Xylella fastidiosa, bakteria, która przenoszona jest przez owady, atakuje drzewa oliwne, cytrusy, winorośl i różne rośliny ozdobne. Jest ona zagrożeniem dla roślin uprawnych podobnie, jak we wcześniejszych latach, o czym informowaliśmy np. w tym artykule:
Rozpoznano sprawcę epidemii drzew oliwnych
Objawy występowania X. fastidiosa
Bakteria X. fastidiosa charakteryzuje się bardzo szerokim spektrum roślin gospodarzy, co powoduje, iż jest ona bardzo groźnym patogenem. Bakteria jest bowiem w stanie porazić rośliny należące do 68 rodzin, 187 rodzajów i ponad 300 gatunków.
Wśród roślin gospodarzy bakterii znajdują się także gatunki występujące lub uprawiane w Polsce, w tym:
- winorośl,
- brzoskwinie,
- borówka wysoka,
- śliwa japońska,
- śliwa domowa,
- wiśnia,
- czereśnia,
- oleander,
- jawor amerykański,
- amerykański wiąz biały,
- dąb,
- klon czerwony
- oraz czerwona morwa.
Ze względu na tak dużą ilość gatunków, które bakteria poraża, powoduje ona różne symptomy. Mogą to być:
- chlorozy,
- więdnięcia,
- zasychanie i oparzeliny liści (głównie wierzchołków)
- oraz zamieranie całych roślin.
Zwalczanie Bakteria X. fastidiosa
Bakteria X. Fastidiosa w całej Unii Europejskiej, również w Polsce, posiada status organizmu kwarantannowego i podlega obowiązkowi zwalczania.
Na ten moment nie ma dostępnych żadnych chemicznych metod ochronnych.
- Jedynym sposobem walki z chorobą jest usuwanie i palenie porażonych roślin, a także zwalczanie wektorów. Dlatego bardzo duże znaczenie ma produkcja i sadzenie zdrowego materiału roślinnego - informuje PIORiN.
Wszystkie przypadki, kiedy podejrzewamy, że mogła wystąpić bakteria X. fastidiosa, powinny być zgłaszane Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa.
Zmiana przepisów i rozszerzenie listy
Przypomnijmy też, że od 1 lipca 2025 r. weszło w życie rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2024/2507, które to przepisy m.in. wprowadzają obowiązek urzędowych badań laboratoryjnych pod kątem bakterii Xylella fastidiosa dla dodatkowych gatunków roślin.
- Obowiązkowe badanie laboratoryjne będzie dotyczyło roślin przeznaczonych do sadzenia, wskazanych taksonów i powinno zostać wykonane przed pierwszym przemieszczaniem danych roślin na terenie Unii Europejskiej (tj. przed ich wyprowadzeniem z miejsca produkcji do dalszej dystrybucji) - informuje PIORiN.
Wymóg dotyczy roślin:
- z rodzaju Coffea, oraz
- następujących gatunków:
- Lavandula angustifolia
- Lavandula dentata
- Lavandula x intermedia
- Lavandula latifolia
- Lavandula stoechas
- Nerium oleander
- Olea europaea
- Polygala myrtifolia
- Prunus dulcis
- Salvia rosmarinus
Wymienione rośliny obowiązuje także wpisywanie kodu identyfikacyjnego za literą C na paszporcie roślin. Kod identyfikacyjny jest istotny w przypadku wystąpienia zagrożenia fitosanitarnego i umożliwia szybką lokalizację źródła zakażenia.
Patrycja Bernat
Źródło: InHort Instytut Ogrodnictwa/PIORiN
Fot: E. Rozpara archiwum redakcji
