Trwa wypłata zaliczek na poczet płatności bezpośrednich i ekoschematów. ARiMR planuje do końca listopada przekazać rolnikom 10 mld zł, aby od grudnia rozpocząć wypłatę płatności końcowych. Jedynym z ekoschematów, którego stawek jeszcze nie poznaliśmy jest dobrostan zwierząt. Stawki będą znane w kwietniu przyszłego roku.
- Na razie wypłacono ponad 1,5 mld zł. Z tej kwoty blisko 1,1 mld zł to zaliczki w ramach płatności bezpośrednich, które trafiły do 91 tys. rolników - podała ARiMR w piątek, 17 października.
Duże zmiany w statystykach
W porównaniu do ubiegłego roku można zauważyć trzy istotne kwestie. Pierwsza dotyczy rolników, którzy zadeklarowali realizację ekoschematów bez dobrostanu zwierząt. Liczba rolników realizujących w ogóle jakiekolwiek ekoschematy w porównaniu do ubiegłego roku spadła o 91 tys. czyli 22 proc. Drugą wartością, która może solidnie zaskoczyć dotyczy płatności dla małych gospodarstw. W tym roku o tę płatność wnioskowało ponad 507 tysięcy wniosków, podczas gdy rok temu było ich nieco ponad 200 tysięcy. Spory wzrost może wynikać ze spadku liczby rolników realizujących ekoschematy. Do ich realizacji mogą zniechęcać za wysokie wymagania, czy możliwość kontroli w gospodarstwie. W oczy również rzucają się dane, które pokazują spadek liczby rolników w sumie ubiegających się o dopłaty. W tym roku rolnicy złożyli o 18 tys. wniosków mniej niż w zeszłym roku.
Przypomnijmy, że w tym roku nie można było wnioskować o więcej niż dwa ekoschematy na jednej działce, ponadto był limit do 300 ha, więc proporcje w liczbie złożonych wniosków na praktyki i ekoschematy, chcąc nie chcąc, musiały się zmienić.
Stawki za ekoschematy 2025
Ekoschemat „Rolnictwo węglowe i zarządzanie składnikami odżywczymi” – stawki 2025 1 pkt 87,18 zł
- Ekstensywne użytkowanie TUZ z obsadą zwierząt 5 pkt – 437,60 zł/ha (435,10 zł/ha za 2024 r.)
- Międzyplony ozime lub wsiewki śródplonowe 5 pkt – 437,60 zł/ha (435,10 zł/ha za 2024 r.)
- Opracowanie i przestrzeganie planu nawożenia – wariant podstawowy 1 pkt – 87,52 zł zł/ha (87,02 zł/ha za 2024 r.)
- Opracowanie i przestrzeganie planu nawożenia 3 pkt – 262,56 zł/ha (261,06 zł/ha za 2024 r.)
- Zróżnicowana struktura upraw – 233,13 zł/ha (225,01 zł/ha za 2024 r.)
- Wymieszanie obornika w 12h 2 pkt– 175,04 zł/ha (174,04 zł/ha za 2024 r.)
- Stosowanie nawozów naturalnych płynnych innymi metodami niż rozbryzgowo 3 pkt – 262,56 zł/ha (261,06 zł/ha za 2024 r.)
- Uproszczone systemy uprawy 3 pkt – 262,56 zł/ha (251,94 zł/ha za 2024 r.)
- Wymieszanie słomy z glebą 1 pkt – 87,52 zł/ha (134,60 zł/ha za 2024 r.)
Obszary z roślinami miododajnymi – 931,07 zł/ha (898,66 zł/ha za 2024 r.)
Integrowana Produkcja Roślin:
- uprawy sadownicze – 1185,24 zł/ha
- uprawy jagodowe – 1069,41 zł/ha
- uprawy rolnicze – 505,18 zł/ha
- uprawy warzywne – 1069,41 zł/ha
Biologiczna uprawa:
- Mikrobiologiczne środki ochrony roślin – 310,88 zł/ha
- Nawozowe produkty mikrobiologicznych – 87,52 zł zł/ha
Materiał siewny:
- zboża i ich mieszanki – 104,15 zł/ha
- rośliny strączkowe – 168,93 zł/ha
- ziemniaki – 436,76 zł/ha
Retencjonowanie wody na TUZ-ach – 245,98 zł/ha (244,57 zł/ha za 2024 r.)
