podstawie 20,7 tys. szt. tusz wołowych.

Obowiązek stosowania klasyfikacji tusz wołowych w Polsce dotyczy wszystkich rzeźni, które w ostatnim roku ubiły powyżej 3900 szt. bydła (tj. powyżej 75 szt. tygodniowo średnio w roku). W 2022 r. nadzorem Inspekcji JHARS objęto 68 ubojni bydła (35,1% ubojni działających na terenie kraju).

CZYTAJ WIĘCEJ: Klasyfikacja tusz do poprawy?

Wyniki kontroli klasyfikacji tusz wołowych

Jak wynika z kontroli IJHARS liczba tusz prawidłowo sklasyfikowanych przez rzeczoznawców w 2022 r. pod względem uformowania wynosiła 16 596 szt., (80,2% wszystkich skontrolowanych), a pod względem otłuszczenia 15 788 szt., (76,3%). Według raportu w zakresie czasu nadawania tuszom klas jakości, ustawienia tary na wagach kolejkowych, okresu przechowania protokołów z ustalania klas jakości tusz przez rzeczoznawców nie wykryto żadnych nieprawidłowości.

Z przekazanych informacji wynika, że nie zanotowano również nieprawidłowości w dokumentacji i informacjach przekazywanych dostawcom.

Jakie wykryto nieprawidłowości?

Inspekcja Jakości Artykułów Rolno-Spożywczych stwierdziła nieprawidłowości, które oceniła, jako mieszczące się w granicach błędu.

Wymieniono poniższe niezgodności:

Błędna ocena uformowania dotyczyła 4109 szt. tusz, w tym zawyżona 2809 szt. (13,6% wszystkich skontrolowanych), a zaniżona 1300 szt. (6,3%).
Błędna ocena otłuszczenia dotyczyła 4917 szt. tusz, w tym zawyżona 1764 szt. (8,5% wszystkich skontrolowanych), a zaniżona 3153 szt. (15,2%).
Kategorie umieszczone na tuszach były niezgodne z dokumentacją zakładową oraz stanem faktycznym w przypadku 27 tusz (0,2% kontrolowanych) w 2 ubojniach (2,9% nadzorowanych).
Klasy jakości tusz były ustalane bez aktualnego uprawnienia przez 5 osób.
Nieprawidłowa obróbka lub prezentacja dotyczyła 311 tusz (1,5% kontrolowanych).
Nieprawidłowe znakowanie klasą jakości handlowej stwierdzono w przypadku 373 szt. tusz, (1,8% kontrolowanych).
Dokumentowanie czynności ustalania klas jakości tusz przez rzeczoznawców było nieprawidłowe w 1 ubojni, (1,4% nadzorowanych).
Niezgodne z dokumentacją zakładową klasy jakości umieszczone na tuszach, stwierdzono w odniesieniu do 35 tusz (0,2% kontrolowanych) w 1 ubojni (1,5% nadzorowanych).
Wykryto brak kwartalnej informacji o liczbie uzyskanych tusz lub nieterminowe jej przesłanie do właściwego wojewódzkiego inspektoratu w 3 ubojniach, (4,4% kontrolowanych).
Wagi, używane do ustalania masy tusz, posiadały nieaktualne cechy legalizacji w 2 ubojniach (2,9% kontrolowanych).

Struktura tusz wołowych w klasyfikacji EUROP

Z danych przesłanych przez ubojnie do WIJHARS wynika, że w 2022 r. w kraju poddano ubojowi 1810,1 tys. szt. bydła, w tym w nadzorowanych ubojniach ubito 1702,8 tys. szt. bydła, tj. 94,1% całkowitego uboju bydła w Polsce. Klasyfikacji poddano 1681,1 tys. szt. tusz wołowych, tj. 98,7% bydła ubitego w nadzorowanych rzeźniach. Największy udział 54,99% stanowiły tusze w klasach uformowania O - umięśnienie dość dobre oraz 23,97% w klasie R - umięśnienie dobre. Pod względem otłuszczenia największy udział miały tusze w klasie 2 – otłuszczenie małe (44%) oraz 3 – otłuszczenie średnie (31,21%). Wskazuje to nadal na duży udział rasy hf w strukturze uboju w porównaniu do typowych ras mięsnych, które zwykle uzyskują klasy od R do U. Liczba tusz poddanych klasyfikacji stale rośnie (92,8% w 2022 r.). W 2021 r. udział bydła zakupionego z wykorzystaniem wyników klasyfikacji wynosił już 69,2% bydła ubitego w kraju, a w 2022 r. zmniejszył się o 0,4 punktu procentowego do 68,8%.