Jak wyjaśnia Katarzyna Radziejewska, kierownik Działu Nadzoru Fitosanitarnego w PIORiN w Poznaniu, kwestia paszportów roślin w przypadku ziemniaka nie jest jednolita.
- Sadzeniaki wymagają etykiety - paszportu.
- Ziemniaki towarowe, jeżeli mają być przemieszczane do innych krajów Unii Europejskiej, muszą posiadać paszport roślin.
- Eksport do państw trzecich wiąże się dodatkowo z koniecznością uzyskania świadectwa fitosanitarnego, a procedura jest zależna od wymogów kraju odbiorcy.
Każda z tych sytuacji to osobne procedury, różniące się szczegółami i wymaganiami formalnymi.
Kontrole w uprawie ziemniaka
Jak co roku, w okresie wegetacji i zbiorów prowadzone są urzędowe kontrole upraw ziemniaków - zarówno nasiennych, jak i towarowych. Ich celem jest sprawdzenie obecności najgroźniejszych bakterii:
- bakteriozy pierścieniowej ziemniaka oraz
- śluzaka ziemniaka.
Zobacz także: Przy 30 gr/kg rolnik się wykolei. Nie pokryje nawet kosztów uprawy ziemniaka
Kontrole obejmują gospodarstwa:
- zgłaszające plantacje do urzędowej kwalifikacji (w celu wydania paszportów),
- objęte kwarantanną po wcześniejszych wykryciach,
- wytypowane do monitoringu krajowego prowadzonego w ramach unijnego programu Single Market Programme.
Co się dzieję podczas kontroli?
Podczas kontroli pobierane są próby do badań laboratoryjnych, a także oceniane są objawy występowania innych agrofagów kwarantannowych. Termin poboru prób wynika z biologii bakterii i jest określony w unijnych rozporządzeniach wykonawczych 2022/1194 i 2022/1193.
Czas trwania badań zależy od rodzaju gospodarstwa i jego historii:
- w gospodarstwach z wcześniejszą historią badań lub kwarantanną wyniki mogą być znane w ciągu kilku dni,
- w przypadku plantacji nasiennych lub gospodarstw badanych po raz pierwszy - badania mogą potrwać nawet 6-8 tygodni.
Sprzedaż ziemniaków na rynki zagraniczne
W samej Wielkopolsce jesienią i po zakończeniu zbiorów przeprowadzanych jest ponad 1000 kontroli. Liczba ta zależy od liczby gospodarstw i prób do pobrania. Trudniejsze są próby pobierane bezpośrednio z pola - wówczas inspektorzy w ciągu dnia mogą pobrać tylko kilka. Łatwiejsze i szybsze są kontrole w magazynach.
WIORiN podkreśla, że samo przeprowadzenie badań w gospodarstwie nie jest równoznaczne z możliwością sprzedaży ziemniaków na rynki zagraniczne. W tym przypadku konieczne jest spełnienie dodatkowych wymogów paszportowych lub uzyskanie świadectwa fitosanitarnego, zależnie od tego, czy ziemniaki mają trafić do UE czy poza jej granice.
źródło: WIORiN w Poznaniu
oprac. Agnieszka Sawicka
Fot: Duw/fb