Grunty wyłączone z produkcji – 437,57 zł/ha (422,34 zł/ha za 2024 r.)
Ilu rolników wnioskowało o ekoschematy w 2025 r. i w 2024 r.?
Dane zaprezentowane w tabeli pokazują sporo tendencji, które zwykle wynikają z wyższych/niższych korzyści finansowych, koniecznego zaangażowania, skomplikowania praktyki i jej wymagań.
Największe spadki w ekoschematach
Wymieszanie słomy z glebą – spadek rok do roku wynosi aż 108 909 rolników. W 2024 r. był to najczęściej wybierany ekoschemat. W tym roku było znacznie mniejsze zainteresowanie, prawdopodobnie z powodu zmian punktacji i spadku wysokości płatności.
Opracowanie i przestrzeganie planu nawożenia – tu obserwujemy spadek o 10 173, a w wariancie z wapnowaniem z kolei o 2 080. Wśród przyczyn można się doszukiwać dość skomplikowanego procesu dokumentowania informacji dot. zabiegów i konieczności regularności prowadzenia. Stawka szczególnie tego pierwszego nie jest zbyt wysoka w porównaniu z poniesionym nakładem.
Międzyplony ozime/wsiewki śródplonowe w tej praktyce spadek wynosi 6 278. Rolnicy mogli wybierać inne działania łatwiejsze w realizacji lub korzystniejsze finansowo. Ten rok ponadto nie był łatwy i rolnicy mogli się obawiać, że nie zmieszczą się w wymaganych terminach utrzymania pokrywy na polu. Otrzymaliśmy sporo pytań w tym zakresie "co jeśli pogoda nie pozwoli".
Sporo spadła liczba wnioskujących rolników o ekoschemat zróżnicowana struktura upraw – o 5 160, podobnie jak ekstensywne użytkowanie TUZ z obsadą zwierząt (-3 653), szczególnie dziwi ten ostatni, gdyż stawka jest dość wysoka (437,60 zł/ha). Jednak jeżdżąc po Polsce, ze świeczką szukać krów pasących się na pastwiskach.
Największe wzrosty w ekoschematach
Widać wyraźny wzrost zainteresowania rolników uproszczonymi systemami upraw, liczba rolników wnioskujących o ten ekoschemat wzrosła o 16 594. Rolnicy z pewnością zauważają plusy tej metody uprawy, zarówno pod względem mniejszej utraty wody z gleby, ale również mniejszych nakładów np. na paliwo, ale również mniejszej liczby wyjazdów w pole, a więc i pracochłonności.
Obserwujemy również znaczący wzrost liczby rolników ubiegających się o ekoschemat stosowanie płynnych nawozów naturalnych innymi metodami niż rozbryzgowo – wzrost o 14 942. W tym przypadku nie zmieniła się stawka, więc może to wskazywać na rosnącą dostępność technologii (np. aplikatorów doglebowych) oraz możliwości wnioskowania o mniejszą liczbę ekoschematów na jednej działce, a stawka jest dość atrakcyjna w porównaniu do włożonego wysiłku w zabieg, który i tak rolnik musiałby wykonać posiadając taki sprzęt.
Ponadto te dwa powyższe ekoschematy można było łączyć, co dawało sporą stawkę na hektar.
Wzrosła również liczba wniosków złożonych na retencjonowanie wody na TUZ o 4 927 (dołączono grunty na GAEC2). Duże zainteresowanie również widoczne było w przypadku nowego ekoschematu materiał siewny elitarny/kwalifikowany, który postanowiło realizować 21 289 rolników (łącznie dla zbóż, strączkowych i ziemniaków).
