Nowe ogniska HPAI w Europie budzą niepokój
Jak donoszą różne media w ostatnich tygodniach na terenie trzech państw członkowskich UE pojawiły się nowe ogniska grypy ptaków u drobiu, mówiąc dokładniej chodzi o podtyp wirusa H5N1. Donosi o tym też Główny Lekarz Weterynarii w swoim komunikacie z 5 września. Chodzi m.in. o:
- Bułgarię – trzy ogniska potwierdzone 25 sierpnia,
- Niemcy – jedno ognisko potwierdzone 2 września,
- Portugalię – jedno ognisko potwierdzono 2 września.
Według raportu WOAH (Światowej Organizacji Zdrowia Zwierząt) w Bułgarii grypa ptaków H5N1 zaatakowało trzy fermy drobiu, gdzie utrzymywano łącznie 28 000 ptaków. Tymczasem w Portugalii wirus H5N1 był stwierdzony w stadzie, liczącym aż 257 650 tuczonych kaczek w miejscowości Samora Correia (centralna część kraju). W gospodarstwie padło ponad tysiąc ptaków, a pozostałe zostały zutylizowane. Z kolei w Niemczech ognisko wykryto w stadzie kur niosek w miejscowości Hadenfeld (Szlezwik-Holsztyn) – 100 ptaków padło, a ponad 2700 zostało wybitych. Źródło zakażenia w obu przypadkach pozostaje nieznane.
Dodatkowo przypadki H5N1 potwierdzono u dzikich ptaków m.in. w Belgii, Holandii, Norwegii, Hiszpanii i Francji. Przypomnijmy, że inna choroba, która dręczy hodowców drobiu to rzekomy pomór drobiu (ND). Kiedy było zgłoszone ostatnie ognisko?
GIW apeluje do hodowców drobiu
W związku z rosnącą dynamiką szerzenia się wirusa Główny Lekarz Weterynarii ostrzega hodowców przed lekceważeniem zagrożenia i przypomina o konieczności:
- ścisłego przestrzegania zasad bioasekuracji,
- ochrony pasz i wody przed dostępem dzikiego ptactwa,
- stałego monitorowania stanu zdrowia stada,
- niezwłocznego zgłaszania podejrzanych objawów do Inspekcji Weterynaryjnej.
Jak podkreśla GIW, wdrożenie i utrzymanie wysokiego poziomu bioasekuracji jest najskuteczniejszą formą ochrony gospodarstw przed chorobą.
Grypa ptaków powraca cyklicznie
Analizując dane zarówno WOAH, jak i GIW, można stwierdzić, że grypa ptaków nie znika całkowicie – wirus „krąży” w populacji dzikich ptaków i powraca falami. W Polsce i całej Europie można zaobserwować wyraźną sezonowość:
- Listopada – styczeń à to moment, kiedy ryzyko pierwszych ognisk zaczyna gwałtownie rosnąć. Wynika to z jesiennych migracji dzikiego ptactwa i możliwości zawleczenia wirusa do kraju.
- Luty – kwiecień à to okres największego zagrożenia. Właśnie wtedy obserwuje się najwięcej ognisk w hodowlach, bo jest szczyt fali choroby.
- Maj – czerwiec à ryzyko zaczyna maleć, ponieważ kończy się sezon migracyjny, a wyższe temperatury ograniczają przeżywalność wirusa w środowisku.
- Lipiec – wrzesień à to, można powiedzieć, najbezpieczniejszy czas w roku. W tym okresie grypa ptaków wyraźnie wycisza się, a nowe ogniska na fermach są rzadkością (choć możliwość nigdy nie jest znikoma).
- Październik à zagrożenie ponownie zaczyna rosnąć. Kolejna fala choroby startuje wraz z jesiennymi migracjami ptaków.
Ostatnie lata potwierdzają ten wzorzec:
- 2021 r. – rekordowe 403 ogniska w Polsce, kulminacja marzec-kwiecień (łączna liczba drobiu w ogniskach ponad 14,2 mln szt.),
- 2022 r. – 68 ognisk, fala krótsza, ale podobna w przebiegu (ok. 2,07 mln ptaków),
- 2023 r. – znów 68 ognisk, sezon łagodniejszy, szczyt w lutym i marcu (ok. 1,03 mln ptaków),
- 2024 r. – 50 ognisk (ok. 3,23 mln ptaków),
- 2025 r. – 85 ognisk do 2 maja br., głównie w lutym i marcu, najwięcej w Wielkopolsce (ok. 8,04 mln ptaków).
Patrząc na te dane, nie ma wątpliwości: wraz z jesiennymi migracjami dzikiego ptactwa ryzyko powrotu HPAI do Polski wyraźnie rośnie.
Polska jest wolna od HPAI. Jak długo?
Jeszcze na początku lata (5 czerwca 2025 r.) WOAH oficjalnie przywróciła Polsce status kraju wolnego od HPAI. Było to możliwe dzięki opanowaniu serii ognisk, które dotknęły m.in. największe fermy drobiu w Wielkopolsce. Jednak nowe zakażenia w Europie pokazują, że ten status może być chwilowy.
Dlatego najbliższe tygodnie będą kluczowe. Jeśli wirus zostanie ponownie zawleczony do Polski, może dojść do powtórki scenariusza z początku roku. Szczególnie zagrożone są województwa o największej koncentracji ferm drobiu: Wielkopolskie, Mazowieckie, Lubuskie i Łódzkie.
Jak przygotować gospodarstwo na powrót grypy ptaków?
Na podstawie zaleceń GIW przygotowaliśmy krótką checklistę dla hodowców:
Zabezpiecz fermę przed HPAI:
- Karmienie i pojenie drobiu wyłącznie pod dachem.
- Ochrona paszy i wody przed dostępem dzikiego ptactwa.
- Stosowanie mat dezynfekcyjnych i punktów sanitarno-ochronnych.
- Ograniczenie ruchu osób i pojazdów między budynkami.
- Zmiana odzieży i obuwia ochronnego przy wejściu na teren fermy.
- Zgłaszanie wszelkich niepokojących objawów do powiatowego lekarza weterynarii.
To podstawowe zasady, które mogą realnie zminimalizować ryzyko pojawienia się wirusa w gospodarstwie.
Na podst. GIW, WATT Poultry, WOAH
