Czy duże okna w budynkach generują tylko wyższe koszty? Niekoniecznie! Coraz wyższe standardy termoizolacyjności okien sprawiają, że w porównaniu z sąsiadującymi z nimi ścianami różnica w parametrach nie jest duża. To działa w dwie strony, także latem, kiedy intensywne promieniowanie słoneczne szybko może podnieść temperaturę wewnątrz domu. Są jednak sposoby na skuteczne ograniczenie tego zjawiska.
Energooszczędne okna
Energooszczędność okna to przede wszystkim zdolność do minimalizowania strat energii cieplnej. Wybierając okno, należy zwrócić szczególną uwagę na współczynnik Uw, czyli przenikalność cieplną całego okna. Maksymalną dopuszczalną wartość tego parametru określają warunki techniczne (przepisy budowlane). Obecnie współczynnik Uw nie może być gorszy niż 0,9 W/m²K dla okien. Współczynnik Uw to wypadkowa parametrów Ug oraz Uf. Ug to współczynnik przenikania ciepła przez szybę. Nowoczesne okna mają ten współczynnik na poziomie 0,5 W/(m²·K), co można porównać pod względem izolacyjności do pustaka ceramicznego o grubości 25 cm + 5 cm białego styropianu! Z kolei wskaźnik Uf obrazuje nam, ile ciepła ucieka przez ramę okna. Zgodnie z deklaracją producenta przykładowe okno ma ten współczynnik na poziomie Uf = 1,1 W/(m²·K).
Według przepisów (warunki techniczne WT 2021) nie możemy projektować ścian o parametrze gorszym niż 0,3 W/(m²·K). Zatem z czego zaprojektować ścianę, by ta spełniała taki parametr:
- pustak ceramiczny o grubości 25 cm + 20 cm styropianu; U = 0,17 W/(m²·K)
- beton komórkowy o grubości 25 cm + 15 cm styropianu; U = 0,19 W/(m²·K)
- beton komórkowy o grubości 25 cm + 20 cm styropianu; U = 0,15 W/(m²·K)
- pustak typu silka o grubości 25 cm + 20 cm styropianu; U = 0,18 W/(m²·K)
Test słońca
Znając parametry U dla ściany oraz Uw dla okna, możemy zauważyć, że przez okno ucieka 3–4 razy więcej energii niż przez ścianę, co w praktyce nie jest do końca prawdą – zauważa Roman Lis, ekspert z biura architektonicznego Dissinn Architekci.
Należy pamiętać, że gdy zamontujemy okna od strony południowej, słońce ogrzeje pomieszczenie lepiej przez okno niż przez ścianę, dzięki czemu możemy mówić o uzysku darmowej energii ze słońca, które przechodzi przez szybę do pomieszczenia.
Z analiz biura architektonicznego wynika, że dla okna o wymiarach 7,2 × 2,4 m i powierzchni szyby 13,82 m2, zlokalizowanego w stronę południową w Poznaniu, bilans zysków i strat przez cały sezon grzewczy wynosi +1329 kWh. A dla okna o wymiarach 3,6 × 2,4 m i powierzchni szyby 6,05 m2 bilans zysków i strat w ciągu całego sezonu grzewczego wynosi +508 kWh.
Promienie słoneczne przepuszczane przez okna od strony południowej pomagają w ogrzewaniu wnętrza domu. Dzieje się tak dlatego, że słońce jest na południu przez większość dnia, a okna na tej stronie domu pochłaniają ciepło, co wpływa korzystnie na bilans zysków i strat energii do ogrzania domu.
Duże okna na plusie
Z analizy wynika, że wraz z większym oknem bilans zysków i strat jest większy. Inaczej mówiąc, wraz z większym oknem koszty ogrzewania pomieszczenia/domu obniżą się. Śledząc poszczególne miesiące, możemy zauważyć, że w grudniu i styczniu (nie ma znaczenia wielkość okna) bilans jest ujemny, tzn. więcej energii przez okna ucieknie, niż słońce nam dogrzeje pomieszczenie. W kolejnych miesiącach, tzn. lutym, marcu, kwietniu, październiku, listopadzie bilans jest dodatni.
W całym sezonie grzewczym przy dużych oknach zyskujemy 1329 kWh, a przy oknie o połowę mniejszym zyskujemy już tylko 508 kWh. Dlaczego tylko tyle? Odpowiedź jest prosta. W oknie większym jest więcej szyby niż w oknie mniejszym. Inaczej mówiąc, montując okno, warto przeanalizować stosunek wielkości szyby do całego okna. Im większy procent, tym zyski ciepła będą większe. W badanym przez specjalistę przykładzie dużym oknie 80% zajmuje szyba, a w mniejszym już tylko 70%.
Warto przed budową lub remontem domu zweryfikować, na ile opłacalna dla domowego budżetu będzie inwestycja w zjawiskowe przeszklenia.
Żaluzje na duże okna
Współczesny dom coraz częściej staje się przestrzenią otwartą na światło i zieleń, dlatego coraz większe znaczenie mają rozwiązania, które pozwalają to światło kontrolować. Duże przeszklenia dają poczucie przestrzeni, ale bez odpowiednich osłon mogą prowadzić do przegrzewania wnętrz i zwiększonego zużycia energii. Skutecznym sposobem są osłony zewnętrzne, takie jak żaluzje fasadowe czy screeny, które zatrzymują promienie słoneczne jeszcze przed szybą, ograniczając ilość ciepła przenikającego do środka.
Nowoczesne osłony to już nie tylko bariera przed słońcem, ale inteligentny element architektury. Zintegrowane z czujnikami pogodowymi i systemami automatyki potrafią samoczynnie reagować na zmianę nasłonecznienia czy temperatury. W praktyce oznacza to realne oszczędności energii, latem niższe rachunki za klimatyzację, a zimą za ogrzewanie, a także wyższy komfort użytkowania przez cały rok.
Ideę ochrony przed słońcem coraz częściej rozszerzają także pergole. Jako przedłużenie tarasu lub salonu tworzą przyjemny półcień, który pozwala korzystać z przestrzeni zewnętrznej nawet w upalne dni. To przykład jak architektura i technologia mogą wspólnie budować dom naprawdę zwrócony ku słońcu.
