Zgodnie z rozporządzeniem w sprawie dobrostanu zwierząt i hodowli zwierząt gospodarskich, wszystkie porodówki w Niemczech muszą zostać kompleksowo zmodernizowane do 2036 roku. Nowe wymagania dotyczące porodówek idą w kierunku większej przestrzeni, skrócenia czasu izolacji i wiążą się z wyzwaniami technicznymi. Co to oznacza dla niemieckich hodowców świń? Kluczowe jest wczesne planowanie nawet jeśli ostateczny termin wprowadzenia zmian wydaje się wciąż odległy.
Kluczowy punkt: porodówka
Najnowsze badanie ISN pokazuje, że kojec porodowy stanowi kluczowy problem dla hodowców świń. Jakie jednak konkretne warunki utrzymania będą obowiązywać w porodówkach w przyszłości? Przedstawiamy szczegółowo nowe wymogi niemieckiego Rozporządzenia w sprawie dobrostanu zwierząt i hodowli zwierząt gospodarskich.
Jasny harmonogramy
Nowe wymagania dotyczące porodówek muszą zostać wdrożone w Niemczech najpóźniej do 9 lutego 2036 r. Odpowiednia koncepcja modernizacji lub przebudowy oraz wniosek o pozwolenie na budowę muszą zostać złożone do właściwego organu trzy lata wcześniej, czyli najpóźniej do 9 lutego 2033 r.
Większa swoboda ruchu dla loch
Najważniejsza zmiana dotyczy konstrukcji kojca porodowego. Dotychczas lochy były unieruchamiane w jarzmach porodowych przez cały okres ssania, aby zmniejszyć ryzyko strat spowodowanych przygnieceniem, jednak w Niemczech nie będzie to już dozwolone. Od 2036 roku unieruchomienie będzie dozwolone tylko w czasie okołoporodowym i maksymalnie przez pięć dni. Po tym okresie lochy będą musiały mieć zapewnioną nieograniczoną swobodę ruchu w kojcu porodowym.
Celem krótkiego okresu unieruchomienia jest zapewnienie lochom większej swobody ruchu. Krótkotrwałe unieruchomienie powinno również zmniejszyć ryzyko strat spowodowanych przygnieceniem prosiąt ssących, które jest szczególnie wysokie w pierwszych dniach ich życia. Rezultatem jest gruntowna przebudowa kojców porodowych w kierunku kojców otwartych lub nawet porodów na wolnym wybiegu.
Ponadto, niemieckie rozporządzenie w sprawie dobrostanu zwierząt i hodowli zwierząt gospodarskich określa powierzchnię podłogi. Ma ona mieć co najmniej sześć i pół metra kwadratowego. Oznacza to, że w niemieckich chlewniach nowe kojce porodowe wymagają znacznie więcej miejsca niż pierwotnie zakładano.
Krąg ruchu o średnicy 2 m?
Aby zapewnić losze wystarczającą swobodę ruchu, należy umożliwić jej swobodne obracanie się. Zgodnie z wytycznymi wykonawczymi do rozporządzenia w sprawie dobrostanu zwierząt i hodowli zwierząt gospodarskich, swobodny obrót uznaje się za możliwy, jeśli w obszarze swobodnego dostępu można utworzyć okrąg o średnicy co najmniej równej długości jej ciała.
Często wspominany w tym kontekście krąg ruchu o średnicy dwóch metrów nie jest prawnie określony. Jednak niemieckie wytyczne projektowe wyraźnie odnoszą się do długości ciała lochy: należy uwzględnić średnią długość ciała dorosłej lochy o typowej genetyce, wynoszącą 193 cm. Dlatego niektórzy specjaliści od projektowania i wyposażenia chlewni zalecają wprowadzenie dwóch metrów średnicy dla kręgu ruchu.
Już pierwsze doświadczenia pokazały, że taka strefa ruchu wymaga większej przestrzeni i często nie da się jej funkcjonalnie zintegrować z przepisową powierzchnią kojca wynoszącą 6,5 m².
Co będzie obowiązywać w przyszłości?
Jeżeli locha będzie unieruchomiona w jarzmie przez pierwsze pięć dni po porodzie, będą obowiązywały szczegółowe wymagania dotyczące sposobu zaprojektowania kojca:
- Po zamknięciu jarzmo musi mieć długość co najmniej 220 cm.
- Ważne: Nieograniczona powierzchnia użytkowa podłogi zaczyna się od krawędzi koryta po stronie kojca – nawet jeśli koryto jest podniesione.
- Maciory muszą mieć możliwość leżenia, wstawania, kładzenia się i utrzymywania naturalnej postawy bez żadnych przeszkód.
Ponadto istnieją szczególne wymagania dotyczące konstrukcji podłogi, aby spełniała ona wymogi strefy leżenia:
- Powierzchnia do leżenia w kojcu może mieć stopień perforacji nie większy niż 7% na długości co najmniej 127 cm
- Pierwsze 20 cm za korytem oraz tylna 1/3 zamkniętego jarzma będą wyłączone, aby resztki paszy i odchodów mogły zostać wdeptane lub odprowadzone.
