Polska jest potentatem w świecie w uprawie rzepaku i produkcji oleju rzepakowego. W 2022 r. rzepak zasiany był na ok. 1,1 mln ha, a zebrano ponad 3,7 mln t rzepaku. Aż 60% naszego eksportu produktów rzepakowych stanowi śruta rzepakowa. Te liczby powodują, że jesteśmy 3. producentem rzepaku w UE i potentatem w produkcji pasz rzepakowych, tj. poekstrakcyjnej śruty rzepakowej oraz makuchu rzepakowego. Produkujemy rocznie ok. 1,4 mln t śruty, z czego ok. połowy eksportujemy. Mamy więc sporo znakomitych pasz białkowych, których niestety stosujemy za mało w dawkach pokarmowych, w tym dla krów mlecznych. Eksportujemy śrutę rzepakową, którą mamy w kraju w dużych ilościach i znakomitej jakości, a importujemy śrutę sojową, do której mamy wiele zastrzeżeń (wysoka cena, GMO itp.).
W ostatnich latach obserwuje się jednak znacznie większe zainteresowanie paszami rzepakowymi w żywieniu krów, co wynika z lepszego poznania ich wartości, a także z wysokich cen śruty sojowej. Hodowcy krów przekonali się, że można je żywić bardzo dobrze i efektywnie dawkami całkowicie pozbawionymi śruty sojowej, że w dawce dla krowy może znaleźć się 4–5 kg pasz rzepakowych.
Zdrowa pasza dla krów
Wątpliwości dotyczące stosowania pasz rzepakowych pochodzą z przeszłości, gdy uprawiano odmiany z podwyższoną zawartością glukozynolanów oraz kwasu erukowego. Nasiona polskich odmian rzepaku mają najniższą zawartość glukozynolanów spośród wszystkich krajów UE, a glukozynolany w śrucie są na takim poziomie, że nawet wspomniane 4–5 kg śruty w dawce nie stanowi żadnego zagrożenia dla zdrowia krowy, a opinie o jej szkodliwości nie mają żadnych potwierdzeń naukowych. Śruta rzepakowa zawiera 36–38%, natomiast makuchy rzepakowe 30–34% białka ogólnego. Obie pasze są dobrym źródłem metioniny oraz cystyny, której brakuje w innych paszach dla krów. Z kolei w porównaniu ze śrutą sojową zawierają mało lizyny.
Śruta rzepakowa czy śruta sojowa?
Za stosowaniem śruty rzepakowej w żywieniu krów mlecznych przemawia:
- większa zawartość metioniny, podstawowego aminokwasu dla produkcji mleka;
- większa zawartość białka by-pass (mniejsza podatność białka na rozkład w żwaczu);
- większa efektywność wykorzystania białka w syntezie białka mleka;
- krowy żywione dawkami z udziałem śruty rzepakowej lepiej wykorzystują jej aminokwasy do syntezy białka mleka;
- niższa cena 1 kg białka;
- krajowe odmiany rzepaku nie są odmianami GMO.
Śruta rzepakowa jest więc lepszą paszą dla krów niż śruta sojowa. O lepszym wykorzystaniu białka dawek z jej udziałem świadczy często niższa niż w przypadku śruty sojowej zawartość mocznika w mleku. Na podstawie zawartości białka ogólnego, 1 kg śruty rzepakowej jest równoważny 770 g śruty sojowej. Podane argumenty powinny zachęcać do szerszego stosowania pasz rzepakowych.
Więcej na ten temat podczas VIII Forum Rolników i Agrobiznesu w Poznaniu już 28 listopada! Zapisz się na forum.topagrar.pl
