Kontrole w gospodarstwach rolnych - jakie zmiany?
W Dzienniku Ustaw, 7 lutego 2023 roku, opublikowano rozporządzenie Rady Ministrów, gdzie przyjęto nowy program działań, skupionych na zmniejszeniu zanieczyszczenia wód azotanami, które pochodzą ze źródeł rolniczych. Nowy akt prawny zaczął obowiązywać kolejnego dnia. Co się zmieniło w porównaniu do Programu, który obowiązywał rolników od 2020 roku?
Zmiany dotyczą:
- zastosowania elastycznego wiosennego terminu nawożenia,
- aktualizacji wskaźników produkcji nawozów naturalnych i zawartego w nich azotu,
- sposobu obliczania maksymalnych dawek nawozów azotowych,
- dodania równoważników nawozowych dla ścieków przeznaczonych do rolniczego wykorzystania i komunalnych osadów ściekowych.
Kogo obowiązuje program:
- podmioty prowadzące produkcję rolną, w tym działy specjalne produkcji rolnej,
- podmioty prowadzące działalność, w ramach której są przechowywane odchody zwierzęce lub stosowane nawozy.
Kto może kontrolować i co podlega kontroli?
Do kontroli stosowania się do Programu, powołane są organy Inspekcji Ochrony Środowiska, a kontroli podlega:
- stosowanie nawozów na glebach zamarzniętych, zalanych wodą, nasyconych wodą lub przykrytych śniegiem,
- rolnicze wykorzystanie nawozów w pobliżu wód powierzchniowych,
- rolnicze wykorzystanie nawozów na terenach o dużym nachyleniu,
- okresy nawożenia,
- warunki przechowywania nawozów naturalnych oraz postępowanie z odciekami,
- dawki i sposoby nawożenia azotem,
- plany nawożenia azotem,
- stosowane maksymalne dawki azotu.
Zobacz także: Poferment do rolniczego wykorzystania - jakie wymogi w programie azotanowym?
Dokumenty podlegające kontroli:
- ewidencja zabiegów agrotechnicznych związanych z nawożeniem azotem (data zastosowania nawozu, rodzaj uprawy i powierzchnia uprawy, na której został zastosowany nawóz, rodzaj zastosowanego nawozu, zastosowana dawka nawozu,
- termin przyorania nawozu naturalnego, w przypadku zastosowania tego nawozu na terenie o dużym nachyleniu)
- plan nawożenia azotem lub obliczenia maksymalnych dawek azotu,
- umowy, o których mowa w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu, tzn. umowy, zawarte w formie pisemnej, dotyczące zbycia nawozów naturalnych do bezpośredniego rolniczego wykorzystania,
- dokumenty, w których, zgodnie z ust. 2 rozdziału 1.3. Programu działań, dokumentuje się termin zbioru, datę stosowania nawozu, zastosowane nawozy i ich dawkę oraz termin siewu jesiennej uprawy,
- mapy, szkice działek z zaznaczeniem lokalizacji pryzmy oraz daty złożenia obornika w danym roku na danej działce, w sytuacji czasowego przechowywania obornika bezpośrednio na gruntach rolnych.
Co w przypadku wykrycia nieprawidłowości? Jakie kary dla rolnika?
Jeżeli zostaną stwierdzone nieprawidłowości w stosowaniu się do Programu azotanowego, to zgodnie z ustawą Prawo wodne, organ IOŚ, może wydać następujące decyzje:
- nakazać usunięcie w określonym terminie nieprawidłowości stwierdzonych w trakcie kontroli lub
- ustalić obowiązek uiszczenia opłaty oraz jej wysokość.
Wysokość kar nakładanych na rolnika:
- stosowanie nawozów niezgodnie z Programem działań (maksymalna stawka opłaty – 2 636,02 zł),
- przechowywanie nawozów naturalnych niezgodnie z ww. Programem (maksymalna stawka opłaty – 3 954,04 zł),
- prowadzenie dokumentacji realizacji programu działań niezgodnie z przepisami (maksymalna stawka opłaty – 659,00 zł),
- brak planu nawożenia azotem, jeżeli jest wymagany (maksymalna stawka opłaty – 659,00 zł)
oprac. Patrycja Bernat
na podst: Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku
Fot: Canva