Nowe wymagania dotyczące gniazd dla prosiąt
Nowe rozporządzenie w sprawie dobrostanu zwierząt gospodarskich i hodowli zwierząt nie tylko dokładniej określa strefę przebywania loch w jarzmach, ale także wprowadza wiążące wymogi dotyczące miejsca dla prosiąt ssących.
I tak gniazdo dla prosiąt musi być zaprojektowane tak, aby wszystkie oseski mogły w nim leżeć lub odpoczywać jednocześnie i bez przeszkód – co najmniej w pozycji półbocznej. Nawet pod koniec okresu ssania gniazdo musi być wystarczająco duże, aby zapewnić wystarczającą ilość miejsca dla wszystkich prosiąt. Aby prawidłowo zaprojektować gniazda dla prosiąt, wytyczne projektowe zawierają specjalny wzór, który można wykorzystać do obliczenia minimalnej wielkości gniazda na podstawie średniej wielkości miotu i średniej masy ciała przy odsadzeniu.
Podstawą są indywidualne wskaźniki efektywności fermy. Wielkość miotu mniejsza niż 12 prosiąt jest, zgodnie z niemieckimi wytycznymi, uważana za nierealistyczną, chyba że rolnicy będą mogli ją faktycznie udowodnić. Jeśli w powyższym wzorze użyjemy danych dotyczących średniej wydajności, na przykład 13 odsadzonych prosiąt o masie ciała 7,5 kg, gniazdo dla prosiąt musi mieć co najmniej 1,62 m² – to duża przestrzeń. Co ważne, zgodnie z interpretacją nowych przepisów gniazdo dla prosiąt musi znajdować się poza zasięgiem aktywności lochy, aby zapewnić jej niezakłócony odpoczynek.
Oprócz minimalnego rozmiaru, określono również bardziej szczegółowo dalsze elementy gniazda dla prosiąt:
- Miejsce do leżenia prosiąt nie może być perforowane
- Powierzchnia podłogi w gnieździe dla prosiąt musi być izolowana termicznie i ogrzewana lub wyłożona odpowiednią ściółką.
- Istnieje możliwość podziału powierzchni na część aktywnie ogrzewaną i nieogrzewaną, pod warunkiem, że cała powierzchnia będzie płaska i ocieplona.
Wymagania dotyczące gniazda prosiąt muszą być spełnione przez cały 28-dniowy okres ssania. Jeśli laktacja będzie kontynuowana po upływie 28 dni, dodatkowa powierzchnia legowiskowa może zostać perforowana.
Od sierpnia 2021 r. w Niemczech obowiązuje kolejny wymóg: lochy muszą mieć możliwość wykorzystania swojego naturalnego instynktu gniazdowania przed porodem. Aby to osiągnąć, lochy muszą otrzymywać odpowiedni materiał, taki jak słoma, od 112. dnia ciąży, do końca porodu. Materiał ten musi być stale dostępny dla loch w wystarczających ilościach, a jego skład musi umożliwiać maciorom branie materiału gniazdowego do pyska i noszenie go ze sobą. Nawet w przypadku jarzm należy zapewnić bezpieczny dostęp do tego materiału.
Zastosowanie materiałów organicznych często stanowi problem w starszych budynkach ze zbiornikami na gnojowicę, ponieważ technologia ta nie jest do tego przystosowana. W Niemczech w takich przypadkach worki jutowe są często wykorzystywane jako materiał do budowy gniazd. Jednak przepisy prawne wymagają, aby w przypadku budowy lub modernizacji budynków inwentarskich konstrukcja podłogi i technologia odprowadzania odchodów umożliwiały na przykład wykorzystanie słomy.
Porodówka w okresie przejściowym
Nowelizacja niemieckiego rozporządzenia w sprawie dobrostanu zwierząt i hodowli zwierząt gospodarskich stawia tamtejszym hodowcom świń poważne wyzwania, szczególnie w obszarze porodów. Już teraz wiadomo, że wymagana powierzchnia kojca 6,5 m² jest zazwyczaj niewystarczająca, aby zapewnić zarówno przestrzeń do ruchu lochy, jak i legowisko dla prosiąt. Większe kojce są często trudne do zintegrowania, zwłaszcza w istniejących budynkach gospodarczych. Jeśli konieczne jest również dostosowanie systemów usuwania obornika, koszty inwestycji dodatkowo rosną. Zarządzanie i obsługa kojców porodowych również stwarzają nowe wyzwania w codziennej działalności.
Dlatego, pomimo odległego terminu do 2036 roku, niemieccy rolnicy muszą rozpocząć planowanie już teraz. Koncepcja wprowadzanych zmian musi zostać przedłożona właściwemu organowi do lutego 2033 roku.
