Zdarza się, że nieruchomość, szczególnie ta umiejscowiona na terenach wiejskich, znajduje się na obszarze, do którego nie ma dojazdu, a jedyna prowadząca do niej droga jest usytuowana na działce sąsiada. Czasami dojazd do posesji możliwy jest przez wąską ścieżkę (ponieważ teren jest bardzo gęsto zabudowany) – jednak ścieżka prowadzi przez teren należący do kogoś innego. W tych przypadkach ustanowienie służebności drogi wydaje się być kluczowe do utrzymania dobrych relacji i uniknięcia niepotrzebnych konfliktów.
Służebność drogi koniecznej
Kwestię tę reguluje Kodeks cywilny. W paragrafie pierwszym zapisano bowiem, że jeśli nieruchomość nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej lub do należących do tej nieruchomości budynków gospodarskich, właściciel może żądać od właścicieli gruntów sąsiednich ustanowienia za wynagrodzeniem potrzebnej służebności drogowej (droga konieczna). Ponadto, – Przeprowadzenie drogi koniecznej nastąpi z uwzględnieniem potrzeb nieruchomości nie mającej dostępu do drogi publicznej oraz z najmniejszym obciążeniem gruntów, przez które droga ma prowadzić. Jeżeli potrzeba ustanowienia drogi jest następstwem sprzedaży gruntu lub innej czynności prawnej, a między interesowanymi nie dojdzie do porozumienia, sąd zarządzi, o ile to jest możliwe, przeprowadzenie drogi przez grunty, które były przedmiotem tej czynności prawnej – czytamy w kodeksie.
Służebność drogi koniecznej a inne regulacje
Potrzeba ustanowienia służebności drogi koniecznej musi zatem odbyć się z uwzględnieniem interesów obu stron, które zawierają umowę lub kierują się orzeczeniem sądu. Właścicielowi nieruchomości, przez którą przechodzi droga, przysługuje wynagrodzenie za ustanowienie służebności drogi koniecznej. Dlaczego? Nie tylko w momencie, gdy są wyrządzone szkody, ale także dlatego, że jego działka może mieć niższą wartość rynkową z tego powodu.
Przeczytaj także: KRUS a objęcie rolnika ubezpieczeniem za okres wsteczny
Czy służebność drogi koniecznej przechodzi na nowego właściciela?
Okazuje się, że służebność drogi koniecznej jest związana z konkretną nieruchomością, a nie z właścicielem. W przypadku sprzedaży działki automatycznie przechodzi na nabywcę nieruchomości. W razie przeniesienia własności na kogoś innego, służebność nie ustaje.
Służebność drogi koniecznej a podział nieruchomości
Co dzieje się, gdy działka zostanie podzielona? Mówi o tym art. 290 Kodeksu cywilnego: – W razie podziału nieruchomości władnącej służebność utrzymuje się w mocy na rzecz każdej z części utworzonych przez podział; jednakże gdy służebność zwiększa użyteczność tylko jednej lub kilku z nich, właściciel nieruchomości obciążonej może żądać zwolnienia jej od służebności względem części pozostałych.
Ponadto, podział może doprowadzić do zmiany ustalonych wcześniej reguł i ustanowienia nowych zasad.
Źródło: Kodeks cywilny
fot. envato elements
