Najczęściej słyszymy o stworzeniu sztucznych warunków w gospodarstwie rolnym kiedy gospodarstwo jest dzielone pomiędzy kilka osób oraz w przypadku grup producentów użytkujących wspólnie ziemię, a także w sytuacji ubiegania się o Premię dla młodych rolników. W takim przypadku Agencja może stwierdzić, że rolnicy celowo podzielili gospodarstwo lub utworzyli grupę aby ominąć degresywność stawek dopłat. Co to oznacza w praktyce? Jeśli podzielimy gospodarstwo na kilka mniejszych możemy otrzymać wyższe dopłaty bezpośrednie. Ten zabieg może się okazać szczególnie atrakcyjny dla hodowców bydła i płatności do zwierząt, ale również w przypadku nowych zasad ekoschematów w zakończonej właśnie kampanii dopłat bezpośrednich. Limit do 300 ha, ale również maksymalnie dwa ekoschematy mogą zachęcać do sztucznego podziału gospodarstwa. Trzeba mieć jednak świadomość, że jeżeli ARiMR będzie miała podejrzenia co do takich działań w gospodarstwie, rolnik może nie tylko stracić tegoroczne dopłaty, ale również jeśli Agencja stwierdzi uchybienia w latach wcześniejszych, może nakazać zwrot dopłat z lat ubiegłych.
Warto dodać, że tworzenie „sztucznych warunków” nie posiada definicji, ani konkretnych przepisów krajowych czy unijnych. Interpretacja przepisów na poziomie państw, a nawet kraju opiera się na orzecznictwie TSUE. Są powody, żeby twierdzić, że niesprawiedliwe jest rozpatrywanie tego typu spraw w UE (bo przecież to fundusze unijne) w różny sposób.
Jednak jest szansa, że się to zmieni. Informowaliśmy o tym w artykule poniżej:
Kiedy zatem ARiMR może stwierdzić, że rolnik stworzył sztuczne warunki?
Zapytaliśmy u źródła, kiedy faktycznie można się spodziewać decyzji odmownej wypłaty środków lub ich zwrotu.
Jak podaje rzecznik ARiMR każda sprawa, która budzi podejrzenia stworzenia tzw. „sztucznych warunków” jest rozpatrywana indywidualnie.
- Brane są wtedy pod uwagę wszystkie czynniki z nią związane. W zależności bowiem od rodzaju wsparcia i wymogów dotyczących uzyskania dofinansowania tworzenie tzw. „sztucznych warunków” może dotyczyć różnych aspektów. Ogólnie można stwierdzić, że dotyczy to takich przypadków, w których warunki do przyznania poszczególnych płatności zostały spełnione w sposób nienaturalny. Sztuczny charakter czynności prawnych można przypisać takim czynnościom, których sens sprowadza się do wywołania określonego skutku, który nie wystąpiłby, gdyby obrót gospodarczy toczył się swobodnie i naturalnie. Chodzi np. o dokonanie podziału gospodarstwa lub stada zwierząt, które mają na celu uniknięcie zmniejszenie dopłat czy też stworzenie warunków do ich przyznania. Natomiast w przypadku grup producentów rolnych stworzenie tzw. „sztucznych warunków” może polegać np. na utworzeniu kilkunastu grup producentów rolnych w tej samej kategorii produktu lub grup produktów, przez te same osoby reprezentujące grupy, w sytuacji, gdy wszystkie grupy mają jednego odbiorcę lub siedziba grup producentów i odbiorcy znajduje się pod tym samym adresem - wyjaśnia ARiMR.
