Kukurydza – podstawowy produkt i problem w Meksyku
Północno meksykański stan Sinaloa jest głównym producentem kukurydzy białej w Meksyku i na świecie. Kukurydza jest podstawowym surowcem do produkcji tortilli – tradycyjnego składnika codziennej diety Meksykanów. Według danych z 2022 roku, Sinaloa uprawiała kukurydzę na ponad 485 tysiącach hektarów ziemi. Kukurydza przynosi rocznie 48 miliardów peso zysku, czyli około 2,8 mld dolarów dla stanu Sinaloa i producentów rolnych.
Niska cena kukurydzy sprawia, że rolnicy są na skraju bankructwa
Jednak w ciągu ostatniego roku ceny kukurydzy spadły o ponad 30% w porównaniu z rokiem poprzednim. Jeszcze w 2022 r. za tonę kukurydzy płacono 7 000 peso meksykańskich za tonę (ok. 400 USD/t), a dzisiaj – nieco ponad 5 000 peso (ok. 290 USD/t). Rolnicy twierdzą, że nie mogą sprzedać swoich zbiorów, które gromadzą w magazynach.
Podobna sytuacja dotyczy pszenicy i sorgo, które są uprawiane w Sinaloi. Rolnicy odnotowują straty rzędu 12 000 peso (prawie 700 USD) na wyprodukowany hektar tych zbóż. Zwiększają się również koszty produkcji ze względu na ceny nawozów, nasion i środków ochrony roślin.
– Uprawa kukurydzy, pszenicy i sorgo czyni je nieopłacalnymi, ponieważ ceny międzynarodowe są niższe od kosztów produkcji – stwierdził Baltazar Valdez, prezes Campesions Unidos de Sinaloa.
Rolnicy czują się oszukani przez rząd prezydenta Lópeza Obradora, który zlikwidował Financiera Rural – instytucję, która udzielała pożyczek rolnikom przez ostatnie 20 lat. López Obrador doprowadził do zakończenia jej działalności w grudniu 2022 roku, a oficjalnie zniknęła w maju bieżącego roku.
Lotnisko stało się „polem bitwy” w protestach rolników
W obliczu tej sytuacji rolnicy podjęli radykalny krok – zablokowali lotnisko w Culiacán. Blokada lotniska, która trwała 48 godzin, spowodowała odwołanie 57 lotów, wpływając na podróże niemal 7,5 tysięcy pasażerów.
#CULIACÁN⚠️????CONTINÚA LA MANIFESTACIÓN DE PRODUCTORES AGRÍCOLAS EN EL AEROPUERTO | El líder Baltazar Valdez envía mensaje a las autoridades????@lopezdoriga @CiroGomezL @CarlosLoret @AristeguiOnline @JesusMartinMx @SGarciaSoto pic.twitter.com/pBt5cKry4L
— Felipe Manzanarez (@femanzanarez) June 14, 2023
Rolnicy protestowali również na drogach i przed urzędami. Rozsypali także zboże w biurach Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi Meksyku.
Que se entienda, este tema es muy grave!@lopezobrador_ no quiere cumplir la ley!!@vmva1950 #Segalmex es otra burla para los productores,
— ҽժղíեɑ シ #ᴇxɪɢɪᴍᴏsǪᴜɪᴍɪᴏs #RDF #LipstickMafia (@Fab_Nini1) June 14, 2023
están estrangulado al campo!!!@JuanGerardoGnd1 @elpaismexico @CarlosLoret @brozoxmiswebs @NewYorker @washingtonpost pic.twitter.com/GgLce3T6ke
Producenci kukurydzy z Sinaloi domagali się od rządu Meksyku gwarantowanej ceny kukurydzy na poziomie 7 000 peso/tonę dla małych i średnich producentów.
W kwietniu rząd federalny ogłosił zakup 1 mln ton kukurydzy po cenie 6 965 peso/tonę, ale tylko od małych producentów, posiadających do 10 hektarów ziemi. Rząd stanu zapowiedział też zakup pół miliona ton kukurydzy od rolników posiadających od 11 do 50 hektarów w celu wycofania zapasów z rynku i podniesienia ceny rynkowej.
Jednak plan ten nie powiódł się, gdy rząd nie doszedł do porozumienia z głównymi firmami skupowymi – Gruma, Minsa i Cargill, kupujących kukurydzę od rolników. Argumentacja tych firm polegała na tym, że zakup zboża po wyższej cenie niż rynkowa wymusiłby podwyżkę końcowej ceny produktów, takich jak tortilla.
A los agricultores de #Sinaloa y #Sonora que protestan en #Culiacan les prometió precios de garantia, hizo lo contrario: destruyó Segalmex y eliminó financiera Rural esos agricultores no tendrán capacidad para producir NADA el próximo año, confiaron en AMLO y fueron ???? pic.twitter.com/ovrIA63mC1
— BajoProtesta #AccesoMedicoJubiladosPemex (@DTanates) June 15, 2023
Prezydent odmawia ustępstw i nazywa rolników szantażystami
Prezydent Andrés Manuel López Obrador natomiast ostro skrytykował rolników za blokadę lotniska i nazwał ich „szantażystami”.
– Nasz rząd nie pozwala na szantaż, a tym bardziej na ludzi przyzwyczajonych do korupcji – powiedział prezydent podczas konferencji prasowej.
Protest rolników na lotnisku zakończył się w czwartek po tym, jak zgodzili się spotkać z gubernatorem stanu Rubénem Rochą, który wezwał rolników do opuszczenia lotniska i skierowania swojego protestu w stronę firm przemysłowych.
– Zachęcam was do wspólnego protestu przeciwko prawdziwym winowajcom, którzy powodują upadek waszych dochodów: Gruma, Cargill i Minsa. Jestem waszym sojusznikiem i będę walczył u waszego boku o uczciwą cenę za waszą pracę – oświadczył gubernator Sinaloa na Twitterze.
Rolnicy zapowiadają, że będą kontynuować swoje działania protestacyjne, dopóki nie uzyskają sprawiedliwej ceny za swoją kukurydzę. Rząd z kolei nie wykazuje chęci do ustępstw lub dialogu.
– Jeśli rząd dalej będzie nas zaniedbywał, najprawdopodobniej w przyszłym roku nastąpi kryzys na rynku kukurydzy, pszenicy i sorgo, które są podstawowymi zbożami zarówno w żywieniu ludzi, jak i zwierząt. Oznacza to, że nie będzie jaj, mięsa… Wszystkich pochodnych produktów, których podstawą paszową jest kukurydza, pszenica i sorgo – powiedział Baltazar Valdez, prezes Campesinos Unidos de Sinaloa.
Konflikt między rolnikami a rządem pokazuje trudności w zapewnieniu bezpieczeństwa żywnościowego w Meksyku. Kukurydza jest nie tylko ważnym źródłem dochodu dla milionów rolników w Meksyku, ale także kluczowym elementem tożsamości kulturowej Meksykanów. Z drugiej strony rząd stara się utrzymać niskie ceny żywności dla konsumentów i ograniczyć import kukurydzy z USA.
Mkh na podst. Reuters, EL PAÍS México, Forbes México, Imagen Agropecuaria, EL IMPARCIAL
Fot. EnvatoElements, Facebook/Héctor Vega
