Wielu rolników nie zdaje sobie sprawy, że każda taka zmiana ma wpływ na ich status ubezpieczeniowy. Brak zgłoszenia w terminie może skutkować problemami z ciągłością ubezpieczenia, a nawet koniecznością zwrotu świadczeń.
Sprzedaż i kupno ziemi: kiedy należy zgłosić zmianę w KRUS?
Zarówno nabywca, jak i sprzedający gospodarstwo mają obowiązek poinformować KRUS o zmianie w ciągu 14 dni od daty zawarcia umowy sprzedaży lub przekazania gospodarstwa. Zgłoszenie należy złożyć w najbliższej jednostce terenowej KRUS, właściwej ze względu na miejsce położenia gospodarstwa. Do wniosku należy dołączyć m.in. kopię aktu notarialnego lub umowy przeniesienia własności, czy aktualny wypis z ewidencji gruntów (lub inne dokumenty potwierdzające powierzchnię użytków).
Co dzieje się z ubezpieczeniem po sprzedaży gospodarstwa?
Sprzedaż całego gospodarstwa oznacza, że rolnik traci podstawę do dalszego ubezpieczenia w KRUS.
W takiej sytuacji:
- ubezpieczenie rolnicze ustaje z dniem zbycia gospodarstwa,
- rolnik powinien zgłosić się do ZUS lub innego systemu ubezpieczeniowego, jeśli podejmuje działalność poza rolnictwem.
Przeczytaj także: Kobiety w KRUS – jakie prawa i świadczenia przysługują rolniczkom?
W przypadku sprzedaży tylko części gospodarstwa ubezpieczenie może zostać utrzymane, jeśli rolnik nadal posiada i prowadzi grunty o łącznej powierzchni co najmniej 1 ha przeliczeniowego.
Zakup gospodarstwa a prawo do ubezpieczenia w KRUS
Nowy właściciel gospodarstwa, który chce podlegać ubezpieczeniu w KRUS, musi spełnić określone warunki.
Przede wszystkim:
- musi prowadzić działalność rolniczą na własny rachunek,
- powierzchnia użytków rolnych musi wynosić co najmniej 1 ha przeliczeniowy,
- nie może podlegać innemu obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu (np. z tytułu pracy na etacie lub działalności gospodarczej, chyba że spełni warunki tzw. podwójnego ubezpieczenia).
Rolnik, który nabywa ziemię, powinien złożyć w KRUS wniosek o objęcie ubezpieczeniem społecznym rolników, dołączając odpowiednie dokumenty. Kasa ma prawo sprawdzić faktyczne prowadzenie działalności rolniczej i stan gruntów.
Jeśli rolnik po sprzedaży gruntów nadal prowadzi działalność rolniczą w gospodarstwie o powierzchni równej 1 ha przeliczeniowemu lub poniżej 1 ha przeliczeniowego (ponieważ nie zbył całej ziemi), to może ubezpieczyć się w KRUS na wniosek, czyli dobrowolnie.
Ubezpieczenie w KRUS domowników i członków rodziny
Wraz z nabyciem lub sprzedażą gospodarstwa zmienia się również sytuacja osób współpracujących w gospodarstwie – np. małżonka, dzieci czy rodziców.
Rolnik powinien zgłosić w KRUS każdą zmianę dotyczącą:
- liczby osób pracujących w gospodarstwie,
- zaprzestania współpracy (np. w wyniku przeprowadzki lub podjęcia pracy poza rolnictwem),
- rozpoczęcia współpracy nowych członków rodziny.
Zaniechanie takiego zgłoszenia może skutkować nieporozumieniami przy ustalaniu prawa do świadczeń (np. wypadkowych czy emerytalnych).
Zmiana właściciela a składki KRUS
Po sprzedaży gospodarstwa dotychczasowy właściciel nie opłaca już składek KRUS, natomiast nowy właściciel ma obowiązek rozpocząć ich opłacanie od miesiąca, w którym został objęty ubezpieczeniem. Warto pamiętać, że składki KRUS nie przechodzą automatycznie na nabywcę gospodarstwa – każdy rolnik posiada własny indywidualny tytuł ubezpieczenia.
Podsumowując, kupno lub sprzedaż gospodarstwa to nie tylko kwestia notarialna, ale też zmiana w obowiązkach wobec KRUS. Każdy rolnik powinien zgłosić zmianę własności w terminie 14 dni, zaktualizować dane o gospodarstwie i domownikach, aby zadbać o ciągłość ubezpieczenia. Dzięki terminowym zgłoszeniom i prawidłowej dokumentacji można uniknąć niepotrzebnych komplikacji oraz zachować pełne prawo do świadczeń z KRUS.
Źródło: KRUS
fot. Archiwum Redakcji
